20. Het Oordeel
Tarotkaart Het Oordeel lijkt in veel opzichten te verwijzen naar de ‘Dag des Oordeels’. Een dag die wordt genoemd in zowel de zowel joodse, christelijke als islamitische religieuze geschriften en die door vele gelovigen wordt gevreesd. Op deze dag, ergens in de toekomst, zal over alle mensen een oordeel worden geveld door God. Bestudering van de symboliek in deze kaart leert echter dat de (verborgen) esoterische boodschap over iets heel anders gaat, namelijk over het vreugdevolle moment dat wij spiritueel ontwaken, na een lange weg van noeste, innerlijke arbeid.De Dag des Oordeels wordt op verschillende plaatsen in het Nieuwe testament genoemd en gaat meestal gepaard met een dreigende waarschuwing om ‘rechtvaardig’ te leven, anders…! Het is dus niet zo vreemd dat gelovigen deze dag vrezen. Tarotkaart nummer 20 verwijst echter naar een geheel andere Bijbelpassage. In zijn brief aan de christenen van Korinthe voorspelt de apostel Paulus:
“Zie, ik vertel u een geheimenis: Wij zullen wel niet allen sterven, maar wij zullen allen veranderd worden, in een ondeelbaar ogenblik, in een oogwenk, bij de laatste bazuin. Immers, de bazuin zal klinken en de doden zullen als onvergankelijke mensen opgewekt worden, en ook wij zullen veranderd worden.” (1 Kor. 15:51-52)
Opmerkelijk aan dit citaat is dat Paulus zegt dat voor deze verandering in ‘een onvergankelijke mens’, je niet per se eerst hoeft te sterven. Paulus doelt hiermee op een proces dat hij zelf ook heeft doorgemaakt: een kundalini-ontwaken, waarbij niet alleen een bewustzijnsverruiming plaatsvindt, maar tevens een lichtlichaam wordt gevormd dat onsterfelijk is. De laatste bazuin is een verwijzing naar de opening van de laatste van de zeven chakra’s, die door de kundalini worden gezuiverd en geactiveerd: het kruinchakra.
De Viconti-Sforza Tarot
Welke aanwijzingen zijn er dat we de ook de allereerste tarotkaarten mogen uitleggen als een spirituele opstanding als gevolg van een kundalini-ontwaken? Op de 15e eeuwse Visconti-Sforza kaart (hiernaast) zien we een graf met, vreemd genoeg, maar liefst drie mensen erin, die tot leven worden gewekt door het bazuingeschal van twee engelen.
De man (links) en de vrouw (rechts) staan voor de twee polaire energiebanen die versmelten bij een kundalini-ontwaken (de twee slangen van de staf van de god Hermes/Mercurius, illustratie helemaal rechts). De oude man in het midden is degene die daadwerkelijk wordt opgewekt uit de ‘dood’: een staat van spirituele onbewustheid, waarin het grootste deel van de mensheid verkeerd.
Visconti-Sforza Tarot (15e eeuw)
De Romeinse god MERCURIUS (HERMES bij de Grieken). Zijn staf de CADUCEUS is het klassieke symbool voor een KUNDALINI-ontwaken. Op deze afbeelding blaast hij op een BAZUIN om het stromen van de goddelijke energie (het stijgen van de kundalini-slang), waar hij voor staat, uit te beelden. (Johann Theodor de Bry, circa 1570-1598)
Overigens is deze spirituele onbewustheid ook de ‘dood’ waaruit Jezus in de Bijbel verschillende mensen tot ‘leven’ wekt, waaronder Lazarus. Over Lazarus zegt Jezus duidelijk in het Johannes-evangelie: Hij is niet dood, hij slaapt (Joh. 11:11).
Lees meer over de symboliek in het verhaal over de OPWEKKING VAN LAZARUS in mijn boek Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel.
