De eerste gedrukte tarotkaarten

Van de allereerste gedrukte tarot decks zijn alleen enkele ongekleurde, ongesneden drukvellen bewaard gebleven. Een ervan is het Rothshield sheet uit circa 1500 (rechts). Hierop is Sophia vervangen voor de god Mercurius. De scepter en rijksappel in zijn handen moeten ons vertellen dat hij regeert over de wereld, die hier wordt verbeeld door een dubbele cirkel met zegekrans en de vier elementen erin.

Deze vier elementen kunnen ook worden vertaald naar de vier aspecten van de mens. Het element aarde staat dan voor het lichaam met de dierlijke instincten; het element water voor de emoties; het element lucht voor het denken, en het element vuur voor onze spirituele kern, of ziel.

De keuze van Mercurius voor de het Rothshield deck was blijkbaar geen eenmalige bevlieging, want een eeuw later vinden we hetzelfde tafereel op de Tarot van Bologna (helemaal rechts). De scepter is nu vervangen voor het vaste attribuut van Mercurius: de caduceus.

Rothshild sheet, circa 1500.

Tarot van Bologna, 1600.

Klik hier voor de CADUCEUS als symbool verwijzend naar het KUNDALINI-PROCES van JEZUS in de christelijke kunst

In de alchemie staan Sophia en Mercurius voor respectievelijk de vrouwelijke en mannelijk pool van het goddelijke. Gezamenlijk zijn zij verantwoordelijk zijn voor het transformerende (kundalini-)vuur in het proces van het Magnum Opus. Op de illustratie linksonder houden Mercurius en Sophia beiden een fakkel onder de kolf van de alchemist (die staat voor de alchemist zelf).

MERCURIUS en SOPHIA vertegenwoordigen in de alchemie de mannelijke en de vrouwelijke pool van het goddelijke (in de mens). Dit kunnen we opmaken uit: 1. de TWEE ROOKKOLOMMEN die tezamen komen, 2. Mercurius staat op de AARDE en Sophia op het WATER, 3. de schelp met WATER van Mercurius en de VUURtoorts van sophia. (Les Rudiments de la Philosophie Naturelle, Nicolas de Locques, 1665)

De Tarot van Marseille

De Tarot van Marseille is een verzamelnaam voor tarot decks uit een bepaald gebied in een bepaalde tijdsperiode. De kaarten zijn uitgevoerd in een herkenbare stijl, maar iedere ontwerper was vrij om de details naar eigen inzicht uit te werken. Juist deze onderlinge verschillen kunnen helpen de symboliek van de kaarten te duiden.

Hiernaast is afgebeeld de (waarschijnlijk) oudste Tarot de Marseille De Wereld. Het drukjaar wordt geschat op circa 1600. We zien een naakte vrouw (er is nog één borst zichtbaar) met een mantel om haar schouders, staand in een amandelvormige zegekrans. In de hoeken van de kaart zijn afgebeeld, met de klok mee: een engel, een adelaar, een leeuw en een stier. Deze komen uit het visioen van de profeet Ezechiël uit het Oude Testament, waarin vier levende wezens worden beschreven met vier gezichten: een mens, een adelaar, een leeuw en een os. (Ezechiël 1: 5-15)

In het boek Openbaring ziet de apostel Johannes in zijn visioen dezelfde wezens om de troon van God heen:

“En vóór de troon was een glazen zee, als kristal. En in het midden van de troon en om de troon heen waren vier dieren, vol ogen van voren en van achteren. En het eerste dier leek op een leeuw, het tweede dier leek op een kalf, het derde dier had het gezicht als van een mens, en het vierde dier leek op een vliegende arend. En de vier dieren hadden elk voor zich zes vleugels rondom, en vanbinnen waren die vol ogen.”  (Openb. 4:6-8)

In de christelijke traditie zijn deze dieren symbool gaan staan voor de vier evangelisten, en zo worden ze op tarotkaart De Wereld ook meestal geduid. De betekenis gaat echter veel dieper. Ezechiël geeft een belangrijke aanwijzing: wat hij ziet zijn wezens met vier gezichten. Deze vier gezichten staan voor de vier aspecten van de mens: het denken (arend), het gevoelsleven/de emoties (leeuw), het lichaam met dierlijke instincten (os), en de ziel (gezicht van mens). Het zijn deze ‘lagen’ van de mens die worden getransformeerd tijdens het proces van spiritueel ontwaken. Hoofd (denken), hart (gevoelens) en buik (instincten) moeten worden bevrijd van de dierlijke driften die ieder mens bezit.

Lees meer over de SYMBOLIEK in de BIJBEL in mijn boek Kundalini-ontwaken

Overigens zien beide profeten een gezicht van een mens en niet van een engel. Dat in de iconografie, en ook op deze tarotkaart, meestal een engel wordt afgebeeld, naast een arend, een stier, en een leeuw, komt waarschijnlijk door de vleugels die de wezens in de twee visioenen hebben.

De amandelvorm van de zegekrans op de Tarot van Marseille kaart is een verwijzing naar de vesica piscis: een universeel symbool voor de versmelting van de tegenstellingen/dualiteit. De amandelvorm is ook in de christelijke kunst uit dezelfde tijd toegepast om heimelijk te communiceren dat Jezus een kundalini-ontwaken had doorgemaakt.

Klik hier voor voorbeelden van de VESICA PISCIS als symbool verwijzend naar het KUNDALINI-PROCES van JEZUS in de christelijke kunst

Op het fresco hieronder maakt Jezus het teken van het heilige huwelijk (2 vingers tegen elkaar, 2=1). Dit teken is geplaatst precies op de amandelvormige lijnen. Ook de achtpuntige sterren om Jezus heen zijn een oeroud symbool voor de kundalini-energie.

Klik hier voor de ACHTPUNTIGE MORGENSTER als symbool voor een kundalini-ontwaken

Vesica Piscis

Jacques Viéville (links) heeft een mannelijke figuur centraal gesteld op zijn kaart. De scepter in zijn hand, die symbool staat voor de wervelkolom met erin stromend de kundalini-energie, is toepasselijk geplaatst ter hoogte van zijn kruis/bekken.

Klik hier voor de SCEPTER als symbool voor een ontwaakte WERVELKOLOM

De kleuren rood en blauw van zijn mantel, zijn de klassieke kleuren voor respectievelijk het mannelijke en het vrouwelijke, en verwijzen naar de versmelting van de tegenstellingen. Hetzelfde geldt in de alchemie voor de kleuren goud en zilver (zon en maan) van de zegekrans. Het aureool staat voor een geopend kruinchakra: het kundalini-proces is voltooid. Zijn naaktheid symboliseert vergoddelijking.

De dieren om hem heen verwijzen naar het overwinnen van zijn dierlijke driften. Dit wordt nog duidelijker als we de kaart van het Etteilla III deck, uit 1870, ernaast leggen (linksonder).

De man op de Etteilla-kaart heeft een knuppel in plaats van een scepter in zijn hand. We mogen gerust aannemen dat hij deze heeft gebruikt om de vier dieren op deze kaart, die zich in zijn innerlijk bevinden, te overwinnen. De oeroboeros om hem heen is een symbool van innerlijke eenwording, net als de vesica piscis.

Het overwinnen van de dierlijke driften is ook verwerkt in het opmerkelijke en veelzeggende schilderij, rechtsboven, van Christus. Hij zit boven op de dieren die in de iconografie voor de evangelisten staan. Een ongebruikelijk tafereel. De stier, die van de drie dieren specifiek symbool staat voor de seksuele driften, is door de kunstenaar geplaatst tussen de benen van Jezus. De rode kleur (passie) van de stier versterkt zijn symbolische betekenis. Een engel houdt twee vingers van de linkerhand van Jezus tegen elkaar: het teken van het heilige huwelijk, dat staat voor de versmelting van de tegenstellingen (2=1).

Francois Chosson heeft voor zijn kaart (rechts) gekozen voor een vrouw, en dit is het beeld gebleven voor de meeste decks in de eeuwen die volgden.

Deze vrouw kan op twee niveaus worden geduid. Je kunt haar zien als de ziel (die meestal wordt gezien als vrouwelijk) van de mens die de wereld en zichzelf heeft overwonnen. Zij is ook Sophia, God de Moeder, de kundalini-shakti; de werkzame kracht die in de mens het transformatieproces tot stand heeft gebracht.

De vrouw heeft in beide handen een stokje. Dit zijn de twee tegenpolen waaruit de hele schepping is opgebouwd (licht/donker, het goede/het kwade, man/vrouw, etc). Deze interpretatie wordt bevestigd door de alchemistische illustratie linksonder waarop Sophia ook is afgebeeld met twee stokken. In het verlengde van de stokken zien we twee bomen met dualistische kenmerken: de zon en de maan, en de kleuren rood en wit, die in de alchemie staan voor de tegenstellingen. De goudkleurige feniksen op beide bomen staan symbool voor spirituele wedergeboorte.

Klik hier voor de kleuren ROOD EN WIT voor het HEILIGE HUWELIJK

Op vier verschillende manieren laat Francois Chosson weten dat op zijn tarotkaart de tegenpolen versmolten zijn: de vesica piscis-vorm van de zegekrans; het oneindigheidsteken waarmee de twee helften van de krans aan elkaar zijn bevestigd; de kleuren blauw en rood van de sjaal om het lichaam van de vrouw, en haar lichaamshouding: ze staat op één been.

Klik hier voor staan op EEN BEEN om het HEILIGE HUWELIJK uit te drukken.

De symboliek van één been (zitten, staan, of hangen) als verwijzing naar innerlijke eenwording zagen we tevens bij tarotkaart nr 4  De Keizer, nr 11 Kracht, en nr 12 De Gehangene. Ook in de christelijke schilderkunst is deze symboliek veelvuldig gebruikt om op verhulde wijze te communiceren dat Jezus een kundalini-ontwaken had doorgemaakt. Rechtsonder een voorbeeld.

De Oswald Wirth Tarot

De kaart van Oswald Wirth (rechts) bevat weinig nieuwe elementen. De vrouw houdt de twee stokjes nu vast in één hand, waardoor het beeld van versmelting wordt versterkt. De stokjes hebben een rode en een blauwe knop, de klassieke kleuren van het mannelijke en het vrouwelijke. Hiermee wordt bevestigd dat de stokjes staan voor de polariteiten.

De mozaïeken van Château des Avenières (hieronder) zijn grotendeels gebaseerd is op het deck van Oswald Wirth. De ontwerper heeft het aureool boven de dieren, dat Oswald Wirth had weggelaten, weer teruggeplaatst. Je kunt de aureolen zien als een verwijzing naar de vier evangelisten. Je zou het ook kunnen interpreteren als sublimatie/vergoddelijking van de dierlijke driften.

Het lange roodbruine haar van de vrouw zien we vaak op afbeeldingen van Sophia en verwijst naar het vuur van de kundalini-energie.

De zon boven de zegekrans heeft een rode kern en een gouden rand. Dit is een verwijzing naar de dubbele cirkel (eenwording) en het Magnum Opus (de kleuren goud en rood).

Klik hier voor de DUBBELE CIRKEL als verborgen symbool voor een kundalini-ontwaken in de christelijke kunst

Château des Avenières (1917)

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

De Rider-Waite-Smith Tarot

Ontwerpster Pamela Colman-Smith getuigt van Bijbelkennis, want in de linker bovenhoek is het hoofd van een mens afgebeeld, in plaats van een engel. Ook heeft zij goed begrepen waar de vrouw op deze kaart voor staat. De sjaal die om haar lichaam is gewikkeld is erg lang en roept associaties op met een slang.

Een lange sjaal om te verwijzen naar de kundalini-energie zien we ook terug in de alchemie. Op het embleem hieronder zien we Sophia die een alchemist de weg (met slangen) wijst naar het innerlijke vuur. Ook haar sjaal lijkt op een opstijgende slang.

SOPHIA wijst een alchemist de weg (met SLANGEN) naar het INNERLIJKE VUUR. (Freymaurerische Versammlungsreden der Gold und Rosenkreutzer des alten Systems, 1779)

Conclusie

De mensheid ziet zichzelf als de kroon op de schepping, maar dat zijn wij Gods ogen nog niet. De spiritueel onbewust levende mens is nog niet af, en wordt gezien als ‘slapend’ of ‘dood’ in de Bijbel, en vele andere heilige geschriften.

In ons bekken bevindt zich een goddelijk potentieel dat ons in staat stelt een volgende stap in de evolutie te maken. Een energiebron die, eenmaal ontwaakt, een proces van zuivering en heling in werking zet: het voorbereidende werk voor een spirituele wedergeboorte en vereniging met onze Schepper.

Wij worden geroepen om onze dierlijke, lagere natuur te overwinnen, om zo onze hogere natuur te verwezenlijken. Op het alchemistische embleem hiernaast wordt dit prachtig verbeeld. De verleidingen van de wereld en onze verlangens (lust) zijn als een brandend vuur dat ons kan verteren en ons als slaven van onze zintuigen en onderbuik kan maken.

Atalanta Fugiens, Michael Maier, embleem 20, 1618.

