Zandloper

Op alle bewaard gebleven tarotkaarten uit de 15e eeuw zien we een man met een lange grijze baard en een zandloper. In geschriften uit de 16e eeuw wordt deze kaart ‘De Oude Man’ of ‘De Gebochelde’ genoemd. Door de zandloper wordt de kaart tegenwoordig vaak uitgelegd als ‘Vadertje Tijd’. Deze associatie heeft de kunstenaar ook beoogd, als dekmantel voor de eigenlijke betekenis; die van een kundalini-ontwaken.

Een zandloper leent zich, door zijn vorm en verticaal stromende zand, uitstekend als metafoor voor de kundalini-energie, die van het bekken naar het hoofd stroomt. Alchemistische illustraties uit dezelfde tijd bevestigen deze interpretatie (rechtsonder).

Dat de Visconti-Sforza kaart (linksboven) in die tijd ‘De Gebochelde’ werd genoemd, en niet ‘Vadertje Tijd’, geeft al aan dat er met de bochel iets bijzonders aan de hand is. De kaarten die volgen in de eeuwen hierna geven hier meer duidelijkheid over: er verschijnen varianten met een zandloper óp de bochel (rechts), en met een pilaar (een universeel kundalini-symbool) in plaats van een bochel (hieronder). Hieruit mogen we afleiden dat de bochel op deze kaart een verwijzing is naar een ‘ontwaakte’ wervelkolom.

Een ander element van de Visconti-kaart dat uitgelegd zouden kunnen worden als kundalini-symboliek, is de merkwaardige hoed met dubbele rand. Dit is een waarschijnlijk een verwijzing naar de twee energiebanen (de twee slangen van de caduceus) die versmelten in het hoofd tijdens het proces van ontwaken. Met de hand waarmee hij zijn staf vast houdt maakt de oude man – op subtiele wijze – het teken van het heilige huwelijk (twee vingers tegen elkaar: 2=1).

Klik hier voor de STAF als een symbool voor de kundalini.

Dat deze elementen gezien mogen worden als symboliek, wordt met name ingegeven door de wijze waarop de kaart zich in de eeuwen hierna heeft ontwikkeld.

Van het relatief onbekende Castello Ursino deck, gemaakt voor Alessandro Sforza, zijn maar weinig kaarten bewaard gebleven. De Kluizenaar is er één van (links). De oude man op de kaart houdt zijn zandloper boven een rotspartij. De betekenis hiervan is dat de kundalini ‘naar de top van de berg’ (naar het hoofd) is gebracht. De zes knopen op de mantel die de man draagt zijn een verwijzing naar de zes chakra’s die de kundalini-energie hiervoor eerst moest passeren.

De witte, geknoopte sjaal om zijn middel is de zogenaamde ‘Knoop van Isis‘, die staat voor de twee energiebanen die versmelten in het hoofd en de pijnappelklier. De Knoop van Isis is een esoterisch symbool dat vaak werd gebruikt in de christelijke schilderkunst om te verwijzen naar het kundalini-ontwaken van Jezus.

Klik hier voor de KNOOP VAN ISIS als een (verborgen) symbool voor de kundalini in de christelijke schilderkunst.

Pilaar

In de iconografieën van spirituele tradities wordt de pilaar veelvuldig gebruikt als een symbool voor de ontwaakte wervelkolom. Hieronder twee voorbeelden van tarotkaart ‘Vadertje Tijd’/De Kluizenaar met achter hem, ter hoogte van zijn wervelkolom, een pilaar. Interessant is ook de geldbuidel die de man, ter hoogte van zijn onderbuik, draagt. Waarschijnlijk is dit een verwijzing naar de (kundalini)-‘schat’ in het bekken.

Klik hier voor de PILAAR als een symbool voor de kundalini.

Tarot van Bologna (17e eeuw)

Oosterse afbeelding van
een kundalini-ontwaken

Het Etteilla Tarot Deck uit 1789 (linksonder), van de occultist Jean-Baptiste Alliette, heeft een geheel eigen nummering en invulling van de kaarten. Op kaart nummer 18 ‘Le Traitre’ (De Verrader) – een naam die verwijst naar de voorspellende betekenis van de kaart en niet naar de afbeelding – zien we een monnik met een hoog opgetilde brandende lantaarn, in de stijl van De Kluizenaar van de Tarot van Marseille, die we hierna zullen bespreken. Vóór de monnik staat een pilaar en op de achtergrond nog eens drie (de drie energiebanen die bij een kundalini-ontwaken zijn betrokken) om de symboliek te versterken.