De versmelting van de twee polaire energiebanen wordt op de Visconti-Sforza kaart ook gesymboliseerd door de gekruiste trompetten van de engelen, én door het kruis op het vaandel dat aan de trompetten bevestigd zit. Op de vaandels staat tevens een zon afgebeeld, een van de klassieke symbolen voor de kundalini-energie. De kleur rood van het graf verwijst naar de voltooiing van het Magnum Opus (het proces van Godsrealisatie) van de alchemist.
Ook klassiek is het blazen op een blaasinstrument als metafoor voor de werking van God’s Heilige Geest in onze wervelkolom. De Bijbel maakt tevens van deze metafoor gebruik. In het Oude Testament lezen we bijvoorbeeld in het verhaal van de val van Jericho, dat God de zeven priesters van Jozua opdraagt om te blazen op hun zeven ramsbazuinen (Jozua 6:4). De wervelende lucht die door de gedraaide hoorn van de ram stroomt verwijst naar de spiraalbeweging van de kundalini-energie. Het getal zeven in dit citaat staat voor de zeven chakra’s die worden geopend en geactiveerd door de kundalini. Nog altijd wordt op bepaalde joodse feestdagen op een ramshoorn, of shofar, geblazen (illustratie rechtsonder).
Lees over de diepere betekenis van de VAL VAN JERICHO in mijn boek ‘Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie’.
Een schematische weergave van de drie energiebanen die betrokken zijn bij een KUNDALINI-ONTWAKEN
De alchemist heeft het MAGNUM OPUS (klik hier) voltooid en staat op uit het GRAF van de spirituele ‘dood’/onbewustheid. Philosophia reformata, J.D Mylius, 1622.
Het blazen op een RAMSHOORN symboliseert in de Bijbel de SPIRAALBEWEGING van de kundalini-energie.
Een engel met een blaasinstrument versterkt nog meer het beeld van goddelijke energie die in de mens stroomt. Ook de alchemie, die veel invloed heeft gehad op de allereerste tarotkaarten, maakt van deze metafoor gebruik. Hieronder twee alchemistische emblemen van het Grote Werk (Magnum Opus) van de alchemist. Op beide emblemen zien we de alchemist zaaien (de eigen inspanningen) en een engel die op een bazuin blaast (God/de kundalini die Zijn werk doet in ons). De staf in de hand van de engel staat voor de wervelkolom.
Philosophia Reformata, J.D. Mylius, 1622. Op de aarde liggen de twee polaire energiebanen (ZON EN MAAN) die versmelten tijdens het kundalini-proces/Magnum Opus: 2=1. De engel met BAZUIN verbeeldt de middelste energiebaan in de WERVELKOLOM: de sushumna nadi met erin stromend de KUNDALINI.
In het midden vindt de ‘OPSTANDING’ van de alchemist uit de spirituele DOOD plaats. (De Twaalf Sleutels van Basilius Valentinus, sleutel VIII, 1599)
De eerste gedrukte tarotkaarten
Van de allereerste gedrukte tarot decks zijn alleen enkele ongekleurde, ongesneden drukvellen bewaard gebleven. Op zowel het Rothshield deck als het Budapest-Metropolitan deck (hiernaast) is God verdwenen en slechts één engel blaast op zijn bazuin.
Nog steeds verwijst de kaart naar een kundalini-ontwaken. We kunnen dit afleiden uit het esoterische teken van het heilige huwelijk (de versmelting van het mannelijke en het vrouwelijke) dat de engel op beide kaarten met één hand maakt (twee vingers tegen elkaar: 2=1).
Rothshild sheet, circa 1500.
Budapest-Metropolitan sheet, 16e eeuw.
De Tarot van Marseille en familie
De kaart van de Tarot van Marseille (rechts de versie van Jean Dodal) bevat twee nieuwe elementen die ons duidelijk moeten maken dat deze kaart gaat over een kundalini-ontwaken, of in de woorden van de alchemie: het Magnum Opus. De persoon in het midden, om wiens verrijzenis het gaat, is nu blauw van kleur en heeft een kale plek achter op zijn hoofd. Beide verwijzing naar spirituele voltooiing.