Op de afbeelding spoort Sophia de krijger (de alchemist) aan om te vechten tegen dit vuur, dat ons niet blijvend gelukkig kan maken. Zij gebaart met haar handen dat wij het goddelijke vuur bij ons heiligbeen, waar zij voor staat, omhoog moeten brengen naar de kruin.

Dit is het thema van de gehele Grote Arcana van de tarot, ook al in de 15e eeuw, en deze laatste kaart De Wereld staat voor de voltooiing van dit proces van spirituele wedergeboorte. Het is een lange, zware weg, maar je wordt bijgestaan door God en zijn engelen. In de Bijbel zegt Jezus, die zelf deze weg ook is gegaan, tegen zijn leerlingen:

“Jullie zullen het zwaar te verduren krijgen in de wereld, maar houd moed:
ik heb de wereld overwonnen.”
(Johannes 16:33)

Lees meer over de SYMBOLIEK in de BIJBEL in mijn boek Kundalini-ontwaken

Overigens is deze spirituele onbewustheid ook de ‘dood’ waaruit Jezus in de Bijbel verschillende mensen tot ‘leven’ wekt, waaronder Lazarus. Over Lazarus zegt Jezus duidelijk in het Johannes-evangelie: Hij is niet dood, hij slaapt (Joh. 11:11).

Lees meer over de symboliek in het verhaal over de OPWEKKING VAN LAZARUS in mijn boek Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel.

De versmelting van de twee polaire energiebanen wordt op de Visconti-Sforza kaart ook gesymboliseerd door de gekruiste trompetten van de engelen, én door het kruis op het vaandel dat aan de trompetten bevestigd zit. Op de vaandels staat tevens een zon afgebeeld, een van de klassieke symbolen voor de kundalini-energie. De kleur rood van het graf verwijst naar de voltooiing van het Magnum Opus (het proces van Godsrealisatie) van de alchemist.

Ook klassiek is het blazen op een blaasinstrument als metafoor voor de werking van God’s Heilige Geest in onze wervelkolom. De Bijbel maakt tevens van deze metafoor gebruik. In het Oude Testament lezen we bijvoorbeeld in het verhaal van de val van Jericho, dat God de zeven priesters van Jozua opdraagt om te blazen op hun zeven ramsbazuinen (Jozua 6:4). De wervelende lucht die door de gedraaide hoorn van de ram stroomt verwijst naar de spiraalbeweging van de kundalini-energie. Het getal zeven in dit citaat staat voor de zeven chakra’s die worden geopend en geactiveerd door de kundalini. Nog altijd wordt op bepaalde joodse feestdagen op een ramshoorn, of shofar, geblazen (illustratie rechtsonder).

Lees over de diepere betekenis van de VAL VAN JERICHO in mijn boek ‘Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie’.

Een engel met een blaasinstrument versterkt nog meer het beeld van goddelijke energie die in de mens stroomt. Ook de alchemie, die veel invloed heeft gehad op de allereerste tarotkaarten, maakt van deze metafoor gebruik. Hieronder twee alchemistische emblemen van het Grote Werk (Magnum Opus) van de alchemist. Op beide emblemen zien we de alchemist zaaien (de eigen inspanningen) en een engel die op een bazuin blaast (God/de kundalini die Zijn werk doet in ons). De staf in de hand van de engel staat voor de wervelkolom.

Klik hier voor de STAF als symbool voor de ontwaakte WERVELKOLOM

De eerste gedrukte tarotkaarten

Van de allereerste gedrukte tarot decks zijn alleen enkele ongekleurde, ongesneden drukvellen bewaard gebleven. Op zowel het Rothshield deck als het Budapest-Metropolitan deck (hiernaast) is God verdwenen en slechts één engel blaast op zijn bazuin.

Nog steeds verwijst de kaart naar een kundalini-ontwaken. We kunnen dit afleiden uit het esoterische teken van het heilige huwelijk (de versmelting van het mannelijke en het vrouwelijke) dat de engel op beide kaarten met één hand maakt (twee vingers tegen elkaar: 2=1).

Klik hier voor meer informatie over het HEILIGE HUWELIJK

Rothshild sheet, circa 1500.

Budapest-Metropolitan sheet, 16e eeuw.

De Tarot van Marseille en familie

De kaart van de Tarot van Marseille (rechts de versie van Jean Dodal) bevat twee nieuwe elementen die ons duidelijk moeten maken dat deze kaart gaat over een kundalini-ontwaken, of in de woorden van de alchemie: het Magnum Opus. De persoon in het midden, om wiens verrijzenis het gaat, is nu blauw van kleur en heeft een kale plek achter op zijn hoofd. Beide verwijzing naar spirituele voltooiing.

Blauw is de kleur van de hemel, van het goddelijke. De vleeskleurige man en vrouw, links en rechts naast hem, staan nog steeds voor de polaire energiebanen.

De kale plek op het achterhoofd van de man geeft het beeld van twee concentrische cirkels; een symbool uit de alchemie (zie twee voorbeelden helemaal rechts) dat, net zoals het kruis op het vaandel van de engel, staat voor het versmelten van het mannelijke en het vrouwelijke (de polaire energiebanen). Dit element stond centraal bij de vorige kaart: De Zon.

Klik hier voor het symbool de DUBBELE CIRKEL

De invloed van de alchemie op de tarot vinden we ook terug bij de Tarot van Parijs (links). Aan het uiteinde van de gele bazuin (wervelkolom) waarop de engel blaast zien we nog drie kleuren: zwart, wit en rood. Tezamen zijn dit de kleuren van de vier fases van het Magnum Opus: nigredo, albedo, citrinitas en rubedo, die worden aangestuurd door de kundalini-energie (de engel).

Klik hier voor meer informatie over het MAGNUM OPUS

Één bloot been van de engel is zichtbaar. Dit is een verwijzing naar het heilige huwelijk: 2=1.

Klik hier voor EEN BEEN als symbool voor het HEILIGE HUWELIJK

Vermeldenswaard is ook de kaart van het Etteilla deck (rechts). Hierop houdt de engel, terwijl hij blaast op zijn bazuin, twee andere bazuinen gekruist in zijn handen. Een bevestiging voor ons dat de bazuinen op de Visconti-Sforza kaart (boven) niet toevallig gekruist zijn afgebeeld.

De Oswald Wirth Tarot

De kaart van Oswald Wirth (rechts) bevat weinig nieuwe elementen. Het symbool van de dubbele cirkel is verhuisd van het achterhoofd van de verrezen mens naar het voorhoofd van de engel. Op deze kaart staan, nog duidelijker dan bij de Tarot van Marseille, de man en de vrouw niet in het graf, maar komen uit het gras omhoog, om duidelijk te maken dat zij een andere (symbolische) betekenis hebben dan de persoon in het midden.

De versmelting van de polaire energieën komt bij Wirth’s kaart ook tot uitdrukking in de kleding van de engel: rood en blauw, de klassieke kleuren voor het mannelijke en het vrouwelijke.

De mozaïeken van Château des Avenières (linksonder) zijn grotendeels gebaseerd is op het deck van Oswald Wirth. Voor deze kaart heeft de ontwerper zich ook laten inspireren door de fresco Het Laatste Oordeel van Luca Signorelli (rechtsonder). De drie verrezen personen op de mozaïek zijn exact overgenomen van het schilderij.

Château des Avenières (1917)

Wederopstanding van het vlees, Laatste Oordeel, frescocyclus door Luca Signorelli, 1499-1502.

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

Rechts: een alchemistisch embleem met het MAGNUM OPUS in symbolen. Links een man (de alchemist) die omhoog komt uit het WATER van de spirituele onbewustheid. Rechts vindt in een grot (symbool voor het innerlijk van de alchemist) de VERSMELTING plaats van de polaire energieën (man/vrouw, zon/maan). Boven, in de wolken, wordt het NIEUWE ZELF van de alchemist gebaard door een vrouw met een maan als hoofd. Zij is de universele MAANGODIN, oftewel de KUNDALINI-shakti. (Atalanta Fugiens, Michael Maier, embleem 34, 1618)

De Rider-Waite-Smith Tarot

Op de kaart van Rider-Waite-Smith dobberen de geopende grafkisten in het water. De zee is een symbool voor het onderbewuste. Dit nieuwe element versterkt de symboliek van het ontwaken uit een staat van spirituele onbewustheid. De mensen zijn grijs van kleur. Dit moet ons vertellen dat het gaat om een geestelijke opstanding, niet om een gestorven lichaam van vlees en bloed dat weer tot leven komt. De bergen op de achtergrond staan voor het verruimde bewustzijn van de ontwaakte mens.

Zowel op de voor- als op de achtergrond zien we een man en een vrouw, met in hun midden een kind. Dit kind staat symbool voor het nieuwe zelf, en verbeeldt de heelheid en egoloosheid van de ‘verrezen’, mens.

De zeven dwarsstrepen op de bazuin van de engel staan voor de zeven chakra’s langs de wervelkolom, die door de kundalini worden geopend en gezuiverd.

Conclusie

In tegenstelling tot wat de titel en de beelden suggereren, gaat deze tarotkaart niet over God die een eindoordeel velt over hoe een mens heeft geleefd. En ook niet over een Bijbelse verrijzenis van een reeds begraven lichaam. Tarotkaart Het Oordeel staat voor een spiritueel ontwaken; voor een ‘opstanding’ uit het ‘graf’ van de spirituele dood/onbewustheid. Het eindresultaat van een kundalini-proces.

De engel op deze kaart die op een bazuin blaast, is een metafoor voor de stroming van de goddelijke energie in onze wervelkolom. vergelijkbare symboliek zien we terug in de alchemie, maar ook in andere spirituele tradities. Bijvoorbeeld de hindoegod Krishna, die in de iconografie herkenbaar is aan zijn fluit. Hiernaast is hij afgebeeld met zijn vrouw Radha.

Samen staan ze voor de versmelting van de polariteiten in de mens: een belangrijk thema van deze tarotkaart. Sterker nog, het is een belangrijk thema van de gehele Grote Arcana. Op vrijwel elke tarotkaart verwijst een element naar dit zogeheten ‘heilige huwelijk’. De volgende en laatste kaart van de reeks, De Wereld, is hierop geen uitzondering!

De Tarot van Marseille en familie

De Tarot van Marseille gebruikt andere elementen om hetzelfde te vertellen. Op de kaart van Francois Chosson (linksonder), zijn twee identieke jongens afgebeeld die elkaar aanraken. Dit symboliseert dat ze verbonden zijn. De twee jongens staan voor de dualiteit die versmelt tot een goddelijke eenheid in de spirituele aspirant. Tezamen staan ze voor de wedergeboren mens. De muur om de jongens heen moet ons vertellen dat het hier gaat om een innerlijke ervaring.

De rode streep om hun hals is de roodkoralen ketting van de Visconti-Sforza kaart (hierboven), die staat voor een kundalini-ontwaken. De verticale streep op het bovenlichaam van de jongens verwijst naar de wervelkolom. De jongen links raakt met zijn hand de jongen rechts aan op deze plek. Dit is een aanwijzing voor ons dat de werkende kracht de kundalini-energie is, die ook gesymboliseerd wordt door de vlammen die van de zon afkomen. Deze vlammen zien we ook op tarotkaart De Maan, waar ze verwijzen naar ‘neerdalende vuurtongen van de Heilige Geest (de kundalini)’.

Op de Italiaanse Piedmontese kaart (helemaal rechts), van ruim een eeuw later, staan beide jongens op één been. Ook dit element verwijst naar de (goddelijke) eenheid die ze samen vormen.

Vergelijkbare elementen vinden we ook terug op de onderstaande drie alchemistische emblemen uit dezelfde tijdsperiode, met (fases van) het Magnum Opus.

Op de bovenstaande tarotkaarten manifesteert de energie van de zon zich als licht en warmte (rechte en gebogen stralen). Op beide kaarten is het aantal rode en gele stralen precies acht. Dit is een verwijzing naar de Morgenster, die sinds oudsher een symbool is voor de kundalini-energie (zie ook tarotkaart De Ster). Deze symboliek is passend, want de zon van ons zonnestelsel is immers ook een ster!

Klik hier voor de ACHTPUNTIGE MORGENSTER als symbool voor de kundalini-energie.

Op de Tarot van Marseille-kaart van Jacques Viéville (rechts) zit het Filius Philosophorum, of Zonnekind, op een paard. Dit symboliseert het overwinnen van de emoties en dierlijke driften; een belangrijk aspect van het Magnum Opus, dat je zou kunnen zien als een onderdeel van het zuiveringsproces.

Het vaandel is een element dat overwinning uitdrukt. De twee verschillende kleuren van het vaandel verwijzen naar de versmelting van de dualiteit, net zoals het rode kruis op de achterhand van het paard. Op de kaart van Nicolas Bodet (rechtsonder), een afgeleide van Jacques Viéville, is het vaandel zelf voorzien van een kruis.

Zeker in die tijd werd een vaandel met kruis geassocieerd met de verrijzenis van Christus. Op het symbolische niveau gaat het Bijbelverhaal van Jezus die opstaat uit de dood over een spirituele wedergeboorte.

