Tarot 21. De Wereld
21. De Wereld
Het thema van deze tarotkaart heet in de alchemie ‘de bekroning van de natuur’: het goddelijke regeert over de materie; de vervolmaking van de schepping. Vertaald naar de mens, heeft deze ‘de wereld’ en het beest in zichzelf overwonnen.De goddelijke kracht werkzaam in het spirituele transformatieproces dat hiervoor nodig is wordt in de alchemie gepersonifieerd door, onder andere, Sophia (Wijsheid) en de god Mercurius met zijn slangenstaf de caduceus. Het christendom spreekt over de Heilige Geest en de yogi noemt het de kundalini-shakti.
Uit ‘DE BEKRONING VAN DE NATUUR’ (Coronatio Naturae); een alchemistische serie van 67 illustraties, uit de eerste helft van de 17e eeuw:
De tarot in de 15e eeuw
Op beide onderstaande 15e eeuwse tarotkaarten – het Visconti Di Modrone deck en het Charles VI deck – zien we Sophia die regeert over de wereld. Hoe weten we dat dit Sophia is? Op de Visconti Di Modrone kaart (linksonder) zien we een vrouw die zich bevindt in de lucht; dit geeft haar een ‘hemelse’ status. In haar linkerhand heeft zij een kroon en in haar rechterhand een trompet met vleugels. Tarotkaart 20. Het Oordeel heeft ons geleerd dat een trompet bespeeld door een goddelijke figuur (een engel of Mercurius, bijvoorbeeld) een metafoor is voor de stroming van de kundalini-energie door de wervelkolom.
Op de Visconti kaart is de trompet niet alleen in handen van een ‘hemelse figuur’, maar heeft ook vleugels. Deze staan voor de voltooiing van het proces van kundalini-ontwaken, vergelijkbaar met de vleugels bovenaan de staf van Mercurius/Hermes (rechts).
Naast de Visconti kaart zien we een alchemistische afbeelding van Sophia (rechtsboven) met een aantal attributen die verwijzen naar de werking van de kundalini-energie, waaronder een grote S-vormige trompet. De S-vorm zorgt ervoor dat de lucht die er doorheen stroomt de spiraalbeweging van de kundalini heeft. Sophia zweeft boven een aardbol met een grote slang er doorheen. Deze (kundalini-)slang ligt ook langs de wervelkolom van het skelet (de ‘aan zichzelf’ gestorven mens, de dood van het ego) op de voorgrond.
Op de onderste helft van de Visconti kaart staat een ruiter op een paard centraal. Deze man of vrouw draagt een witte tuniek en een rode broek. Wit en rood zijn de kleuren die in de alchemie staan voor de polaire energieën/dualiteit.
De kleur wit van het paard verwijst naar de uitzuivering van de dierlijke natuur. Boven het landschap met de ruiter, kastelen, waterpartijen en boten, prijkt een gouden kroon, symbool voor ‘de bekroning van de schepping’.
Lees meer over de symbolische betekenis van een WIT PAARD in het artikel: ‘Maak de eenhoorn in jezelf wakker’
De kaart van het Charles VI, of Estensi, deck (rechts) bevat een extra element dat ons op het spoor zet van Sophia. De vrouw op de kaart heeft een zwarte aureool, hetgeen betekent dat zij staat voor een van de vier kardinale deugden: Prudentia (Voorzichtigheid, Wijsheid), Justitia (Gerechtigheid), Fortitudo (Kracht), en Temperantia (Gematigdheid).
De enige van de vier deugden die nog ontbreekt in dit tarot deck is Prudentia; dit is Latijn voor wijsheid. Het Griekse woord voor wijsheid is Sophia. In de Bijbel is Wijsheid/Sophia de benaming voor de kundalini-energie. Voor een onderbouwing van deze stelling lees mijn boek Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie.
In de eeuwen dat er nog niet hardop gesproken kon worden over ‘heidense’ spiritualiteit, verwerkten kunstenaars alchemistische en andere verboden esoterische kennis volop in hun schilderijen. Voor wie er oog voor heeft, zijn er in alle musea en kerken kunstwerken te vinden met verwijzingen naar het proces van kundalini-ontwaken. Hieronder twee illustraties van Prudentia waarin kundalini-symboliek is verwerkt. De slang is een vast attribuut van Prudentia.
