De Tarot van Marseille

De Duivel van de Tarot van Marseille heeft een aantal elementen die verwijzen naar de dualiteit. Ten eerste heeft hij zowel mannelijke (geslachtsdeel) als vrouwelijke (borsten) kenmerken. Let wel, dit is iets anders dan androgyny, dat juist een kenmerk is van de mens die het goddelijke heeft gerealiseerd. Dan zijn het innerlijk mannelijke en vrouwelijke versmolten tot een eenheid. In de Duivel zijn het mannelijke en het vrouwelijke separaat aanwezig, zoals overigens in ieder (onverlicht) mens.

Ook de staf van de Duivel verwijst naar de dualiteit. Op de kaart van Jean Noblet (linksboven) is het een tweetand en op de kaart van Payen-Webb (rechtsboven) branden er twee vlammen op de staf. De twee hoorns van de Duivel zijn niet alleen een verwijzing naar het dierlijke, maar ook naar de dualiteit. Jean Noblet gebruikt om de polariteiten/dualiteit uit te drukken tevens de combinatie van de kleuren rood (het mannelijke) en blauw (het vrouwelijke).

De vleermuisvleugels van de Marseille Duivel symboliseren spirituele onbewustheid: een vleermuis leeft ’s nacht, in het (spirituele) duister. Op de kaart van Jean Noblet staan op de linkervleugel twee, en op de rechtervleugel drie punten. Dit is waarschijnlijk opnieuw een verwijzing naar de dualiteit. In de leer van Pythagoras over de tegenstellingen stonden de even getallen voor het vrouwelijke en de oneven getallen voor het mannelijke.

De twee op de Duivel lijkende wezens die vastgebonden zijn aan zijn voetstuk, staan voor de mens die ‘gevangen’ zit in de materie en zich laat leiden door zijn lagere natuur.

Een belangrijk thema, zo blijkt uit meerdere tarotkaarten, is het omgaan met de seksuele driften. Lust is een oerkracht die de mens gevangen kan houden in de wereld van het dierlijke, en hiermee weghoudt van het goddelijke.

De kaart hiernaast uit het Zwitsere 1JJ tarot deck (19^e eeuw) snijdt dit thema aan met heldere symboliek. De staart van de Duivel is zo gebogen dat het associaties oproept met een fallus. Het uiteinde van de staart raakt de tweetand, die staat voor de twee energiebanen die ons de dualiteit laten ervaren.

De dualiteit en het dierlijke zijn onderdeel van Gods schepping en in dit opzicht niet per definitie ‘slecht’. Willen we echter de eenheid van het goddelijke ervaren dan moeten we het aardse loslaten. De Tarot van Marseille kaart versie Payen-Webb (boven) maakt dit extra duidelijk door de kaart L’Antechrist (de antichrist) te noemen in plaats van Le Diable: de Duivel vertegenwoordigt in onze duale wereld de tegenpool van het goddelijke (Christus).

De Oswald Wirth Tarot

De uitvoering van Oswald Wirth’s Duivel is sterk beïnvloed door de Baphomet figuur van de occultist Eliphas Levi en dit schept verwarring. Baphomet wordt door historici gezien als een afgod, waarvan de exacte oorsprong en betekenis niet bekend is. De Tempeliers – een christelijke ridderorde uit de 12^e en 13^e eeuw – zouden hem aanbeden hebben in plaats van Christus en mede hierom op de brandstapel zijn beland.

Eliphas Levi kwam tot de conclusie dat Baphomet staat voor het gnostische principe van volmaakt evenwicht tussen de tegenstellingen, en hij creëerde een beeld dat hierbij paste (helemaal rechts). In zijn Baphomet zijn o.a. alchemistische principes (‘solve et coagula’), de vier elementen en de caduceus van de god Hermes verwerkt.

Levi’s Baphomet vertegenwoordigt hiermee positieve, nastrevens- waardige, spirituele principes. De vlam op het geitenhoofd staat bijvoorbeeld voor het menselijke intellect dat heerst over het dierlijke. Elementen van Baphomet gebruiken voor de Duivel, zoals Oswald Wirth heeft gedaan, kan iemand hierdoor op het verkeerde been zetten over de betekenis van de kaart.