Lees meer over de symboliek in de Bijbel in mijn boek ‘Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel’.

Het Filius Philosophorum, of ZONNEKING, zit op een STOKPAARD; symbool voor meesterschap over de emoties en dierlijke driften. De jongen draagt de VERRIJZENISVLAG van Christus, die staat voor de overwinning op de (spirituele) dood. De MUUR moet ons vertellen dat dat het hier gaat om een weergave van het innerlijk van de alchemist. Om de muur heen staan personificaties van de PLANETEN. Deze staan voor de ZEVEN CHAKRA’S die gezuiverd en geactiveerd zijn. De engel met Bijbel verwijst naar GODDELIJKE WIJSHEID = Sophia = de kundalini-energie. (Traité d’Astrologie, Johannes Hartlieb, circa 1540)

Door de eeuwen heen is er altijd een groep mensen geweest die wist dat de meeste Bijbelverhalen ook gelezen kunnen worden als symboliek, die ons wil vertellen hoe we het ‘Koninkrijk van God’ innerlijk kunnen verwezenlijken: door middel van een kundalini-ontwaken, net als Jezus. Kunstenaars hebben deze kennis, die inging tegen de leer van de kerk, verhuld gecommuniceerd in hun schilderijen. Hieronder drie voorbeelden waarbij een specifieke positionering (achter het hoofd) van de verrijzenisvlag is gebruikt om ons te vertellen dat in het hoofd van Jezus een versmelting van de dualiteit heeft plaatsgevonden.

Kunstenaar Bernardo Bitti (linksonder) heeft het zelfs gedurfd om af te wijken van de traditionele witte vlag met rood kruis, en heeft gekozen voor een tweekleurige vlag: rood en wit. Deze kleuren staan in de alchemie voor de dualiteit (rode koning en witte koningin), die versmelt tijdens het Magnum Opus.

Klik hier voor de kleuren ROOD EN WIT voor het HEILIGE HUWELIJK (2=1)

De Oswald Wirth Tarot

Oswald Wirth (linksonder) heeft gekozen voor een jongen en een meisje in plaats van twee identieke jongens om de dualiteit in beelden uit te drukken. De kleur van hun lendendoek bevestigt dat ze voor de dualiteit staan: rood en blauw zijn de klassieke kleuren van respectievelijk het mannelijke en het vrouwelijke.

Rosenwald Tarot (circa 1500), met dubbele cirkel en een verwijzing naar de achtpuntige Morgenster.

Château des Avenières (1917)

De twee concentrische cirkels in het gras zijn een element van het Rosenwald Tarot, een van de eerste gedrukte decks, waarvan alleen onvoltooide drukvellen bewaard zijn gebleven (midden-boven). Het symbool van de dubbele cirkel komt uit de alchemie en verwijst naar de versmelting van de dualiteit (twee cirkels). Hieronder vind je drie voorbeelden van alchemistische illustraties met een dubbele cirkel.

Klik hier voor de DUBBELE CIRKEL als symbool voor het HEILIGE HUWELIJK (2=1)

Een bevestiging van deze interpretatie krijgen we door de wijze waarop de voeten van de jongen en het meisje geplaatst zijn. Beide staan met één voet in de grote cirkel en met één voet in de kleinere cirkel.

De goddelijke eenheid wordt op deze kaart dus gesymboliseerd door zowel de jongen en het meisje die elkaar vasthouden, als de twee cirkels die elkaar overlappen.

De jongen en het meisje op de mozaïek van Château des Avenières (hierboven, rechts) zijn naakt. Dit benadrukt hun (seksuele) onschuld en roept associaties op met Adam en Eva voordat zij door God uit het paradijs werden weggestuurd. Een onderdeel van het proces van kundalini-ontwaken is de sublimatie (transformatie) van de seksuele energieën. Zie ook mijn artikelen ‘Van Aapmens tot Godmens‘ en ‘Tijdloosheid ervaren kost tijd‘.

Het meisje op de mozaïek van Château des Avenières heeft rossig haar met een lengte tot haar bekken. Dit verwijst naar het kundalini-vuur, dat stroomt van het bekken naar de kruin.

De mythische figuur Hermes Trismegistus toont de vervaardiging van de ‘Steen der Filosofen’, het eindproduct van het Magnum Opus. Op de rechterpagina versmelten TWEE ZONNEN (de dualiteit) tot ÉÉN. (De Chemia Seniores, 1566)

De ‘Steen der Filosofen’. De DUBBELE CIRKEL staat voor het ‘Ei der Filosofen’: één van de vele alchemistische metaforen voor Godsrealisatie. (De Tiende Sleutel, Basilius Valentinus, 1599)

Het Magnum Opus van de Alchemist. De PASSER, die op de GROTE en de KLEINE CIRKEL is geplaatst, verwijst naar de versmelting van beide. (Atalanta Fugiens, 1617)

Onder en rechts: verborgen alchemistische symboliek, waaronder een DUBBELE CIRKEL, in twee schilderijen van Maria Magdalena.

Lees meer over het spirituele proces van Maria in mijn boek ‘Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie’.

Beide vrouwen maken met hun hand HET TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK (2=1). De hand van Maria Magdalena ligt hierbij op een SPIEGEL die de vorm heeft van een DUBBELE CIRKEL. De vierkante LICHTREFLECTIE op de spiegel verwijst naar het adagium van de alchemist: ‘SQUARING THE CIRCLE’ (klik hier), een metafoor voor het volbrengen van het Magnum Opus. De kleuren ZWART, WIT, GEEL EN ROOD van de kleding van Maria verwijzen naar de VIER FASES VAN HET MAGNUM OPUS (klik hier). (Caravaggio, 1598)

Klik hier voor meer voorbeelden van de DUBBELE CIRKEL als (verborgen) symbool voor een kundalini-ontwaken in de christelijke schilderkunst

De DEKSEL van de zalfpot heeft de vorm van een DUBBELE CIRKEL. Met de hand waarmee Maria Magdalena deze vast houdt maakt ze HET TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK (2=1). De rode bloem verwijst naar het HEXAGRAM (klik hier), ook een symbool voor het heilige huwelijk. De kleuren ZWART, WIT, GEEL EN ROOD van de kleding van Maria verwijzen naar de VIER FASES VAN HET MAGNUM OPUS (klik hier). (Antwerpse School ,1532)

De Rider-Waite-Smith (RWS) Tarot

Pamela Colman-Smith heeft zich voor haar kaart laten inspireren door Jacques Viéville (Tarot van Marseille, zie hierboven). Haar Zonnekind zit zonder zadel en teugels op een groot wit paard: de krachten van de lagere natuur staan volledig ter beschikking van de hogere natuur. De kleur wit verwijst naar de uitzuivering van de dierlijke energieën.

Lees meer over de symbolische betekenis van een WIT PAARD in het artikel: ‘Maak de eenhoorn in jezelf wakker’.

De rode veer op het hoofd van het Zonnekind en de grote rood-oranje vlag zijn beide een symbool voor de kundalini-energie, die het kruinchakra heeft bereikt. De rode veer is ook een element (met dezelfde betekenis) van RWS-kaart nummer 0 De Dwaas en kaart nummer 13 De Dood. De krans om het hoofd van het kind is een universeel symbool voor een geopend kruinchakra.

De krans is gemaakt van granaatappels. Deze vruchten, vol met zaad, staan ook afgebeeld op de tuniek van de Dwaas en op het doek achter de Hogepriesteres (kaart nummer 2), en zijn ook een klassiek symbool voor de kundalini-energie. Een krans van granaatappels om het hoofd wil zeggen dat de kundalini succesvol omhoog is gebracht naar het zevende chakra.

Klik hier voor de GRANAATAPPEL als symbool voor de kundalini-energie

De zonnebloemen zijn een nieuw element en staan voor een voltooid proces van Godsrealisatie. Zie de illustratie linksonder uit het Hermetisme (een spirituele traditie verwant aan de alchemie).

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

Conclusie

Tarotkaart De Zon staat voor een spirituele wedergeboorte. Het ‘Zonnekind’ op deze kaart verbeeldt de heelheid en egoloosheid van de nieuwe, of ‘verrezen’, mens. Het proces van zuivering en heling dat hiervoor nodig is, vindt plaats door inwerking van Gods Heilige Geest (de kundalini-energie), gesymboliseerd op deze kaart door de zon.

Jezus verwijst naar dit proces met zijn raadselachtige uitspraak in de Bijbel dat alleen wie wordt ‘als een kind’ het Koninkrijk van God zal ontvangen:

“Laat de kinderen bij Mij komen en verhinder hen niet, want voor zodanigen is het Koninkrijk van God. Voorwaar, Ik zeg u: wie het Koninkrijk van God niet ontvangt als een kind, zal het beslist niet binnengaan.” (Marcus 10:14-15)

Een tweede meetinstrument, met dezelfde esoterische betekenis als de passer, is de winkelhaak. Deze zien we terug op De Maan van de Rothschild Tarot (linksonder), waarvan alleen ongekleurde, ongesneden drukvellen bewaard zijn gebleven.

De symbolische betekenis van het armillarium (een driedimensionale weergave van ons heelal), in de hand van de man op de Rothshild kaart, wordt duidelijker als we de kaart van het Ercole I d’Este Tarot deck (helemaal rechts) ernaast leggen.

Het armillarium op de d’Este kaart staat op een ongebruikelijk lange standaard. Deze staat symbool voor de wervelkolom. De man houdt een passer in het verlengde van de standaard: de twee polaire energiebanen zijn versmolten en de kundalini-energie stroomt vanaf het bekken (de maan op de tafel) naar het hoofd, en geeft hier een Godservaring/ eenheidservaring (het armillarium => één zijn met het heelal).

De kleine, achtpuntige Morgenster, linksonder op de tafel (omcirkeld), is een bevestiging van deze interpretatie: ook de Morgenster is een symbool voor de kundalini-energie (zie tarotkaart De Ster). De kleuren van de kleding die de man draagt, rood en blauw, staan voor de polariteiten.

Afbeelding van een ‘REBIS’: het eindstadium van het Magnum Opus van de alchemist.

Oosterse afbeelding van een kundalini-ontwaken, met op de kruin het symbool voor de VERSMELTING van de ZON EN MAAN.

De Tarot van Marseille

De Tarot van Marseille lijkt een volledig andere koers te varen met betrekking tot het thema Maan, maar dit is slechts schijn. Ook de symboliek op deze kaart verwijst naar een kundalini-ontwaken en de hiermee samenhangende versmelting van de polariteiten. De passer en de winkelhaak zijn vervangen voor twee honden en twee torens. De maangodin is vervangen voor een rivierkreeft.

De ‘Cary Sheet’ (rechts) is een ongesneden, ongekleurd drukvel uit circa 1500. Dit is het vroegste exemplaar van De Maan in de Tarot van Marseille-stijl.

Op de onderste helft van de kaart zien we een waterplas met een enorme rivierkreeft erin. Water is een universele metafoor voor de bron van goddelijke energie in ons bekken: de kundalini. Een rivierkreeft die uit het water omhoog komt verwijst naar een ontwaken van deze energie.

Voor de keuze van een kreeft zijn een aantal redenen te bedenken. Het achterlijf van een kreeft lijkt op de wervelkolom van de mens. Rood is de kleur van (kundalini-)vuur, en van het eerste chakra, waar de kundalini verblijft als zij nog ‘slaapt’.

Verder moet de kreeft om te groeien ‘verschalen’ (zijn pantser afwerpen), vergelijkbaar met het vervellen van een slang, het klassieke symbool voor de kundalini. Dit vernieuwen is ook een aspect van werking van de kundalini-energie.

De Tarot van Marseille-kaart van Jean Noblet (hieronder) bevat een aantal nieuwe elementen ten opzichte van de Cary Sheet. Rond de eclips van de zon en de maan zijn vlammen toegevoegd. Dit is een verwijzing naar de ‘vuurtongen’ die met Pinksteren neerdaalden op de leerlingen van Jezus. Dit verhaal is een metafoor voor het ontwaken van de kundalini – die in de Bijbel de Heilige Geest wordt genoemd – in de apostelen.

Toen de pinksterdag aanbrak, waren ze allemaal bij elkaar. Plotseling kwam er uit de hemel een geluid alsof er een hevige wind opstak, het vulde het hele huis waar ze zaten. Toen zagen ze iets dat op tongen van vuur leek: het verdeelde zich en daalde op ieder van hen neer. Ze werden allemaal vervuld van de heilige Geest en begonnen te spreken in vreemde talen, zoals de Geest hun te spreken gaf. (Handelingen 2:1-4)

Lees meer over de symboliek in de Bijbel in mijn boek ‘Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel’.

De tongen van de honden bevestigen deze interpretatie. Deze lijken op de vlammen/ ‘vuurtongen’ rond de eclips.

De drie heuveltjes aan de onderkant van de kaart staan voor de drie energiebanen die betrokken zijn bij een kundalini-ontwaken. De middelste heuvel is de sushumna-nadi in de wervelkolom, met erin stromend de kundalini (de kreeft).