In de rechterbovenhoek van de kaart brandt de zon, een lantaarn is dus niet nodig. We mogen deze daarom interpreteren als een innerlijk licht: het goddelijke kundalini-vuur dat hij heeft ‘opgetild’ (omhoog gebracht) naar het hoofd.

Etteilla Tarot (1789)

In het vroege christendom leefden kluizenaars soms letterlijk op een pilaar. Voedsel en water werden naar deze zogenaamde ‘PILAAR-HEILIGEN’ omhoog gebracht. Dat deze ultieme vorm van ascetisme geworteld is in symboliek, mogen we afleiden uit de enorme slang om de pilaar op deze plaquette van Simeon de Styliet uit het Louvre (6e eeuw).

De hindoegod Shiva met pilaar op hoofd (Cambodja, 10e eeuw)

De Egyptische/Griekse god Serapis met pilaar

Lantaarn

Bij de Tarot van Marseille is de zandloper vervangen voor een lantaarn, maar de betekenis van de kaart is hetzelfde gebleven. De man op de kaart houdt de brandende lantaarn hoog opgetild: hij heeft het kundalini-vuur naar zijn hoofd gebracht. De lantaarn gaat half schuil achter zijn mantel: dit licht brandt in zijn innerlijk. Een extra aanwijzing dat wij het beeld moeten vertalen naar het innerlijk van de Kluizenaar is dat het op de kaart dag is; een lantaarn is niet nodig.

Tarot van Marseille,
versie Nicolas Conver (1760)

De kaars in de lantaarn wordt weergegeven als een rode ‘streep’, die correspondeert met de rode staf: beide staan voor de wervelkolom met erin stromend het kundalini-vuur. Op de kaart van Jean Dodal houdt de man zijn staf met slechts drie vingers vast, waarbij de middelste vinger iets uitsteekt. De drie vingers staan voor de drie energiebanen die betrokken zijn bij een kundalini-ontwaken; de middelvinger verwijst naar de ontwaakte wervelkolom (in het ‘midden van het lichaam’).

Klik hier voor de STAF als een symbool voor de kundalini.

De kaart heeft nu ook een naam: De Kluizenaar – L’Ermite in het Frans. Nicolas Conver heeft gekozen voor de Oudfranse – en in die tijd al ongebruikelijke – schrijfwijze L’Hermite, hetgeen waarschijnlijk een verwijzing is naar het Hermetisme: een spirituele stroming verwant aan de alchemie.

De mantel van Kluizenaar is blauw aan de buitenkant, met een rode kap: het mannelijke (rood) en het vrouwelijke (blauw) in hem zijn versmolten. De binnenkant van de mantel is geel/goudkleurig; een verwijzing naar het goddelijke licht dat in hem brandt.

De alchemist volgt de voetsporen van Moeder Natuur/Sophia/de kundalini. Dat dit een beeld is van een innerlijk proces kunnen we afleiden uit het HEXAGRAM in haar hand, dat staat voor de versmelting van de polaire energieën. (Freymäurerische Versammlungsreden der Gold- und Rosenkreutzer des alten Systems Amsterdam, 1779)

God steekt een kaars (de wervelkolom) aan in het binnenste van de eenvoudige en bescheiden alchemist. Een zeer vreugdevolle gebeurtenis, niet bestemd voor de machtigen en rijken der aarde (op de achtergrond). (Wasserstein der Weysen, Siebmacher, 1704)

Slang

Vanaf de 19e eeuw verschijnt ook expliciet de (kundalini-)slang in het beeld. Op de kaart van de Tarot van Lomdardije uit 1810  (linksonder) kronkelen drie slangen aan de voeten van de Kluizenaar. Twee ervan zijn groen van kleur, één is blauw – dezelfde kleur als de lantaarn. Dit is een aanwijzing dat de blauwe slang en de lantaarn symbool staan voor hetzelfde: de ontwaakte kundalini. Met de hand waarmee de Kluizenaar de lantaarn vast houdt, maakt hij het teken van het heilige huwelijk (2=1): in hem zijn de twee groene slangen (energiebanen) versmolten.