Baphomet, door Eliphas Levi (1854-1856).

Château des Avenières (1917)

De ontwerper van de mozaïeken van Château des Avenières (links) heeft voor zijn Duivel zelfs Levi’s Baphomet in zijn geheel genomen. De man en vrouw die vastzitten in/aan het aardse (de grote cirkel), zouden zichzelf gemakkelijk kunnen bevrijden als ze dit zouden willen. De mozaïek stelt hun gevangenschap dus als een keuze.

De Rider-Waite-Smith Tarot

Kunstenares Pamela Colman-Smith heeft – waarschijnlijk als reactie op Oswald Wirth’s verwarrende Duivel – de kaart weer ondubbelzinnig laten verwijzen naar de tegenpool van het goddelijke. Haar Duivel is corpulent (onmatigheid) en sinister. Zijn hoorns zijn gekromd richting de aarde. De omgekeerde brandende toorts in zijn handen verwijst naar het kundalini-vuur, dat naar beneden stroomt in plaats van omhoog. Dit is ook de betekenis van de twee staarten van de naakte man en vrouw. De druiventros (wijn) en het vuur verwijzen beide naar de goddelijke kundalini die de lagere, in plaats van de hogere, chakra’s voedt.

Het pentagram, dat bij Levi’s Baphomet en de mozaïek van Château des Avenières met de punt omhoog is afgebeeld, is op de RWS-kaart met de punt naar beneden gedraaid. In occulte kringen staat het pentagram met de punt omhoog voor de gerealiseerde mens. De vijfde punt van de ster staat voor de Geest, die heerst over de andere vier punten, die staan voor de vier elementen (het aardse). Omgekeerd, met de punt naar beneden, regeert het aardse (het dierlijke) over de Geest (het goddelijke).

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

In de bovenste hand van de Duivel staat het teken voor Jupiter, de planeet die, van de zeven planeten uit de klassieke astronomie, het verst is verwijderd van de zon, en die (daarmee) in de alchemie symbool staat voor het eerste/onderste chakra. Het handgebaar zelf verwijst naar de dualiteit (‘in tweeën gesplitste eenheid’).

De naakte man en vrouw roepen associaties op met Adam en Eva, zeker als je de RWS-kaart De Geliefden ernaast legt. Arthur E. Waite en Pamela Colman-Smith verkeerden in esoterische kringen, die wisten dat het Bijbelverhaal van Adam en Eva op het symbolische niveau gaat over de mens die kiest voor het laten afvloeien van de kundalini-energie (de slang) via de onderste chakra’s (lees: seksuele activiteit) en hierdoor verdreven wordt uit het paradijs (de verbinding met het goddelijke verliest). Voor een uitgebreidere analyse van dit Genesis-verhaal zie mijn boek Kundalini-ontwaken. Ook in talloze schilderijen is deze geheime kennis verwerkt, zie drie voorbeelden hieronder.

De hand van Adam ligt om de borst van Eva: de verboden vrucht is seksualiteit (Hans Baldung Grien, 1511)

God vertelt Adam en Eva dat zij niet van de verboden vruchten mogen eten. Waar deze verboden vruchten voor staan wordt gesymboliseerd door het bosje groen, in de vorm van een fallus, in de linkerhand van Adam. (Grabower Altaarpaneel, Bertram van Minden, 1375-1383)

De twijg in de hand van Adam roept associaties op met een fallus: de verboden vrucht is seksualiteit. (lucas van leyden, 1529, Rijksmuseum)

Conclusie

In het krachtenveld van de polariteiten staat de duivel tegenover het goddelijke. Waar het goddelijke staat voor eenheid, vertegenwoordigt de duivel de dualiteit (de fysieke schepping bestaat uit tegenstellingen). In de mens staat de duivel voor onze dierlijke, lagere natuur, die de tegenpool is van onze hogere, goddelijke natuur.

In de tarot is de Duivel de tegenhanger van de Keizer, de Hierofant, en de Zegewagen. De mannen op deze drie kaarten hebben het aardse en het dierlijke – de duivel dus – overwonnen.