De buitenste twee heuvels staan voor de ida-nadi en pingala-nadi, die langs de wervelkolom stromen. Ook de twee honden en twee torens symboliseren de energetische polariteit. Dit wordt bevestigd door de kleuren van de honden: rood (het mannelijke) en blauw (het vrouwelijke).

De honden vertegenwoordigen tevens de dierlijke/lagere natuur van mens: op het energetische niveau het buikgebied (de eerste drie chakra’s). Als de kundalini (de rivierkreeft) ontwaakt in het bekken, moet zij eerst langs de onderste chakra’s (de honden), om bij haar eindbestemming, het kruinchakra, te komen.

Waarschijnlijk is gekozen voor honden – en niet voor bijvoorbeeld leeuwen of varkens – omdat de maangodinnen Diana (Romeinen) en Artemis (Grieken) vaak worden afgebeeld met honden. Hieronder twee voorbeelden. Ook deze afbeeldingen bevatten kundalini-symboliek.

Rechts: De ‘dode’ koning (de alchemist) wordt opgegeten door de WOLF ( hij laat zich leiden door de DIERLIJKE INSTINCTEN in zijn BUIK, en is hierdoor in spiritueel opzicht ‘dood’). Als de wolf wordt verbrand (de dierlijke energieën worden UITGEZUIVERD door het kundalini-vuur), wordt de koning weer tot leven gewekt. (Atalanta Fugiens, 1617)

De Maan van Jacques Viéville (links) wijkt volledig af van zijn Tarot van Marseille-collega’s. Bij hem geen kreeft, maar een vrouw die garen spint. Ook dit is een metafoor voor een kundalini-ontwaken.

De stok met aan de bovenkant een pluk vlas staat voor de wervelkolom en de pijnappelklier. De draad, die loopt van het bekken naar het hoofd van de vrouw, staat voor de kundalini.

Haar rood met blauwe jurk verwijst naar de versmelting van de polariteiten, net als de eclips, boven haar hoofd. Met haar rechterhand bevestigt de vrouw haar innerlijke eenheid (2=1). De boom naast haar is een klassiek symbool voor de ontwaakte kundalini.

De symboliek van tarotkaart De Maan vinden we ook terug in christelijke kunst uit dezelfde tijd. Hiermee werd spirituele kennis die inging tegen de leer van de kerk verhuld gecommuniceerd. Zo zijn er schilderijen van het Laatste Avondmaal met kreeft op tafel, naast de gebruikelijke vis, lam en brood (zie hieronder). Een opmerkelijke afwijking van de traditionele iconografie.

Op schilderijen van de kruisiging zien we vaak een eclips. Op zich logisch, want in de Bijbel staat dat er een zonsverduistering plaats vindt op het moment dat Jezus sterft:

En het was ongeveer het zesde uur en er kwam duisternis over heel de aarde tot het negende uur toe. En de zon werd verduisterd en het voorhangsel van de tempel scheurde middendoor. En Jezus riep met luide stem en zei: Vader, in Uw handen beveel Ik Mijn geest. En toen Hij dat gezegd had, gaf Hij de geest. (Lucas 23:44-46)

Het detail van de eclips in dit citaat is bedoeld om ons te vertellen dat de dood van Jezus op het symbolische niveau staat voor een spiritueel transformatieproces. Een volledige zonsverduistering kan alleen plaatsvinden bij Nieuwe Maan. Het was echter Volle Maan (Pesach) toen Jezus werd gekruisigd. ‘Het zesde uur‘ is een verwijzing naar het zesde chakra, de plaats waar de versmelting van de polariteiten (zon en maan) plaats vindt.

Dat de eclips op de onderstaande schilderijen een esoterische betekenis heeft, kunnen we afleiden uit de hand van Jezus die het teken van het heilige huwelijk (2=1) maakt.

Lees meer over de symboliek rond de kruisiging van Jezus in mijn boek ‘Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie’.

De Oswald Wirth Tarot

De kaart van Oswald Wirth (linksonder) is vrijwel identiek aan de Tarot van Marseille. Zijn honden hebben de kleuren wit en grijs, hetgeen, net als rood en blauw, verwijst naar de polaire energieën: licht/donker, yin/yang.

De mozaïek van Château des Avenières (rechtsonder), die gebaseerd is op de tarot van Oswald Wirth, heeft dubbele pilaren, zowel links als rechts. Dit versterkt het thema van de kaart: de versmelting de dualiteit tot goddelijke eenheid.

Château des Avenières (1917)

De Rider-Waite-Smith (RWS) Tarot

Kunstenares Pamela Colman-Smith heeft gekozen voor een hond en een wolf (het getemde en ongetemde dier) om de polariteiten tot uitdrukking te brengen (linksonder). Zij heeft zich in deze keuze laten inspireren door de alchemie. Op de alchemistische afbeelding naast de RWS-kaart (midden-onder) zien we een hond en een wolf met elkaar in gevecht. Zij staan voor de innerlijke dualiteit van de alchemist. De dieren zullen, volgens de bijbehorende tekst, ‘in één worden veranderd’.

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

De kleuren geel en oranje van de honden verwijzen waarschijnlijk naar de buikchakra’s, de verblijfplaats in de mens van de dierlijke energieën. Het tweede (onderbuik) chakra is oranje en het derde (navel) chakra is geel.

Een ander subtiel, maar betekenisvol, verschil met alle voorgangers is dat op de kaart van RWS de kreeft uit het water kruipt. Dit benadrukt het ontwaken van de kundalini.

Rond de maan/eclips zien we Yod’s (de Hebreeuwse letter Y) in plaats van vlammen. De betekenis is hetzelfde. Zoals we zagen bij tarotkaart De Toren verwijst de letter Yod – die op een vuurvlam lijkt – in het mystieke jodendom naar het goddelijke.

Conclusie

De mens heeft altijd geprobeerd het onbeschrijfelijke in beeldtaal uit te drukken. Het onzichtbare, goddelijke werd begrijpelijk gemaakt met gebruik van wezens of objecten uit de zichtbare wereld.

De kundalini-energie in het ons bekken wordt in de meeste tradities gepersonifieerd door een godin (Shakti, Isis, Artemis, Sophia, etc.). Vrijwel alle godinnen staan voor een aspect van de transformerende kundalini (lees mijn artikel over de godenwereld).

Ook beelden uit de natuur komen veel voor. De yogi ziet de bron van goddelijke energie als een opgerolde slang, die wakker kan worden gemaakt en zich dan langs de wervelkolom omhoog beweegt. Voor de alchemist lijkt dezelfde bron van energie op een kreeft die uit het water omhoog komt. In de Bijbel vinden we de metafoor van een (wal)vis.

Het is niet moeilijk om ook de keuze van de maan, met haar invloed op het stijgen en dalen van de zeespiegel, te begrijpen als een universeel symbool voor de kundalini.

In de grote arcana van de tarot vinden we onder andere ook nog een hert, een boom, een zwaard, en een zandloper. De lijst van symbolen en metaforen voor de kundalini-energie is schier oneindig; net zo groot als het verbeeldingsvermogen van de mens.

Tarotkaart De Maan is een prachtig voorbeeld van een plattegrond in beelden van de weg naar God.

Verhulde verwijzingen naar de kundalini-energie vinden we ook terug in andere afbeeldingen uit die tijd. Kunstenaars waren op de hoogte van deze door de kerk verboden kennis via esoterische groeperingen als de Rozenkruisers en de Vrijmetselaars. Klik hier voor de MORGENSTER als symbool voor het kundalini-proces van Jezus in de christelijke kunst.

Rechts: vroegchristelijke inscriptie met de Griekse letters ΙΧΘΥΣ (Ichtus), voor Jezus, en de MORGENSTER, in de ruïnes van de oude Griekse stad Efeze in Turkije.

De Tarot van Marseille

De vrouw op de Tarot van Marseille kaarten (hieronder) staat niet alleen tussen twee heuvels, maar ook tussen twee bomen. De vrouw personifieert de kundalini-energie; zowel de bomen als de heuvels staan voor de ida- en pingala-nadi. De naaktheid van de vrouw is voor ons een bevestiging van haar goddelijkheid.

Het samengaan van de mannelijke en vrouwelijke energieën wordt op de Tarot van Marseille Ster gesymboliseerd door de twee vazen waaruit water (energie) stroomt. Eén vaas stroomt uit op het land, de ander in de plas met water, ten teken dat het hier gaat om de energie van de polariteiten.

De bomen, de heuvels én de vazen staan dus voor de polaire energieën. De vrouw en de achtpuntige ster staan beide voor de goddelijke kundalini-energie. Dit kunnen we ook afleiden uit de navel van de vrouw. Op de kaart van Jean Noblet (linksboven) is dit een zespuntige ster (hexagram) en op de kaart van Jean Dodal (midden-boven) een cirkel met erin een driehoek met de punt omhoog: het symbool voor vuur.

Klik hier voor het HEXAGRAM als symbool voor de versmelting van de polaire energieën.

Een andere klassieke metafoor voor de ontwaakte kundalini is een boom. Op de kaart van Jean Dodal zien we een vogel op één van de bomen. De vogel is een verwijzing naar de voltooiing van het kundalini-proces.

De zeven kleinere sterren (hexagrammen) op de kaart staan voor de zeven chakra’s, die gezuiverd en geactiveerd worden (‘stralen’ als een ster) door de kundalini-energie. Alle elementen op deze kaart vinden we ook terug in de symboliek die gebruikt wordt in de alchemie om een kundalini-ontwaken te verbeelden, zie de drie voorbeelden hieronder.

GOUD EN ZILVER vertegenwoordigen in de alchemie de polaire energieën. (Ritter-Krieg, Johann Sternhals, 1580)

Sommige Tarot van Marseille decks hebben gekozen voor totaal andere beelden om hetzelfde tot uitdrukking te brengen. Op de kaarten van Jacques Vieville en de Tarot van Parijs (links) zien we een man met een passer in zijn hand. De passer is een symbool uit de Vrijmetselarij en verwijst naar de versmelting van de polariteiten (zie illustraties hieronder). Dezelfde betekenis dus als de twee vazen op de andere Tarot van Marseille decks.

De man op de kaart van Jacques Viéville wijst met de passer naar een toren. Deze toren is een metafoor voor de wervelkolom met erin stromend de ontwaakte kundalini (zie ook tarotkaart De Toren). In plaats van een klok zien we een (kundalini-)ster boven in de toren. We mogen dit zien als een bevestiging van onze interpretatie.

De zandloper, die de man in zijn andere hand houdt, is ook een symbool voor de kundalini-energie (zie tarotkaart De Kluizenaar).

De man op de Tarot van Parijs kaart wijst met de passer naar zijn hoofddeksel, dat de vorm heeft van een piramide. Een piramide is een vierkante basis (in de numerologie staat het getal vier voor het aardse), met verticale lijnen die naar één punt, de top (symbool voor het goddelijke), toelopen. Deze symbolische betekenis van de piramide is vergelijkbaar met die van de passer: het proces van Godsrealisatie.

Op dit houten paneel (British Museum) zien we een godin in een (kundalini-)boom met een schenkkan voeding (energie) geeft aan een vrouw en haar BA (de vogel).

De mozaïek van Château des Avenières (linksboven) is afgeleid van de Oswald Wirth tarot. Op de boom naast de godin zit een Egyptische Ba-vogel. In het Oude Egypte stond de Ba-vogel voor de essentie/de ziel van de mens; voor datgene dat voortleeft na de dood van het lichaam (zie paneel rechtsboven).

De twee vazen op de mozaïek hebben verschillende kleuren: goud en zilver. Dit zijn kleuren die geassocieerd worden met de zon en de maan, en verwijzen naar de polariteit/dualiteit.

De Rider-Waite-Smith Tarot

De RWS Ster is opvallend gelijk aan de Tarot van Marseille en de Oswald Wirth Tarot. Kunstenares Pamela Colman Smith heeft de godin nog wat explicieter in het midden geplaatst van de twee vazen met uitstromend water, waardoor nog duidelijker het beeld verschijnt van de drie energiebanen die betrokken zijn bij een kundalini-ontwaken: de kundalini-energie bevindt zich tussen de polaire energiebanen ida nadi en pingala nadi.

Eén been van de godin rust op het water en één been op het land: een versterking van de symboliek van de twee vazen. De godin vertegenwoordigt de eenheid van het goddelijke.

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

Ook in de christelijke kunst is de ACHTPUNTIGE STER gebruikt om ‘ketterse’ spirituele kennis te communiceren. We zien hier de heilige Dominicus met een achtpuntige ster boven zijn hoofd. Met zijn linkerhand maakt hij het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK: 2=1 (klik hier);  en met zijn andere hand wijst hij naar zijn HOOFD, de plek waar dit heilige huwelijk plaatsvindt. (Fra Angelico, circa 1440)

Klik hier voor meer voorbeelden van de MORGENSTER als verborgen symbool voor de kundalini in de christelijke kunst.

Wonder Woman met een achtpuntige Morgenster op haar voorhoofd.