Blauw is de kleur van de hemel, van het goddelijke. De vleeskleurige man en vrouw, links en rechts naast hem, staan nog steeds voor de polaire energiebanen.
De kale plek op het achterhoofd van de man geeft het beeld van twee concentrische cirkels; een symbool uit de alchemie (zie twee voorbeelden helemaal rechts) dat, net zoals het kruis op het vaandel van de engel, staat voor het versmelten van het mannelijke en het vrouwelijke (de polaire energiebanen). Dit element stond centraal bij de vorige kaart: De Zon.
Tarot van Marseille,
versie Jean Dodal (1701-1715)
Het Magnum Opus van de alchemist in symbolen. De PASSER, die op de grote en de kleine CIRKEL rust, staat voor de VERSMELTING van beide: 2=1. (Atalanta Fugiens, 1617)
De ‘Steen der Filosofen’. (De Tiende Sleutel, Basilius Valentinus, 1599)
Tarot van Parijs, 17e eeuw.
De invloed van de alchemie op de tarot vinden we ook terug bij de Tarot van Parijs (links). Aan het uiteinde van de gele bazuin (wervelkolom) waarop de engel blaast zien we nog drie kleuren: zwart, wit en rood. Tezamen zijn dit de kleuren van de vier fases van het Magnum Opus: nigredo, albedo, citrinitas en rubedo, die worden aangestuurd door de kundalini-energie (de engel).
Één bloot been van de engel is zichtbaar. Dit is een verwijzing naar het heilige huwelijk: 2=1.
Vermeldenswaard is ook de kaart van het Etteilla deck (rechts). Hierop houdt de engel, terwijl hij blaast op zijn bazuin, twee andere bazuinen gekruist in zijn handen. Een bevestiging voor ons dat de bazuinen op de Visconti-Sforza kaart (boven) niet toevallig gekruist zijn afgebeeld.
Etteilla Tarot (1789)
De Oswald Wirth Tarot
De kaart van Oswald Wirth (rechts) bevat weinig nieuwe elementen. Het symbool van de dubbele cirkel is verhuisd van het achterhoofd van de verrezen mens naar het voorhoofd van de engel. Op deze kaart staan, nog duidelijker dan bij de Tarot van Marseille, de man en de vrouw niet in het graf, maar komen uit het gras omhoog, om duidelijk te maken dat zij een andere (symbolische) betekenis hebben dan de persoon in het midden.
De versmelting van de polaire energieën komt bij Wirth’s kaart ook tot uitdrukking in de kleding van de engel: rood en blauw, de klassieke kleuren voor het mannelijke en het vrouwelijke.
De mozaïeken van Château des Avenières (linksonder) zijn grotendeels gebaseerd is op het deck van Oswald Wirth. Voor deze kaart heeft de ontwerper zich ook laten inspireren door de fresco Het Laatste Oordeel van Luca Signorelli (rechtsonder). De drie verrezen personen op de mozaïek zijn exact overgenomen van het schilderij.
Oswald Wirth Tarot (1889)
Château des Avenières (1917)
Wederopstanding van het vlees, Laatste Oordeel, frescocyclus door Luca Signorelli, 1499-1502.
Rider-Waite-Smith Tarot (1909)
Rechts: een alchemistisch embleem met het MAGNUM OPUS in symbolen. Links een man (de alchemist) die omhoog komt uit het WATER van de spirituele onbewustheid. Rechts vindt in een grot (symbool voor het innerlijk van de alchemist) de VERSMELTING plaats van de polaire energieën (man/vrouw, zon/maan). Boven, in de wolken, wordt het NIEUWE ZELF van de alchemist gebaard door een vrouw met een maan als hoofd. Zij is de universele MAANGODIN, oftewel de KUNDALINI-shakti. (Atalanta Fugiens, Michael Maier, embleem 34, 1618)
De Rider-Waite-Smith Tarot
Op de kaart van Rider-Waite-Smith dobberen de geopende grafkisten in het water. De zee is een symbool voor het onderbewuste. Dit nieuwe element versterkt de symboliek van het ontwaken uit een staat van spirituele onbewustheid. De mensen zijn grijs van kleur. Dit moet ons vertellen dat het gaat om een geestelijke opstanding, niet om een gestorven lichaam van vlees en bloed dat weer tot leven komt. De bergen op de achtergrond staan voor het verruimde bewustzijn van de ontwaakte mens.