Op de kaart van Oswald Wirth uit 1889 (midden-onder) zien we naast de staf van de Kluizenaar een rode slang die zich opricht. De staf heeft zeven ‘ringen’: een verwijzing naar de zeven chakra’s die zijn geopend door de kundalini (de slang).

Tarot van Lombardije (1810)

Oswald Wirth Tarot (1889)

Château des Avenières (1917)

Aan de bovenkant van de staf (met zeven gekleurde kralen) van de Kluizenaar van Château des Avenières (rechtsboven) zien we het Ankh-teken; een symbool uit het Oude Egypte dat staat voor de ontwaakte wervelkolom en pijnappelklier (rechts).

Lees over de (verborgen) KUNDALINI-SYMBOLIEK in religies en spirituele tradities in mijn boek ‘Kundalini-ontwaken’.

In plaats van een slang heeft de ontwerper van de mozaïek gekozen voor een lange rode sjerp, waarvan twee uiteinden omhoog waaien en een derde strook van de stof op het hoofd ligt van de Kluizenaar. Een creatieve vondst voor het uitbeelden van de drie energiebanen. De vulkaan op de achtergrond moet ons bevestigen dat de kundalini-energie in de Kluizenaar is ontwaakt en is opgestegen naar zijn kruin. De hond die bij zijn staf zit staat symbool voor de gesublimeerde (getransformeerde) dierlijke energieën.

Ankh

De Rider-Waite-Smith Tarot

In de lantaarn van de RWS-kaart brandt een zespuntige ster. Dit hexagram staat voor de versmeltingen van de tegenstellingen (2=1). De staf van de Kluizenaar reikt tot aan zijn kruin en heeft dezelfde geel-gouden kleur als het hexagram.

Het lange, smalle silhouet van de man en de kleur van zijn mantel doen denken aan een pilaar. Zeker als we RWS-kaart De Toren ernaast leggen, lijkt dit geen toeval.

Klik hier voor de PILAAR als een symbool voor de kundalini.

De Kluizenaar staat op de top van een hoge berg, gezien de sneeuw die erop ligt; een verwijzing naar zijn verruimde bewustzijn. Boven op een berg ben je dichter bij God.

Ook Jezus heeft een kundalini-ontwaken doorgemaakt, lees hierover in mijn boek ‘Johannes de Doper die Jezus de Christus werd’.

De Rider-Waite-Smith Kluizenaar (1909)

De ‘Pilaar-heilige’ Simeon de Styliet, Rusland, eind 16e eeuw. De bovenkant van de pilaar is zeshoekig (hexagram).

Conclusie

De kaart De Kluizenaar staat voor de mens die het proces van Godsrealisatie heeft voltooid; voor de spirituele zoeker die de eindbestemming van zijn reis heeft bereikt. De zandloper, de lantaarn, de pilaar, de staf en de slang, staan allemaal voor hetzelfde: de goddelijke energie in het bekken van de Kluizenaar is ontwaakt en stroomt nu door zijn wervelkolom naar zijn kruin. Vanaf een hoge, besneeuwde bergtop kijkt hij uit over de wereld die hij heeft overwonnen.

‘Wie overwint, hem zal Ik tot een pilaar in de tempel van Mijn God maken,
en hij zal daaruit niet meer weggaan.’
(Openbaring 3:12)

Links: dit kunstwerk bevindt zich sinds 1872 op het dak van het voormalige hoofdkwartier van de vrijmetselaars in Mendocina, California. De betekenis ervan is een geheim dat de vrijmetselaars verborgen houden voor de buitenwereld. Pas bij de derde, hoogste wijding leert een vrijmetselaar waar het beeld voor staat. We zien Vadertje Tijd, die het haar vlecht van een MAAGD. De VLECHT loopt tot aan haar BEKKEN. Het meisje heeft in haar handen een FLACON en een (afgebroken) tak van de ACACIABOOM. Voor de maagd staat een gebroken PILAAR. De ZANDLOPER van Vadertje Tijd staat aan haar voeten. Het is niet aan mij om het geheim van de vrijmetselaars zwart op wit te zetten. De lezer van dit artikel kan alle elementen van deze metafoor voor het proces van Godsrealisatie nu zelf duiden.