Conclusie

De achtpuntige ster op deze tarotkaart is al sinds de verre oudheid een symbool voor de kundalini-energie. De vrouw op de kaart is een personificatie van deze goddelijke energie in het bekken van de mens. Zij is een godin met vele namen en gezichten, waaronder Ishtar, Inanna, Sophia, Isis, Hera en Shakti (lees mijn artikel over de godenwereld).

In de Bijbel belooft Jezus ons de Morgenster – zoals de achtpuntige ster ook wordt genoemd – als wij ons ego en onze dierlijke instincten overwinnen:

En wie overwint en wie Mijn werken tot het einde toe in acht neemt … Ik zal hem de morgenster geven.
(Openbaring 2:26,28)

De Tempeliers

Ook legendarische Tempeliers kenden de diepere betekenis van de achtpuntige ster en maakten gebruik van dit symbool om hun esoterische kennis te communiceren. Lees hierover in mijn artikel: De Tempeliers en de Heilige Graal.

De Alchemie

Ook in de spirituele traditie van de alchemie vinden we de toren als metafoor voor de wervelkolom met de ontwaakte kundalini. Hieronder drie voorbeelden.

De Tarot van Marseille

De interne fragmentatie van de mens, die ontstaat als God (de kundalini) zich terug trekt, wordt op de Tarot van Marseille-kaarten (rechts) uitgedrukt door de bolletjes naast de toren. Uit hun ronde vorm mogen we afleiden dat dit geen brokstukken zijn van de toren. Ook de verschillende kleuren duiden op iets anders dan stukken steen.

Op illustraties uit de alchemie vinden we dezelfde gekleurde bolletjes terug. Ze verbeelden de fragmentatie fase van het Magnum Opus (een metafoor voor het proces van Godsrealisatie). Hieronder een aantal voorbeelden.

De drie torenraampjes staan voor de drie energiebanen die betrokken zijn bij de een kundalini-ontwaken. De bovenkant van de toren lijkt op een kroon. Dit is een verwijzing naar de grootheidswaanzin van het ego, dat zich koning waant van het universum en kroon op de schepping.

De kaart heeft nu ook een titel: Het Huis van God. Dat hiermee de wervelkolom wordt bedoeld met erin stromend de goddelijke kundalini-energie, kunnen we ook terugvinden in de Bijbel. In het boek Genesis heeft aartsvader Jakob in zijn slaap een visioen van engelen die langs een ladder omhoog en omlaag klimmen (een metafoor van de kundalini die door zijn wervelkolom stroomt), met bovenaan God die tot hem spreekt. Als Jakob wakker wordt zegt hij:

“Hoe ontzagwekkend is deze plaats! Dit is niets anders dan het huis van God en de poort van de hemel.” Daarna stond Jakob ‘s morgens vroeg op. Hij nam de steen waar hij zijn hoofdkussen van gemaakt had, zette die overeind als een gedenkteken en goot er olie op. Hij gaf die plaats de naam Bethel. (Genesis 28:17-19)

Ook van dit verhaal staat een analyse in mijn boek Kundalini-ontwaken. Het Hebreeuwse Bethel betekent ‘huis van God’. Jakob zet de steen waarop hij heeft geslapen overeind en giet er olie overheen. De opgerichte steen verwijst naar de ontwaakte wervelkolom van Jacob. De ‘zalving’ met olie symboliseert de transformatie van zijn hersenvocht, door de yogi amrita (drank der onsterfelijkheid) genoemd.

Sommige tarot decks uit deze periode, zoals de Belgische Vandenborre Bacchus Tarot (linksonder), hebben gekozen voor een boom waar de bliksem in slaat, in plaats van een toren. De kaart heet dan De Bliksem (La Foudre). Ook een boom is een klassieke metafoor voor de ontwaakte kundalini (zie midden-onder). De diepere betekenis van de kaart blijft hetzelfde.

In Italië verschijnen de eerste kaarten die La Torre (De Toren) heten. Dit zal de definitieve titel blijven van tarotkaart nummer 16. Zie rechtsboven de Ligurien-Piemont Tarot uit 1840.

De Oswald Wirth Tarot

De Zwitser Oswald Wirth heeft zijn kaart Le Feu du Ciel (Het Vuur uit/van de Hemel) genoemd (linksonder), een titel die zowel naar bliksem zou kunnen verwijzen als naar de kundalini-energie. Één van de vallende figuren heeft een kroon op zijn hoofd, een verwijzing naar een ‘onttroning’ van het ego.

Château des Avenières (1917)

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

De Rider-Waite-Smith Tarot

Ook de twee figuren op de RWS-kaart zijn gekleed in een combinatie van het mannelijke rood en het vrouwelijke blauw. Een nieuw element is dat het niet twee mannen zijn die vallen, zoals op alle voorgaande kaarten, maar een man en een vrouw. We mogen dit zien als een bevestiging van onze interpretatie van de kleuren rood en blauw.

In de lucht zweven 22 Yod’s. De Yod is de Hebreeuwse Y. Dit op een vuurvlam lijkende letterteken is de kleinste letter van het Hebreeuwse alfabet. Alle andere letters bevatten een Yod. Het is de eerste letter van YHWH (God). De Yod staat in het mystieke jodendom voor de alomtegenwoordigheid van God. In het oude Hebreeuws werd de Yod geschreven als een onderarm met hand. De RWS-kaart heeft geen zon, zoals de andere kaarten; in plaats hiervan verwijst de Yod naar ‘de Hand van God’.

Het Hebreeuwse alfabet bestaat uit 22 letters. Het zijn precies 22 Yod’s op deze kaart; dit is een verwijzing naar het uiteenvallen van de innerlijke eenheid/heelheid van de mens in egofragmenten.

Conclusie

De grote arcana van de tarot bestaat uit miniaturen die aspecten belichten van een kundalini-ontwaken. De kaart De Toren is een waarschuwing gericht aan de mens die denkt het goddelijke op eigen kracht te kunnen bemachtigen. God laat zich niet ongestraft voor het karretje van het ego spannen. Hoogmoed komt voor de val (Bijbelboek Spreuken 16:18).

Aan deze kaart ten grondslag ligt het Bijbelverhaal over de Toren van Babel, waarin de toren een metafoor is voor de wervelkolom met erin stromend de ontwaakte kundalini-energie. Dit verhaal leert ons waarom de kennis over de kundalini-energie zo angstvallig is bewaakt in al die eeuwen en alleen verborgen in heilige teksten is terug te vinden. In verkeerde handen kan het ertoe leiden dat mensen onvoldoende voorbereid en met de verkeerde motieven zich een toegang gaan forceren tot deze heilige bron. Ook Jezus merkt dit op in het evangelie van Mattheüs (11:12):

En van de dagen van Johannes de Doper af tot nu toe wordt het Koninkrijk der hemelen geweld aangedaan, en geweldenaars grijpen het.

Deze weg kan alleen worden gegaan met een hart dat gezuiverd is van de verlangens naar grandeur van het ego. Alleen voor een mens die bereid is te sterven aan zichzelf gaat de deur naar God open.

Lees ook mijn artikel: Kundalini en de Toren van Babel.

Op de voorgrond zien we een PILAAR (klik hier), symbool voor de ontwaakte WERVELKOLOM, met een slak op weg naar boven, en een zegekrans. De pilaar rust op vier leeuwen (symbool voor de dierlijke krachten in de mens). Op de achtergrond zien we de TOREN VAN BABEL. Al deze symboliek verwijst (verhuld) naar het proces van kundalini-ontwaken. Voor de weg naar God is geduld en uithoudingsvermogen nodig. (Jacob Bruck, Emblemata moralia et bellica, 1615)

Toren van God

Maria Magdalena heeft een belangrijke rol gespeeld in het leven van Jezus. Haar wervelkolom was, net als die van Jezus, ontwaakt. We kunnen dit, onder meer, afleiden uit haar geuzennaam Magdalena, die ‘Toren van God’ (Migdal-El) betekent. Lees hierover in mijn boek over Maria Magdalena!

De Tarot van Marseille

De Duivel van de Tarot van Marseille heeft een aantal elementen die verwijzen naar de dualiteit. Ten eerste heeft hij zowel mannelijke (geslachtsdeel) als vrouwelijke (borsten) kenmerken. Let wel, dit is iets anders dan androgyny, dat juist een kenmerk is van de mens die het goddelijke heeft gerealiseerd. Dan zijn het innerlijk mannelijke en vrouwelijke versmolten tot een eenheid. In de Duivel zijn het mannelijke en het vrouwelijke separaat aanwezig, zoals overigens in ieder (onverlicht) mens.

Ook de staf van de Duivel verwijst naar de dualiteit. Op de kaart van Jean Noblet (linksboven) is het een tweetand en op de kaart van Payen-Webb (rechtsboven) branden er twee vlammen op de staf. De twee hoorns van de Duivel zijn niet alleen een verwijzing naar het dierlijke, maar ook naar de dualiteit. Jean Noblet gebruikt om de polariteiten/dualiteit uit te drukken tevens de combinatie van de kleuren rood (het mannelijke) en blauw (het vrouwelijke).

De vleermuisvleugels van de Marseille Duivel symboliseren spirituele onbewustheid: een vleermuis leeft ’s nacht, in het (spirituele) duister. Op de kaart van Jean Noblet staan op de linkervleugel twee, en op de rechtervleugel drie punten. Dit is waarschijnlijk opnieuw een verwijzing naar de dualiteit. In de leer van Pythagoras over de tegenstellingen stonden de even getallen voor het vrouwelijke en de oneven getallen voor het mannelijke.

De twee op de Duivel lijkende wezens die vastgebonden zijn aan zijn voetstuk, staan voor de mens die ‘gevangen’ zit in de materie en zich laat leiden door zijn lagere natuur.

Een belangrijk thema, zo blijkt uit meerdere tarotkaarten, is het omgaan met de seksuele driften. Lust is een oerkracht die de mens gevangen kan houden in de wereld van het dierlijke, en hiermee weghoudt van het goddelijke.

De kaart hiernaast uit het Zwitsere 1JJ tarot deck (19^e eeuw) snijdt dit thema aan met heldere symboliek. De staart van de Duivel is zo gebogen dat het associaties oproept met een fallus. Het uiteinde van de staart raakt de tweetand, die staat voor de twee energiebanen die ons de dualiteit laten ervaren.

De dualiteit en het dierlijke zijn onderdeel van Gods schepping en in dit opzicht niet per definitie ‘slecht’. Willen we echter de eenheid van het goddelijke ervaren dan moeten we het aardse loslaten. De Tarot van Marseille kaart versie Payen-Webb (boven) maakt dit extra duidelijk door de kaart L’Antechrist (de antichrist) te noemen in plaats van Le Diable: de Duivel vertegenwoordigt in onze duale wereld de tegenpool van het goddelijke (Christus).

De Oswald Wirth Tarot

De uitvoering van Oswald Wirth’s Duivel is sterk beïnvloed door de Baphomet figuur van de occultist Eliphas Levi en dit schept verwarring. Baphomet wordt door historici gezien als een afgod, waarvan de exacte oorsprong en betekenis niet bekend is. De Tempeliers – een christelijke ridderorde uit de 12^e en 13^e eeuw – zouden hem aanbeden hebben in plaats van Christus en mede hierom op de brandstapel zijn beland.

Eliphas Levi kwam tot de conclusie dat Baphomet staat voor het gnostische principe van volmaakt evenwicht tussen de tegenstellingen, en hij creëerde een beeld dat hierbij paste (helemaal rechts). In zijn Baphomet zijn o.a. alchemistische principes (‘solve et coagula’), de vier elementen en de caduceus van de god Hermes verwerkt.

Levi’s Baphomet vertegenwoordigt hiermee positieve, nastrevens- waardige, spirituele principes. De vlam op het geitenhoofd staat bijvoorbeeld voor het menselijke intellect dat heerst over het dierlijke. Elementen van Baphomet gebruiken voor de Duivel, zoals Oswald Wirth heeft gedaan, kan iemand hierdoor op het verkeerde been zetten over de betekenis van de kaart.

Baphomet, door Eliphas Levi (1854-1856).

Château des Avenières (1917)

De ontwerper van de mozaïeken van Château des Avenières (links) heeft voor zijn Duivel zelfs Levi’s Baphomet in zijn geheel genomen. De man en vrouw die vastzitten in/aan het aardse (de grote cirkel), zouden zichzelf gemakkelijk kunnen bevrijden als ze dit zouden willen. De mozaïek stelt hun gevangenschap dus als een keuze.

De Rider-Waite-Smith Tarot

Kunstenares Pamela Colman-Smith heeft – waarschijnlijk als reactie op Oswald Wirth’s verwarrende Duivel – de kaart weer ondubbelzinnig laten verwijzen naar de tegenpool van het goddelijke. Haar Duivel is corpulent (onmatigheid) en sinister. Zijn hoorns zijn gekromd richting de aarde. De omgekeerde brandende toorts in zijn handen verwijst naar het kundalini-vuur, dat naar beneden stroomt in plaats van omhoog. Dit is ook de betekenis van de twee staarten van de naakte man en vrouw. De druiventros (wijn) en het vuur verwijzen beide naar de goddelijke kundalini die de lagere, in plaats van de hogere, chakra’s voedt.