Een ander element op de Charles VI kaart dat verwijst naar een kundalini-ontwaken is de groene cirkel om het landschap van bergen en gebouwen. De extra brede rand is een verwijzing naar de dubbele cirkel, die in de alchemie, zoals we zagen bij kaart nr 19 De Zon en kaart nr 20 Het Oordeel, symbool staat voor de versmelting van de polaire energieën.
Rechts: de DUBBELE CIRKEL is een alchemistisch symbool dat staat voor de VERSMELTING van de polaire energieën/EENWORDING.
(Afbeelding van de ‘Steen der Filosofen’ uit ‘De Tiende Sleutel’, Basilius Valentinus, 1599)
De bergen op de Charles VI kaart staan voor een verruimd bewustzijn en de rode kasteelachtige gebouwen verwijzen naar het Koninkrijk van God. De kleur rood staat in de alchemie voor het voltooide Magnum Opus (proces van Godsrealisatie). De cirkel met landschap en vrouw bevinden zich in de wolken. Een bevestiging van de bovenstaande interpretatie.
Deze illustratie van het MAGNUM OPUS bevat drie verwijzingen naar de versmelting van de polariteiten: ANDROGYNIE (zowel man als vrouw), de WITTE EN RODE (klik hier) vleugel, en de DUBBELE CIRKEL (click here) met één rand van GOUD en één van ZILVER. In het midden van de cirkel zien we, net als op tarotkaart De Wereld, een LANDSCHAP. (Splendor Solis, embleem 9, 1582.)
De eerste gedrukte tarotkaarten
Van de allereerste gedrukte tarot decks zijn alleen enkele ongekleurde, ongesneden drukvellen bewaard gebleven. Een ervan is het Rothshield sheet uit circa 1500 (rechts). Hierop is Sophia vervangen voor de god Mercurius. De scepter en rijksappel in zijn handen moeten ons vertellen dat hij regeert over de wereld, die hier wordt verbeeld door een dubbele cirkel met zegekrans en de vier elementen erin.
Deze vier elementen kunnen ook worden vertaald naar de vier aspecten van de mens. Het element aarde staat dan voor het lichaam met de dierlijke instincten; het element water voor de emoties; het element lucht voor het denken, en het element vuur voor onze spirituele kern, of ziel.
De keuze van Mercurius voor de het Rothshield deck was blijkbaar geen eenmalige bevlieging, want een eeuw later vinden we hetzelfde tafereel op de Tarot van Bologna (helemaal rechts). De scepter is nu vervangen voor het vaste attribuut van Mercurius: de caduceus.
In de alchemie staan Sophia en Mercurius voor respectievelijk de vrouwelijke en mannelijk pool van het goddelijke. Gezamenlijk zijn zij verantwoordelijk zijn voor het transformerende (kundalini-)vuur in het proces van het Magnum Opus. Op de illustratie linksonder houden Mercurius en Sophia beiden een fakkel onder de kolf van de alchemist (die staat voor de alchemist zelf).
MERCURIUS en SOPHIA vertegenwoordigen in de alchemie de mannelijke en de vrouwelijke pool van het goddelijke (in de mens). Dit kunnen we opmaken uit: 1. de TWEE ROOKKOLOMMEN die tezamen komen, 2. Mercurius staat op de AARDE en Sophia op het WATER, 3. de schelp met WATER van Mercurius en de VUURtoorts van sophia. 4. de ZON en de MAAN, bovenin de afbeelding. (Les Rudiments de la Philosophie Naturelle, Nicolas de Locques, 1665)
De Tarot van Marseille
De Tarot van Marseille is een verzamelnaam voor tarot decks uit een bepaald gebied in een bepaalde tijdsperiode. De kaarten zijn uitgevoerd in een herkenbare stijl, maar iedere ontwerper was vrij om de details naar eigen inzicht uit te werken. Juist deze onderlinge verschillen kunnen helpen de symboliek van de kaarten te duiden.