Zowel op de voor- als op de achtergrond zien we een man en een vrouw, met in hun midden een kind. Dit kind staat symbool voor het nieuwe zelf, en verbeeldt de heelheid en egoloosheid van de ‘verrezen’, mens.
De zeven dwarsstrepen op de bazuin van de engel staan voor de zeven chakra’s langs de wervelkolom, die door de kundalini worden geopend en gezuiverd.
De hindoegod Krishna met zijn vrouw Radha.
Conclusie
In tegenstelling tot wat de titel en de beelden suggereren, gaat deze tarotkaart niet over God die een eindoordeel velt over hoe een mens heeft geleefd. En ook niet over een Bijbelse verrijzenis van een reeds begraven lichaam. Tarotkaart Het Oordeel staat voor een spiritueel ontwaken; voor een ‘opstanding’ uit het ‘graf’ van de spirituele dood/onbewustheid. Het eindresultaat van een kundalini-proces.
De engel op deze kaart die op een bazuin blaast, is een metafoor voor de stroming van de goddelijke energie in onze wervelkolom. vergelijkbare symboliek zien we terug in de alchemie, maar ook in andere spirituele tradities. Bijvoorbeeld de hindoegod Krishna, die in de iconografie herkenbaar is aan zijn fluit. Hiernaast is hij afgebeeld met zijn vrouw Radha.
Samen staan ze voor de versmelting van de polariteiten in de mens: een belangrijk thema van deze tarotkaart. Sterker nog, het is een belangrijk thema van de gehele Grote Arcana. Op vrijwel elke tarotkaart verwijst een element naar dit zogeheten ‘heilige huwelijk’. De volgende en laatste kaart van de reeks, De Wereld, is hierop geen uitzondering!
Tarot Maçonnique (Jean Beauchard, 1987)
De engel zit boven in een ‘kundalini-boom’, met een trap als symbool voor de chakra’s die de kundalini doorloopt. De innerlijke heelheid wordt gesymboliseerd door de oeroboeros (de slang die in zijn eigen staart bijt) in de boom. De driehoek met de punt naar beneden staat voor het bekken/heiligbeen, de verblijfplaats van de kundalini.
Nature Spirit Tarot (Paul Struck, 1981)
De lelie is in, onder andere, het Oude Egypte, het jodendom en het christendom een symbool voor een kundalini-ontwaken. Libellen brengen het grootste deel van hun leven door als larve onder water. Pas in het laatste stadium worden libellen gevleugelde insecten die op het land en in de lucht leven.
Brady Tarot (Emi Brady, 2018)
De adelaar, symbool van geestelijke voltooiing, brengt een (kundalini-)slang vanaf de aarde (het bekken) omhoog, richting de hemel (kruin). De vleermuizen worden wakker en vliegen weg uit de donkere grot waarin ze zich bevinden, naar buiten, naar het licht.
Light Seer’s Tarot (Chris-Anne, 2019)
Nicoletta Ceccoli Tarot (Nicoletta Ceccoli, 2014)
Dit artikel is geschreven door Anne-Marie Wegh. Copyright juli 2021
Het meest recente boek van Anne-Marie is:
Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie
Illustrations from the tarot decks, reproduced by permission of U.S. Games Systems, Inc., Stamford, CT 06902. c. by U.S. Games Systems, Inc. All rights reserved.
Foto’s Châteaux de Avenières: http://hermetism.free.fr/Avenieres