Het pentagram, dat bij Levi’s Baphomet en de mozaïek van Château des Avenières met de punt omhoog is afgebeeld, is op de RWS-kaart met de punt naar beneden gedraaid. In occulte kringen staat het pentagram met de punt omhoog voor de gerealiseerde mens. De vijfde punt van de ster staat voor de Geest, die heerst over de andere vier punten, die staan voor de vier elementen (het aardse). Omgekeerd, met de punt naar beneden, regeert het aardse (het dierlijke) over de Geest (het goddelijke).

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

In de bovenste hand van de Duivel staat het teken voor Jupiter, de planeet die, van de zeven planeten uit de klassieke astronomie, het verst is verwijderd van de zon, en die (daarmee) in de alchemie symbool staat voor het eerste/onderste chakra. Het handgebaar zelf verwijst naar de dualiteit (‘in tweeën gesplitste eenheid’).

De naakte man en vrouw roepen associaties op met Adam en Eva, zeker als je de RWS-kaart De Geliefden ernaast legt. Arthur E. Waite en Pamela Colman-Smith verkeerden in esoterische kringen, die wisten dat het Bijbelverhaal van Adam en Eva op het symbolische niveau gaat over de mens die kiest voor het laten afvloeien van de kundalini-energie (de slang) via de onderste chakra’s (lees: seksuele activiteit) en hierdoor verdreven wordt uit het paradijs (de verbinding met het goddelijke verliest). Voor een uitgebreidere analyse van dit Genesis-verhaal zie mijn boek Kundalini-ontwaken. Ook in talloze schilderijen is deze geheime kennis verwerkt, zie drie voorbeelden hieronder.

De hand van Adam ligt om de borst van Eva: de verboden vrucht is seksualiteit (Hans Baldung Grien, 1511)

God vertelt Adam en Eva dat zij niet van de verboden vruchten mogen eten. Waar deze verboden vruchten voor staan wordt gesymboliseerd door het bosje groen, in de vorm van een fallus, in de linkerhand van Adam. (Grabower Altaarpaneel, Bertram van Minden, 1375-1383)

De twijg in de hand van Adam roept associaties op met een fallus: de verboden vrucht is seksualiteit. (lucas van leyden, 1529, Rijksmuseum)

Conclusie

In het krachtenveld van de polariteiten staat de duivel tegenover het goddelijke. Waar het goddelijke staat voor eenheid, vertegenwoordigt de duivel de dualiteit (de fysieke schepping bestaat uit tegenstellingen). In de mens staat de duivel voor onze dierlijke, lagere natuur, die de tegenpool is van onze hogere, goddelijke natuur.

In de tarot is de Duivel de tegenhanger van de Keizer, de Hierofant, en de Zegewagen. De mannen op deze drie kaarten hebben het aardse en het dierlijke – de duivel dus – overwonnen.

Aanbevolen: Paul Solomon over onze lagere en hogere natuur
(uit: “The Wisdom of Solomon“)

De Tarot van Marseille

De belangrijkste toevoeging aan de kaart in de 17e eeuw zijn de vleugels. Dit nieuwe element onderstreept dat de vrouw staat voor de vrouwelijk pool van het goddelijke. Zij heeft vele namen, waaronder Isis, Hera, Diana, Venus, Iris, en Shakti (de kundalini). Andere elementen op de kaart die verwijzen naar haar goddelijke status zijn de DUBBELE CIRKEL (klik hier) op haar hoofd (Tarot van Marseille, versie Jean Dodal, midden-onder) en de vijfbladige bloem, de zogenaamde ‘Roos van Venus’ (Tarot van Marseille, versie Pierre Madenié, linksonder), ook op haar hoofd. We zien bij deze twee Marseille-kaarten ook weer de kleurcombinatie van blauw met rood in de kleding van de godin: de versmelting van de mannelijke en de vrouwelijk energieën.

Klik hier voor de DUBBELE CIRKEL als symbool voor het heilige huwelijk.

Op kaart van Jean Dodal zijn de borsten van de vrouw geaccentueerd. Dit verwijst naar het ‘voedende’ karakter van ‘God de Moeder’. Dit voedende/gevende aspect wordt in de algemene iconografie ook tot uitdrukking gebracht door godinnen af te beelden met een grote hoeveelheid borsten. Soms stroomt daarbij ook nog vloeistof uit de borsten. Zie een voorbeeld uit de alchemie rechtsonder. Dit is enerzijds een verwijzing naar de voedende en transformerende kundalini-energie, maar ook naar de hersenvloeistof van de mens, die onder invloed van een kundalini-ontwaken verandert in amrita (drank der onsterfelijkheid), of ambrosia (de ‘nectar van de goden’).

De diepere betekenis van de kaart Gematigdheid wordt nog duidelijker als we kijken naar Tarot de Marseille kaarten met afwijkende elementen, zoals die van Jacques Viéville, uit 1650 (rechts). Op de kaart van Viéville heeft de vrouw een grote staf met vleugels eraan in haar hand. Deze staf, die is afgeleid van de caduceus van Hermes, staat voor de wervelkolom, met bovenaan de pijnappelklier, en is een prachtige aanvulling op de symboliek van de kan met vloeistof in haar andere hand.

De raadselachtige Latijnse tekst SOL FAMA is ook een verwijzing naar het goddelijke. Sol betekent zon en Fama betekent roem/befaamdheid. De woorden staan in spiegelbeeld geschreven. Ik denk dat dit een aanwijzing is dat we niet alleen de woorden, maar ook de stroom vloeistof moeten omdraaien om de betekenis ervan te begrijpen: de kundalini-energie stroomt van onder naar boven!

Tevens het vermelden waard is de kaart Gematigdheid van de Italiaan Giovanni Vacchetta (Tarot van de Meester, rechtsboven), uit een iets latere periode. De wapperende linten op de rug en aan het hoofd van de vrouw symboliseren de twee versmeltende energiebanen. De lus staat voor de pijnappelklier (KNOOP VAN ISIS). De twee vazen zijn versierd met een dennenappelpatroon; ook dit is een verwijzing naar de pijnappelklier, die zo heet omdat hij de vorm heeft van een dennenappel. De zijnaden van de rok van de vrouw verwijzen naar de caduceus.

Klik hier voor de KNOOP VAN ISIS als symbool voor de kundalini in de christelijke schilderkunst

De Oswald Wirth Tarot

Oswald Wirth (1889, linksonder) heeft geen nieuwe elementen toegevoegd aan Gematigdheid. Op de mozaïek van Château des Avenières (midden-onder), die is afgeleid van de tarot van Wirth, hebben de vazen verschillende kleuren: goud en zilver. Deze kleuren, die staan voor de zon en de maan, verwijzen naar de (versmeltende) polaire energieën, net als de kleuren rood en blauw in de kleding van de vrouw. Zie alchemistisch embleem rechtsonder.

Château des Avenières (1917)

De kundalini, hier gepersonifieerd door een vrouw die een kroon draagt met zeven sterren (chakra’s), staat op twee FONEINEN: een met een GOUDEN, en één met een ZILVEREN, vloeistof. Uit: Alchemical Notebook, Johann Grasshoff, 1620.

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

Rechts: Illustratie van Matthias Gerung uit de Ottheinrich-Bibel, Bayerische Staatsbibliothek, 1530. Ook hierin zit kundalini-symboliek verwerkt: de kleurcombinatie ROOD-BLAUW van de engel en het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK (2=1 met de vingers).

De Rider-Waite-Smith Tarot

Pamela Colman-Smith heeft voor nóg een andere manier gekozen om de polariteiten uit te drukken: haar godin staat met één voet op het land en met één voet in het water. Dit beeld komt waarschijnlijk uit een visioen van de apostel Johannes, dat beschreven wordt in het Bijbelboek Openbaring (10:1-2):

‘En ik zag een andere sterke Engel uit de hemel afdalen. Hij was bekleed met een wolk en boven Zijn hoofd was een regenboog. Zijn gezicht was als de zon, en Zijn voeten waren als zuilen van vuur. En Hij had in Zijn hand een boekje, dat geopend was. En Hij zette Zijn rechtervoet op de zee en Zijn linker op de aarde.’

Dit visioen zijn beelden van een kundalini-ontwaken. De engel personifieert de goddelijke kundalini-energie.

Lees meer over KUNDALINI en de BIJBEL in mijn boek ‘Kundalini-ontwaken’.

De irissen, langs de waterkant, zijn een esoterisch symbool voor de pijnappelklier en het kundalini-proces. In de christelijke schilderkunst is de iris veelvuldig gebruikt om (verhuld) te verwijzen naar het kundalini-ontwaken dat Jezus heeft doorgemaakt. Zie drie voorbeelden hieronder, alsmede mijn boek Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie.

Klik hier voor meer voorbeelden van de IRIS als symbool voor de kundalini in de christelijke schilderkunst

De verschijning van Christus aan het meer van Tiberias, Albert Bouts, begin 16e eeuw.

De verrijzenis van Christus, Pietro Perugino, circa 1495, Kathedraal van Sansepolcro, Italië.

Het Laatste Oordeel (uitsnede), Ambrosius Benson, 1540, Fine Arts Museum of San Francisco

Het Griekse godenpantheon kent ook een godin Iris: de persoonlijke boodschapper van Hera. Iris is qua taken de vrouwelijke tegenhanger van Hermes. Zij wordt, net als Hermes, vaak afgebeeld met een caduceus.

Rechts zien we Iris een plengoffer (libatie) brengen: een ritueel waarbij een vloeistof wordt uitgegoten als offer voor, of door, de goden. In de iconografie van de Oude Grieken werden plengoffers gebruikt om op een verhulde manier te verwijzen naar de kundalini-energie. Zo ook op deze vaas uit de 5e eeuw voor Chr.

Deze afbeelding bevat een prachtige combinatie van de verschillende kundalini-metaforen die ook gebruikt zijn voor de kaart Gematigdheid. Iris giet vloeistof in een schaal die wordt vast gehouden door de god Apollo. Zij vertegenwoordigen de mannelijke en vrouwelijke energieën (polariteiten). Precies onder de kan en de schaal staat een hert (de kundalini). Iris houdt een caduceus in haar hand.

De goden Iris en Apollo

Conclusie

Al vanaf de 15^e eeuw is in de tarotkaart van de kardinale deugd Gematigdheid symboliek verwerkt om verboden kennis over de kundalini-energie te communiceren. Talloze voorbeelden tonen aan dat voor deze ‘ketterij’ niet alleen de tarot, en niet alleen de kardinale deugden, zijn gebruikt. Waar je ook om je heen kijkt in musea en kerken, overal zie je creatieve pogingen van kunstenaars om ons te wijzen op een bron van goddelijke energie in ons bekken. Zelfs op illustraties in oude Bijbels!

Deze energiebron ontwaakt, als wij ‘deugdelijk’ leven, waarbij zelfbeheersing (gematigdheid) ten opzichte van de zintuiglijke geneugten een belangrijke factor is. Wie het goddelijke wil ervaren, moet het aardse loslaten.

Links: de godin Venus maakt haar zoon Aeneas onsterfelijk.
Dat het hier gaat om een kundalini-ontwaken mogen we afleiden uit hun handen die het teken maken van HET HEILIGE HUWELIJK (2=1), klik hier.

De personen die getroffen worden door de Dood op beide bovenstaande kaarten, lijken dit niet te ervaren als een onprettige gebeurtenis. Op bijna alle gezichten zien we een vredige glimlach. Dit bevestigt ons dat deze kaart staat niet staat voor de fysieke dood, maar voor een mystieke ervaring. De mens wordt bevrijd van zijn ego en ervaart de eenheid van het goddelijke.

Op de Estensi kaart (midden-boven) zijn de ‘doden’ hooggeplaatste geestelijken en een koning. In het licht van de overige symboliek mogen we ook de koning interpreteren als een spiritueel voltooide individu: in de alchemie staat de koning voor de persoon die het Magnum Opus heeft voltooid (zie ook de alchemistische illustraties hieronder).

Rechts: De GELUKZALIGE gezichtsuitdrukking van de man (alchemist) in het graf toont dat hij een Godservaring heeft, opgewekt door de kundalini-energie (SLANG), die is opgestegen tot in zijn hoofd. Zijn rode kleding staat voor een voltooid Magnum Opus. (Atalanta Fugiens, embleem 50, Michael Maier, 1617)

In de geopende buik van de Visconti Di Modrone-Dood (boven) zijn de ingewanden zichtbaar. Ze maken een spiraalbeweging die verwijst naar de opstijgende kundalini.

De zeis is het instrument van de Dood waarmee hij alles weg hakt wat tussen de mens en God in staat. Deze zuiverende werking komt in de eeuwen hierna, bij de Tarot van Marseille, nog meer centraal te staan.