Hiernaast is afgebeeld de (waarschijnlijk) oudste Tarot de Marseille De Wereld. Het drukjaar wordt geschat op circa 1600. We zien een naakte vrouw (er is nog één borst zichtbaar) met een mantel om haar schouders, staand in een amandelvormige zegekrans. In de hoeken van de kaart zijn afgebeeld, met de klok mee: een engel, een adelaar, een leeuw en een stier. Deze komen uit het visioen van de profeet Ezechiël uit het Oude Testament, waarin vier levende wezens worden beschreven met vier gezichten: een mens, een adelaar, een leeuw en een os. (Ezechiël 1: 5-15)
In het boek Openbaring ziet de apostel Johannes in zijn visioen dezelfde wezens om de troon van God heen:
“En vóór de troon was een glazen zee, als kristal. En in het midden van de troon en om de troon heen waren vier dieren, vol ogen van voren en van achteren. En het eerste dier leek op een leeuw, het tweede dier leek op een kalf, het derde dier had het gezicht als van een mens, en het vierde dier leek op een vliegende arend. En de vier dieren hadden elk voor zich zes vleugels rondom, en vanbinnen waren die vol ogen.” (Openb. 4:6-8)
In de christelijke traditie zijn deze dieren symbool gaan staan voor de vier evangelisten, en zo worden ze op tarotkaart De Wereld ook meestal geduid. De betekenis gaat echter veel dieper. Ezechiël geeft een belangrijke aanwijzing: wat hij ziet zijn wezens met vier gezichten. Deze vier gezichten staan voor de vier aspecten van de mens: het denken (arend), het gevoelsleven/de emoties (leeuw), het lichaam met dierlijke instincten (os), en de ziel (gezicht van mens). Het zijn deze ‘lagen’ van de mens die worden getransformeerd tijdens het proces van spiritueel ontwaken. Hoofd (denken), hart (gevoelens) en buik (instincten) moeten worden bevrijd van de dierlijke driften die ieder mens bezit.
Lees meer over de SYMBOLIEK in de BIJBEL in mijn boek Kundalini-ontwaken
Overigens zien beide profeten een gezicht van een mens en niet van een engel. Dat in de iconografie, en ook op deze tarotkaart, meestal een engel wordt afgebeeld, naast een arend, een stier, en een leeuw, komt waarschijnlijk door de vleugels die de wezens in de twee visioenen hebben.
De amandelvorm van de zegekrans op de Tarot van Marseille kaart is een verwijzing naar de vesica piscis: een universeel symbool voor de versmelting van de tegenstellingen/dualiteit. De amandelvorm is ook in de christelijke kunst uit dezelfde tijd toegepast om heimelijk te communiceren dat Jezus een kundalini-ontwaken had doorgemaakt.
Op het fresco hieronder maakt Jezus het teken van het heilige huwelijk (2 vingers tegen elkaar, 2=1). Dit teken is geplaatst precies op de amandelvormige lijnen. Ook de achtpuntige sterren om Jezus heen zijn een oeroud symbool voor de kundalini-energie.
Jacques Viéville (links) heeft een mannelijke figuur centraal gesteld op zijn kaart. De scepter in zijn hand, die symbool staat voor de wervelkolom met erin stromend de kundalini-energie, is toepasselijk geplaatst ter hoogte van zijn kruis/bekken.
De kleuren rood en blauw van zijn mantel, zijn de klassieke kleuren voor respectievelijk het mannelijke en het vrouwelijke, en verwijzen naar de versmelting van de tegenstellingen. Hetzelfde geldt in de alchemie voor de kleuren goud en zilver (zon en maan) van de zegekrans. Het aureool staat voor een geopend kruinchakra: het kundalini-proces is voltooid. Zijn naaktheid symboliseert vergoddelijking.
De dieren om hem heen verwijzen naar het overwinnen van zijn dierlijke driften. Dit wordt nog duidelijker als we de kaart van het Etteilla III deck, uit 1870, ernaast leggen (linksonder).
De man op de Etteilla-kaart heeft een knuppel in plaats van een scepter in zijn hand. We mogen gerust aannemen dat hij deze heeft gebruikt om de vier dieren op deze kaart, die zich in zijn innerlijk bevinden, te overwinnen. De oeroboeros om hem heen is een symbool van innerlijke eenwording, net als de vesica piscis.
Het overwinnen van de dierlijke driften is ook verwerkt in het opmerkelijke en veelzeggende schilderij, rechtsboven, van Christus. Hij zit boven op de dieren die in de iconografie voor de evangelisten staan. Een ongebruikelijk tafereel. De stier, die van de drie dieren specifiek symbool staat voor de seksuele driften, is door de kunstenaar geplaatst tussen de benen van Jezus. De rode kleur (passie) van de stier versterkt zijn symbolische betekenis. Een engel houdt twee vingers van de linkerhand van Jezus tegen elkaar: het teken van het heilige huwelijk, dat staat voor de versmelting van de tegenstellingen (2=1).