Rechts: het Magnum Opus (Godsrealisatie) van de alchemist in beelden. De achterste persoon op de wolf, met de twee adelaarshoofden, staat voor de versmolten POLAIRE ENERGIEBANEN (zon en maan). De voorste persoon, met de ZEIS, staat voor de zuiverende kundalini-energie. De LADDER symboliseert de opstijging van de kundalini door de WERVELKOLOM. De WOLF staat voor de dierlijke energieën die worden gebruikt voor het proces van Godsrealisatie. (Book of Alchemical Formulas, Claudio de Domenico Celentano di Valle, 1606)

De Tarot van Marseille

De Dood van de Tarot van Marseille gaat te werk als een tuinman. Met een grote zeis maait hij het veld waarin hij staat. Om hem heen liggen lichaamsdelen: handen, voeten, botten en hoofden. Dat de zeis staat voor de werking van de kundalini-energie kunnen we afleiden uit de inkleuring van de kaart. De zeis heeft dezelfde kleur als de wervelkolom van de Dood.

Op de kaarten van Pierre Madeniè en Nicolas Conver (hierboven) heeft de zeis ook nog eens de kleuren rood en blauw van de polaire energieën. Ter bevestiging van deze interpretatie, laat één van de afgehakte handen op de kaart Pierre van Madeniè (wit omcirkeld) het teken van het heilige huwelijk (2=1) zien.

De Dood hakt, buiten de tarot, maar zelden ledematen af. Dit is een beeld dat komt uit de alchemie en verwijst naar de spirituele fase van desintegratie: de oude mens wordt in stukken gehakt, waarna de geboorte van de nieuwe mens plaatsvindt. De afgehakte ledematen symboliseren het verwijderen van oude ballast en overbodige egostukken. Alles wat tussen de mens en God in staat wordt verwijderd. Hieronder drie alchemistische illustraties van dit zuiveringsproces.

Het volgende citaat uit het Bijbelboek Openbaring heeft waarschijnlijk gediend als inspiratie voor de Dood van de Tarot van Marseille: God die zijn sikkel (de kundalini-energie) stuurt om de mens te oogsten als deze er klaar voor is.

En ik zag, en zie, een witte wolk, en op de wolk zat Iemand als een Mensenzoon, met op Zijn hoofd een gouden kroon en in Zijn hand een scherpe sikkel.En een andere engel kwam uit de tempel en riep met luide stem tegen Hem Die op de wolk zat: Zend Uw sikkel en maai, want het uur om te maaien is voor U gekomen, omdat de oogst van de aarde geheel rijp is geworden. En Hij Die op de wolk zat, zond Zijn sikkel op de aarde, en de aarde werd gemaaid. (Openbaring 14:14-16)

Wat opvalt, op alle drie de bovenstaande kaarten, is dat de twee hoofden op de voorgrond niet afgehakt en dood lijken, maar ze staan rechtop en kijken blij. Ze lijken eerder op nieuw gewas dat uit de grond omhoog komt. Betekenisvol in dit verband, is dat de inkleuring suggereert dat de hoofden zich buiten het maaigebied van de zeis bevinden. De kroon die ze dragen is een verwijzing naar spirituele voltooiing.

Een Bijbelcitaat dat aansluit bij dit beeld van sterven en wedergeboorte, is de bekende gelijkenis van de graankorrel, uit het evangelie van Johannes:

Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Als de tarwekorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft hij alleen, maar als hij sterft, draagt hij veel vrucht. Wie zijn leven liefheeft, zal het verliezen, en wie zijn leven haat in deze wereld, zal het behouden tot het eeuwige leven. (Joh. 12:24-25)

Lees meer over de SYMBOLIEK IN DE BIJBEL in mijn boek: ‘Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel’

In het hindoeïsme bedienen de goden zich van een heel scala aan wapens om de werking van de kundalini in beelden uit te drukken.

Links: de god Vishnoe met een zogenaamde Sudarshana Chakra. Dit draaiende, vlijmscherpe wiel verwijst naar de spiraalbeweging van de opstijgende kundalini. De zeven koppen van de (kundalini-)slang staan voor de zeven chakra’s die gezuiverd worden.

Rechts: de godin Kali; een personificatie van de zuiverende kundalini-energie. De staande cobra om de hals van Shiva (wit omcirkeld) versterkt de symboliek. Met haar uitgestoken tong speurt Kali naar onzuiverheden in de mens; een verwijzing naar de (kundalini-)cobra die met haar tong een prooi ‘ruikt’ (rechtsonder).

Links: Krishna – een incarnatie van de god Vishnoe – onthoofdt een tegenstander met zijn Sudarshana Chakra. Deze tegen-stander is Narakasura, de heerser over alle koninkrijken op aarde. De trident in de rechterhand van Narakasura staat voor de drie energiebanen die betrokken zijn bij een kundalini-ontwaken.

De Oswald Wirth Tarot

Oswald Wirth (linksonder) heeft geen nieuwe elementen ingebracht op de kaart. De esoterische symboliek is zelfs voor een deel verdwenen, vergeleken met de Tarot van Marseille. De mozaïek van Châteaux des Avenière (midden-onder), die gebaseerd is op Wirth’s tarot, bevat wel nieuwe elementen. De Dood staat in een grote poel van vuur, in plaats van in het groen. Menigeen zal hierbij denken aan hellevuur, maar dit is goddelijk vuur: het reinigende vuur van de kundalini.

Chateaux des Avenières (1917)

Rechts: Tarot of the Master, Vacchetta, 1893. Linksonder op de kaart ligt de HELM VAN HERMES, de god met de slangenstaf de CADUCEUS.

Op de achtergrond zien we een sfinx: een mensenhoofd op een leeuwenlichaam. Een sfinx staat voor de mens die het dierlijke heeft overwonnen en leeft vanuit het goddelijke. Op de voorgrond, in het groen, zien we het hoofd van een man met een uraeus-cobra op zijn hoofddeksel. Dit is een ondubbelzinnige verwijzing naar een kundalini-ontwaken. Achter de Dood loopt een kronkelweg, omhoog de bergen in. Dit is een metafoor voor een bewustzijnsverruiming.

Rechts: Op deze alchemistische illustratie zien we op de voorgrond een glazen KOLF, met vloeistof erin, waarvan de bovenkant tegen de SCHEDEL ernaast is geplaatst. De betekenis hiervan is: het door de alchemisten begeerde LEVENSELIXER is een metafoor voor de veranderingen in het hersenvocht, onder invloed van een kundalini-ontwaken. Op de achtergrond staat een grote SFINX: een symbool voor de wedergeboren mens. (Mystère des Cathédrales, Fulcanelli, 1926)

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

De Rider-Waite-Smith Tarot

In de handen van Pamela Colman-Smith heeft de kaart een ware metamorfose ondergaan. Haar Dood zwaait niet met een grote zeis, maar draagt een banier met een witte roos erop. De diepere betekenis hiervan is echter hetzelfde als de zeis: de inwerking van het goddelijke in de mens. In de esoterische tradities staat de roos voor de mystieke ervaring, en zij is van oudsher verbonden met godinnen uit allerlei tradities, waaronder Isis, Ishtar en Venus. In algemene zin staat de roos voor het vrouwelijke aspect van God, oftewel de kundalini-energie.

De specifieke vorm van de RWS-roos komt uit de alchemie en de traditie van de Rozenkruizers (hieronder). Een wilde roos heeft altijd vijf blaadjes (rechtsonder). Als de dualiteit versmelt tijdens het Magnum Opus, ontstaat er een roos met tien blaadjes: de RWS-roos.

Wat opvalt, is dat de vlag op de RWS-kaart niet wappert, maar perfect vierkant is. Zowel een vierkant (de vier elementen) als de kleur zwart staat in de alchemie voor het aardse. Gecombineerd met de witte roos staat de RWS-vlag voor de transformatie/zuivering van de materie (het zwarte vierkant), door inwerking van het goddelijke (de witte roos). Het hart van de roos zit vol met zaadjes: het nieuwe leven dat deze Dood brengt.

Cruce Rosea, symbool van de Rozenkruisers.

Detail van de Ripley Scroll (ca. 1490).

Rugosa Alba, historische roos.

De drie figuren, rechts op de kaart, die met hun ogen dicht de Dood afwachten, hebben allen bloemen in hun haar (het meisje en het kind) of op hun kleding (de bisschop). Hun gesloten ogen verwijzen naar een innerlijke ervaring. Op de handen en mouwen van de bisschop staan dezelfde kruisjes als op de teugels van het paard. Een gelijkarmig kruis verwijst naar de versmelting van de polariteiten. Ook op de borst van de Dood staat een (half) kruis. Op de achterkant van de mantel van de bisschop staat het alchemistische symbool voor de zon/het goddelijke: een cirkel met een kruis erin.

Deze drie figuren hebben zich door noeste innerlijke arbeid waardig gemaakt voor de genade van de mystieke dood. De bisschop verwijst naar de kaart van de Hierofant: in hem is de dualiteit versmolten tot de eenheid van het goddelijke. Hij is meester over de materie. De vrouw met de bloemenkrans op het hoofd vinden we terug op de kaart Kracht: zij heeft haar dierlijke driften overwonnen en gesublimeerd. Het kind is een symbool van heelheid. Het staat centraal op de kaart De Zon. Ook het witte paard van de Dood – symbool voor de uitzuivering van de dierlijke energieën – is een element van De Zon. De bisschop, de vrouw en het kind, stralen allen overgave uit. Ze zijn bereid om hun ego los te laten; een innerlijke houding die moed vraagt en niet vanzelfsprekend is.

Ook de twee pilaren op de achtergrond zien we terug op een andere kaart uit de grote arcana: de Maan. Deze pilaren staan voor de ida-nadi en pingala-nadi, links en rechts van de wervelkolom, die ons de dualiteit laten ervaren. De opkomende zon, tussen de twee pilaren, is de opstijgende kundalini in de sushumna-nadi, in de wervelkolom.

Het alchemistische symbool voor de zon/het goddelijke.

Op de helm van de Dood hangt een rode veer. Dit element vinden we ook terug op de tarotkaarten De Dwaas en De Zon. De rode veer staat voor de kundalini-energie, die omhoog gebracht is, vanaf het eerste chakra (kleur rood) naar de kruin. Ook de witte roos zien we terug bij De Dwaas.

Petrus Bonus Series, embleem 2 (14e eeuw): ‘De zoon doodt de vader terwijl hij zit op de troon.’ De koning maakt met zijn linkerhand het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK (2=1).

Onder het paard ligt een dode koning. Dit is waarschijnlijk een verwijzing naar een bekend esoterisch thema: ‘de dood van de oude koning’ (zie links). Het archetype van de oude koning staat voor het ego, dat de scepter zwaait in de spiritueel onbewuste mens. Deze moet eerst sterven, om plaats te maken voor een nieuwe koning, die verbonden is met het goddelijke. De blauwe mantel en rode schoenen van de koning op de RWS-kaart staan voor respectievelijk het vrouwelijke en mannelijke in hem, die één zijn geworden (de energetische aanzet tot zijn dood). Zijn grijze haren wijzen op ouderdom (oude koning).

Rechts: deze illustratie geeft in beeldtaal drie aspecten van het alchemistische proces weer: zuivering, vereniging van de polariteiten, en het afleggen van het ego. De blauwe vrouw met slangenstaart is Sophia/de kundalini. Zij heeft de polariteiten (rode man en witte vrouw) verenigd (de zespuntige ster om haar hoofd), waarna een ONTHOOFDING (aflegging van het ego) heeft plaats gevonden. Ook het vuur onder de glazen kolf staat voor Sophia/de kundalini. In de kolf zien we vier ROZEN, met VIJF BLOEMBLAADJES. De drie zwarte rozen staan voor het hart, hoofd en lichaam van de alchemist, die worden uitgezuiverd. De gouden roos staat voor zijn ziel. (Aurora Consurgens, 15e eeuw)

Een illustratie van het Magnum Opus. De boomstam staat voor de wervelkolom. Centraal staat Hermes met zijn staf de CADUCEUS (het symbool voor een kundalini-ontwaken). De RODE EN WITTE ROOS staan voor de twee polaire energiebanen. (Alchymiæ Complementum et Perfectio, Samuel Norton, 1630)

De alchemist heeft het Magnum Opus voltooid. Zijn lichaam is bedekt met VIJF-BLADIGE RODE ROZEN. De staf in zijn hand staat voor zijn wervelkolom, met bovenaan de pijnappelklier. Hij heeft borsten: hij is nu androgyn. (Een 15e eeuwse alchemistische illustratie uit de Bibliotheek van het Vaticaan)

Conclusie

Onze wervelkolom herbergt een groot Mysterie, waarover in het 15e eeuwse katholieke Italië niet zomaar openlijk gesproken kon worden. De geheime kennis over het goddelijke in de mens vond ondergronds een weg naar, ironisch genoeg, een kaartspel voor de adel, dat een paar eeuwen later de Tarot zou gaan heten.