Francois Chosson heeft voor zijn kaart (rechts) gekozen voor een vrouw, en dit is het beeld gebleven voor de meeste decks in de eeuwen die volgden.
Deze vrouw kan op twee niveaus worden geduid. Je kunt haar zien als de ziel (die meestal wordt gezien als vrouwelijk) van de mens die de wereld en zichzelf heeft overwonnen. Zij is ook Sophia, God de Moeder, de kundalini-shakti; de werkzame kracht die in de mens het transformatieproces tot stand heeft gebracht.
De vrouw heeft in beide handen een stokje. Dit zijn de twee tegenpolen waaruit de hele schepping is opgebouwd (licht/donker, het goede/het kwade, man/vrouw, etc). Deze interpretatie wordt bevestigd door de alchemistische illustratie linksonder waarop Sophia ook is afgebeeld met twee stokken. In het verlengde van de stokken zien we twee bomen met dualistische kenmerken: de zon en de maan, en de kleuren rood en wit, die in de alchemie staan voor de tegenstellingen. De goudkleurige feniksen op beide bomen staan symbool voor spirituele wedergeboorte.
Op vier verschillende manieren laat Francois Chosson weten dat op zijn tarotkaart de tegenpolen versmolten zijn: de vesica piscis-vorm van de zegekrans; het oneindigheidsteken waarmee de twee helften van de krans aan elkaar zijn bevestigd; de kleuren blauw en rood van de sjaal om het lichaam van de vrouw, en haar lichaamshouding: ze staat op één been.
De symboliek van één been (zitten, staan, of hangen) als verwijzing naar innerlijke eenwording zagen we tevens bij tarotkaart nr 4 De Keizer, nr 11 Kracht, en nr 12 De Gehangene. Ook in de christelijke schilderkunst is deze symboliek veelvuldig gebruikt om op verhulde wijze te communiceren dat Jezus een kundalini-ontwaken had doorgemaakt. Rechtsonder een voorbeeld.
Slechts EEN BEEN van Jezus is zichtbaar. De kleuren ZWART, WIT, GEEL EN ROOD verwijzen naar de vier fases van het MAGNUM OPUS (klik hier). (Giuseppe Cesari, begin 17e eeuw)
De Oswald Wirth Tarot
De kaart van Oswald Wirth (rechts) bevat weinig nieuwe elementen. De vrouw houdt de twee stokjes nu vast in één hand, waardoor het beeld van versmelting wordt versterkt. De stokjes hebben een rode en een blauwe knop, de klassieke kleuren van het mannelijke en het vrouwelijke. Hiermee wordt bevestigd dat de stokjes staan voor de polariteiten.
De mozaïeken van Château des Avenières (hieronder) zijn grotendeels gebaseerd is op het deck van Oswald Wirth. De ontwerper heeft het aureool boven de dieren, dat Oswald Wirth had weggelaten, weer teruggeplaatst. Je kunt de aureolen zien als een verwijzing naar de vier evangelisten. Je zou het ook kunnen interpreteren als sublimatie/vergoddelijking van de dierlijke driften.
Het lange roodbruine haar van de vrouw zien we vaak op afbeeldingen van Sophia en verwijst naar het vuur van de kundalini-energie.
De zon boven de zegekrans heeft een rode kern en een gouden rand. Dit is een verwijzing naar de dubbele cirkel (eenwording) en het Magnum Opus (de kleuren goud en rood).
Meesterschap verwerven over onze dierlijke instincten is een belangrijk thema in veel spirituele tradities. Een leeuw vertegenwoordigt onze emoties, een stier onze seksuele driften, en een vogel (vaak aan adelaar) onze geest/denken. Rechts en onder drie voorbeelden. Rechts: het rijtuig van de Griekse god Dionysos wordt getrokken door een stier, een adelaar en een luipaard. Linksonder zien we de hindoegodin Durga, zittend op haar rijdier, een leeuw, en met haar voeten op een demon met het uiterlijk van een buffel. Ze is beide volledige meester. Rechtsonder is de Egyptische god Horus afgebeeld zittend op een koe, of stier, en twee leeuwen. De oeroboeros om hem heen is een symbool van (goddelijke) eenheid.