De kaart De Dood staat voor innerlijk sterven, en verrijzen als nieuwe mens. Over deze ‘opgestane’ mens heeft ‘de tweede dood’ (de fysieke dood) geen macht, lezen we in het Bijbelboek Openbaring:

Zalig en heilig is hij die deelheeft aan de eerste opstanding. Over hen heeft de tweede dood geen macht, maar zij zullen priesters van God en van Christus zijn, en zij zullen met Hem als koningen regeren, duizend jaar lang.
(Openbaring 20:6)

De ladder op dit embleem staat voor de wervelkolom en de zeven chakra’s. Opklimmen tot God betekent GESNOEID en ONTHOOFD (de scène op de achtergrond) worden. (Emblemata moralia & bellica, Jacob de Heyden, 1615).

De gehangene heeft zijn handen op zijn rug. Ze liggen op zijn heiligbeen, de verblijfplaats van de kundalini-energie. Ook in de christelijke schilderkunst vinden we verwijzingen terug naar het heiligbeen. Bijvoorbeeld door het vormen van een driehoek – de vorm van het heiligbeen – met de handen, ter hoogte van het bekken. Hieronder twee voorbeelden.

Rechts: het HEILIGBEEN heeft de vorm van een DRIEHOEK

De Estensi (Karel VI) Tarot

Een tweede handgeschilderde kaart uit de 15^e eeuw, die behouden is gebleven, komt uit de Estensi Tarot (links), ook wel genoemd de Karel VI Tarot (naar keizer Karel VI). Deze Gehangene heeft twee gevulde zakken in zijn handen. De inhoud ervan is niet geheel duidelijk; is het goud zoals de meeste tarotonderzoekers veronderstellen? Waar deze zakken voor staan blijkt uit twee andere kaarten uit ongeveer dezelfde tijd, die wij alleen kennen van ongesneden drukvellen: de zogenaamde Rothshield Sheet en de Rosenwald Sheet (hieronder). Van deze allereerste gedrukte tarotkaarten zijn helaas geen gekleurde originelen bewaard gebleven.

Bij een kundalini-ontwaken zijn drie energiebanen betrokken, die langs en door de wervelkolom stromen (zie de illustratie van de Tibetaanse yogi hierboven). De buitenste twee energiebanen vormen de energetische blauwdruk van de dualiteit in onze innerlijke wereld. Deze energiebanen worden tijdens het proces van spiritueel ontwaken in balans gebracht, waarna ze versmelten ter hoogte van het zesde chakra (de pijnappelklier).

Op de Rosenwald-kaart (linksonder) houdt de Gevangene de twee zakken precies voor de twee verticale houten stijlen, links en rechts van de man. Hiermee wordt tot uitdrukking gebracht dat de twee energiebanen die langs zijn wervelkolom stromen in balans zijn gebracht.

Op de Rothshield-kaart (midden-onder) worden deze energiebanen ook nog eens gesymboliseerd door de twee wapperende linten van het koord waarmee zijn been is vastgebonden. Soortgelijke symboliek vinden we tevens terug op illustraties uit de alchemie (rechtsonder).

Het haar van de man op de Estensi-kaart is rood-bruin van kleur en heeft de vorm van een vlam. Dit is een verwijzing naar het kundalini-vuur dat in hem brandt. Ook de rode-gele onderkant van zijn tuniek lijkt op vuur.

De lichaamshouding van de Estensi Gehangene vinden we terug op een alchemistische afbeeldingen (rechts en onder) uit ongeveer dezelfde tijd. Op de illustratie rechts wordt de fase van destillatie/evaporatie uitgedrukt in beeldtaal. Op de bodem van de kolf zien we de alchemist in gebed (gericht op God). Zijn inspanningen werpen vruchten af: de opstijgende figuur symboliseert zijn spirituele ascentie.

De houding van zijn armen staat voor de bereikte balans tussen de innerlijke polariteiten (dualiteit). Eén been omhoog staat voor de versmelting van deze polariteiten. Deze interpretatie wordt bevestigd door de pauw ernaast, die op één poot staat. In de alchemie staat een pauw voor het bereiken van een bepaalde fase in het Magnum Opus (proces van Godsrealisatie).

Alchemistische illustratie
(Wellcome Institute Library, London (ms. 29, Fol. 40))

Links: de alchemist die het Magnum Opus heeft voltooid. De BALANS-symboliek van de ARMEN wordt versterkt door het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK: 2=1 (klik hier), van beide handen. De symbolen van de zes planeten, op de cirkel, staan voor de ZES CHAKRA’S die gezuiverd en geactiveerd zijn door het kundalini-vuur. De HAREN van de man verwijzen naar dit VUUR. Een cirkel met in het midden een punt staat in de alchemie voor de zon/goud/Godsrealisatie. (Andreas Libavius, 16e eeuw).

De Tarot van Marseille

Ook de Tarot van Marseille geeft ons diverse aanwijzingen dat de Gehangene niet zomaar een afbeelding is van een martelaar of verrader die een straf moet ondergaan, maar dat de kaart staat voor een fase in het spirituele proces van ontwaken.

Op de onderstaande kaarten van Jacques Viéville (circa 1650), Jean Dodal (circa 1700) en Francois Chosson (1736) is de nummering in spiegelbeeld gedrukt. Dit zou een vergissing kunnen zijn, maar het zou ook een aanwijzing kunnen zijn dat we de kaarten moeten omdraaien om de symboliek ervan te begrijpen. Omgekeerd wordt de man op de kaart iemand die aan het opstijgen is (spirituele ascentie). Op de kaart van Nicolas Bodet uit België (1739) staat zowel het cijfer als de naam verkeerd om. Dit maakt opzet nog aannemelijker.

Op de drie Franse kaarten zijn van elke verticale boomstam precies zes takken afgezaagd. De stompen, die een andere kleur hebben dan de stammen, om ze meer op te laten vallen, staan voor de zes chakra’s van de Gehangene, die zijn uitgezuiverd (‘gesnoeid’) door de kundalini-energie.

Op drie van de bovenstaande vier kaarten zitten de armen van de man op zijn rug, en komen zijn vingertoppen boven zijn schouders uit. Een merkwaardige, onnatuurlijke houding: hoe moet dit worden geïnterpreteerd? Ik denk dat deze vingers een foutje zijn in het ontwerp: ze zitten precies op de plaats waar we op de Visconti-kaart vuurvlammen zien. De vingers moeten eigenlijk vlammen zijn.

Dodal en Chosson hebben de broek van de Gehangene op de plaats van het kruis wit gelaten. Dit is een verwijzing naar de zuivering en sublimatie (transformatie) van de seksuele energieën. Op alle kaarten vormen de benen van de man een kruis: een symbool voor de versmelting van de tegenstellingen.

De Gehangene op de kaart van Dodal kijkt scheel. Dit kan een slordigheidje zijn, maar het zou ook een verwijzing kunnen zijn naar de opening van het ‘derde oog’ (het zesde chakra) bij een kundalini-ontwaken. Soortgelijke symboliek vinden we in de Noorse mythes.

Om Wijsheid (Sophia/de kundalini) te verkrijgen offert de Noorse oppergod Odin zichzelf door zich aan de (kundalini-)boom Yggdrasil op te hangen (links). Dit symboliseert de dood van het ego, of de oude mens, als gevolg van een kundalini-ontwaken. Voor ditzelfde doel offert hij ook een van zijn ogen, waardoor hij nog maar met één oog ziet. Dit verbeeldt de opening van zijn derde oog.

Links: De Noorse god Odin hangend
aan de wereldboom Yggdrasil.

De Oswald Wirth Tarot

De Gehangene van Oswald Wirth (linksonder) heeft twee zakken met geld onder zijn armen geklemd: één met gouden en één met zilveren munten. Dit is een nieuw ingebracht element op de kaart om de balans tussen de polariteiten uit te drukken. Net als goud en zilver staan in de alchemie ook de kleuren rood en wit voor de tegenstellingen. Deze twee kleuren zijn verenigd (eenwording) in de tuniek die de man draagt.

Het alchemistische
symbool voor ZWAVEL

Het Magnum Opus (oftewel: een kundalini-ontwaken) in alchemistische symbolen, inclusief het symbool voor ZWAVEL. (Uit: De Hermetische Triomf, 1740)

Op de tuniek zijn tevens een wassende en een afnemende maan afgebeeld. Ook dit staat symbool voor de dualiteit, die versmolten is in de Gehangene. Zoals we eerder zagen, staan de twee verticale boomstammen voor de twee polaire energiebanen die langs de wervelkolom stromen. De dwarsbalk, die bovenop de verticale stammen ligt, staat voor het heilige huwelijk (de vereniging van de tegenstellingen), dat plaats vindt bij het zesde chakra. De Gehangene hangt aan deze dwarsbalk: hij ervaart de eenheid van het goddelijke.

Oswald Wirth heeft de armen van zijn Gehangene nadrukkelijker in de vorm van een driehoek geplaatst. Tezamen met het kruis dat de benen maken, ontstaat hiermee het symbool voor zwavel (midden-boven), dat in de alchemie staat voor het Magnum Opus. Het rossige haar van de man heeft de vorm van vlammetjes.

Chateaux des Avenières (1917)

Op de mozaïek van Châteaux des Avenières (links), die gebaseerd is op Wirth’s tarot, zien we een vogel met een menselijk hoofd wegvliegen van de Gehangene. Dit is de zogenaamde Ba-vogel die in het Oude Egypte stond voor de ‘essentie’ van de mens; voor datgene wat na de dood blijft voortleven (zie hieronder). De mozaïek wil hiermee tot uitdrukking brengen dat de Gehangene, al tijdens zijn leven, van het stoffelijke/aardse is bevrijd.

Papyrus of Ani met BA-VOGEL,
New Kingdom, Dynasty XVIII, Collection of The British Museum.

Tussen de twee boomstammen loopt een landweggetje. Deze weg symboliseert de kundalini-energie die van bekken naar hoofd stroomt. De weg begint bij de linker elleboog van de Gehangene, en is via zijn onderarm en hand verbonden met zijn heiligbeen, de verblijfplaats van de kundalini.

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

De Rider-Waite-Smith Tarot

Pamela Colman-Smith heeft gekozen voor kleding in de kleuren rood (het mannelijke) en blauw (het vrouwelijke) om de versmelting van de tegenstellingen uit te drukken. Het aureool om het hoofd van de Gehangene geeft nog meer duidelijkheid over zijn innerlijke wereld: zijn kruinchakra is volledig geopend; zijn bewustzijn is ‘verlicht’. Het haar van de man is licht van kleur (zijn innerlijk is gezuiverd) en heeft, net als op de 15e eeuwse Estensi-kaart (boven), de vorm van een vlam.

Een opmerkelijke verandering is het T-kruis waaraan de man hangt. De letter T wordt in het Hebreeuws Tav genoemd. De oorspronkelijke schrijfwijze van de Tav was een kruis met gelijke armen. De Tav is met veel mystiek omgeven. Als laatste letter van het Hebreeuwse alfabet staat hij voor voltooiing, en de oude schrijfwijze van een kruis verbindt de Tav met, onder andere, de kruisiging van Jezus.

Door de verticale boomstam achter de Gehangene verschijnt de symboliek van de ontwaakte wervelkolom. In veel tradities staat zowel een boom als een pilaar voor de wervelkolom met erin stromend de kundalini-energie. Het T-kruis op deze kaart is, als het ware, een combinatie van beiden.

Klik hier voor de PILAAR als symbool voor de ontwaakte wervelkolom.

Hieronder vier afbeeldingen waarbij de pilaar verwijst naar een kundalini-ontwaken. De begroeiing aan het T-kruis op de RWS-kaart moet ons vertellen dat het hier gaat om ‘levend’ hout. Een extra aanwijzing dat de verticale stam staat voor de ontwaakte wervelkolom.

De kundalini-SLANG en een PILAAR met dennenappel, als symbool voor de wervelkolom en pijnappelklier. (Asclepius reliëf uit het Romeinse tijdperk)

De hindoe-god Shiva

Een bijzondere afbeelding van het KATHAARSE sacrament het CONSOLAMENTUM: de doop met de Heilige Geest door middel van handoplegging. De PILAAR precies achter de naakte RUG van de gedoopte, en de HAND die omhoog wijst, moeten ons vertellen dat het hier gaat om het activeren van de kundalini-energie. Rechts op de afbeelding kijken twee Franciscaanse broeders vol ontzetting naar het ‘heidense’ ritueel. (tweede helft 13e eeuw, Bibliothèque nationale de France)

Het kundalini-proces (het verkrijgen van het LEVENS ELIXER) uitgedrukt in alchemistische beelden. Herkenbaar zijn de DRIE PILAREN (energiebanen) en hun onderlinge verband. De MAN EN VROUW staan voor de dualiteit. (Uit het manuscript Liber de arte distillandi simplicia et composita, van Hieronymus Brunschwig, 1654)

Conclusie

De Gehangene is geworteld in de eenheid van het goddelijke. In hem brandt het zuiverende kundalini-vuur. In zijn binnenwereld zijn de polariteiten in balans gebracht en versmolten. Op het fysieke niveau is hij misschien gebonden, maar innerlijk is hij volkomen vrij. Hij heeft een transformatieproces doorgemaakt en hij ervaart het leven nu vanuit een staat van onthechting en sereniteit.