De Rider-Waite-Smith Tarot
Ontwerpster Pamela Colman-Smith getuigt van Bijbelkennis, want in de linker bovenhoek is het hoofd van een mens afgebeeld, in plaats van een engel. Ook heeft zij goed begrepen waar de vrouw op deze kaart voor staat. De sjaal die om haar lichaam is gewikkeld is erg lang en roept associaties op met een slang.
Een lange sjaal om te verwijzen naar de kundalini-energie zien we ook terug in de alchemie. Op het embleem hieronder zien we Sophia die een alchemist de weg (met slangen) wijst naar het innerlijke vuur. Ook haar sjaal lijkt op een opstijgende slang.
SOPHIA wijst een alchemist de weg (met SLANGEN) naar het INNERLIJKE VUUR. (Freymaurerische Versammlungsreden der Gold und Rosenkreutzer des alten Systems, 1779)
Conclusie
De mensheid ziet zichzelf als de kroon op de schepping, maar dat zijn wij Gods ogen nog niet. De spiritueel onbewust levende mens is nog niet af, en wordt gezien als ‘slapend’ of ‘dood’ in de Bijbel, en vele andere heilige geschriften.
In ons bekken bevindt zich een goddelijk potentieel dat ons in staat stelt een volgende stap in de evolutie te maken. Een energiebron die, eenmaal ontwaakt, een proces van zuivering en heling in werking zet: het voorbereidende werk voor een spirituele wedergeboorte en vereniging met onze Schepper.
Wij worden geroepen om onze dierlijke, lagere natuur te overwinnen, om zo onze hogere natuur te verwezenlijken. Op het alchemistische embleem hiernaast wordt dit prachtig verbeeld. De verleidingen van de wereld en onze verlangens (lust) zijn als een brandend vuur dat ons kan verteren en ons als slaven van onze zintuigen en onderbuik kan maken.
Op de afbeelding spoort Sophia de krijger (de alchemist) aan om te vechten tegen dit vuur, dat ons niet blijvend gelukkig kan maken. Zij gebaart met haar handen dat wij het goddelijke vuur bij ons heiligbeen, waar zij voor staat, omhoog moeten brengen naar de kruin.
Dit is het thema van de gehele Grote Arcana van de tarot, ook al in de 15e eeuw, en deze laatste kaart De Wereld staat voor de voltooiing van dit proces van spirituele wedergeboorte. Het is een lange, zware weg, maar je wordt bijgestaan door God en zijn engelen. In de Bijbel zegt Jezus, die zelf deze weg ook is gegaan, tegen zijn leerlingen:
“Jullie zullen het zwaar te verduren krijgen in de wereld, maar houd moed:
ik heb de wereld overwonnen.”
(Johannes 16:33)
Lees meer over de SYMBOLIEK in de BIJBEL in mijn boek Kundalini-ontwaken
The Green Witch Tarot (Kiri Leonard, 2014)
De wereldboom, of levensboom, is een archetype dat we in veel spirituele tradities terugvinden en is een metafoor voor een kundalini-ontwaken. Tussen de wortels van de wereldboom Yggdrasil bevindt zich volgens de Noorse mythes de (kundalini-)slang Nidhogg. De Ibis was een heilige vogel in het Oude Egypte en werd geassocieerd met wijsheid.
Tarot of the 78 Doors (Antonella Platano, Pietro Alligo, 2005)
Rood is in de alchemie de kleur van het voltooide Magnum Opus. De kleur rood van de bebloede baby is dus heel toepasselijk.
Tarot of Musterberg (Cesare Asaro, 2015)
De strook papier met tekst verwijst naar Sophia (Wijsheid). De twee waterstromen staan voor de polaire energiebanen. Sophia is de middelste, door de wervelkolom omhoog stromende, energiebaan. De achtpuntige ster is ook een kundalini-symbool, zie tarotkaart nr 17 De Ster.
Tarot of Jane Austen (Diane Wilkes, Lola Airaghi, 2006)
Het heilige huwelijk en het goddelijke kind. Rode en witte bloemen; de kleuren van de tegenpolen in de alchemie.
Dit artikel is geschreven door Anne-Marie Wegh. Copyright aug 2021.
Het meest recente boek van Anne-Marie is: Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie
Illustrations from the tarot decks, reproduced by permission of U.S. Games Systems, Inc., Stamford, CT 06902. c. by U.S. Games Systems, Inc. All rights reserved.
Foto’s Châteaux de Avenières: http://hermetism.free.fr/Avenieres