Aanbevolen: Paul Solomon over onze lagere en hogere natuur
(uit: “The Wisdom of Solomon“)

De Tarot van Marseille

De belangrijkste toevoeging aan de kaart in de 17e eeuw zijn de vleugels. Dit nieuwe element onderstreept dat de vrouw staat voor de vrouwelijk pool van het goddelijke. Zij heeft vele namen, waaronder Isis, Hera, Diana, Venus, Iris, en Shakti (de kundalini). Andere elementen op de kaart die verwijzen naar haar goddelijke status zijn de DUBBELE CIRKEL (klik hier) op haar hoofd (Tarot van Marseille, versie Jean Dodal, midden-onder) en de vijfbladige bloem, de zogenaamde ‘Roos van Venus’ (Tarot van Marseille, versie Pierre Madenié, linksonder), ook op haar hoofd. We zien bij deze twee Marseille-kaarten ook weer de kleurcombinatie van blauw met rood in de kleding van de godin: de versmelting van de mannelijke en de vrouwelijk energieën.

Klik hier voor de DUBBELE CIRKEL als symbool voor het heilige huwelijk.

Op kaart van Jean Dodal zijn de borsten van de vrouw geaccentueerd. Dit verwijst naar het ‘voedende’ karakter van ‘God de Moeder’. Dit voedende/gevende aspect wordt in de algemene iconografie ook tot uitdrukking gebracht door godinnen af te beelden met een grote hoeveelheid borsten. Soms stroomt daarbij ook nog vloeistof uit de borsten. Zie een voorbeeld uit de alchemie rechtsonder. Dit is enerzijds een verwijzing naar de voedende en transformerende kundalini-energie, maar ook naar de hersenvloeistof van de mens, die onder invloed van een kundalini-ontwaken verandert in amrita (drank der onsterfelijkheid), of ambrosia (de ‘nectar van de goden’).

De diepere betekenis van de kaart Gematigdheid wordt nog duidelijker als we kijken naar Tarot de Marseille kaarten met afwijkende elementen, zoals die van Jacques Viéville, uit 1650 (rechts). Op de kaart van Viéville heeft de vrouw een grote staf met vleugels eraan in haar hand. Deze staf, die is afgeleid van de caduceus van Hermes, staat voor de wervelkolom, met bovenaan de pijnappelklier, en is een prachtige aanvulling op de symboliek van de kan met vloeistof in haar andere hand.

De raadselachtige Latijnse tekst SOL FAMA is ook een verwijzing naar het goddelijke. Sol betekent zon en Fama betekent roem/befaamdheid. De woorden staan in spiegelbeeld geschreven. Ik denk dat dit een aanwijzing is dat we niet alleen de woorden, maar ook de stroom vloeistof moeten omdraaien om de betekenis ervan te begrijpen: de kundalini-energie stroomt van onder naar boven!

Tevens het vermelden waard is de kaart Gematigdheid van de Italiaan Giovanni Vacchetta (Tarot van de Meester, rechtsboven), uit een iets latere periode. De wapperende linten op de rug en aan het hoofd van de vrouw symboliseren de twee versmeltende energiebanen. De lus staat voor de pijnappelklier (KNOOP VAN ISIS). De twee vazen zijn versierd met een dennenappelpatroon; ook dit is een verwijzing naar de pijnappelklier, die zo heet omdat hij de vorm heeft van een dennenappel. De zijnaden van de rok van de vrouw verwijzen naar de caduceus.

Klik hier voor de KNOOP VAN ISIS als symbool voor de kundalini in de christelijke schilderkunst

De Oswald Wirth Tarot

Oswald Wirth (1889, linksonder) heeft geen nieuwe elementen toegevoegd aan Gematigdheid. Op de mozaïek van Château des Avenières (midden-onder), die is afgeleid van de tarot van Wirth, hebben de vazen verschillende kleuren: goud en zilver. Deze kleuren, die staan voor de zon en de maan, verwijzen naar de (versmeltende) polaire energieën, net als de kleuren rood en blauw in de kleding van de vrouw. Zie alchemistisch embleem rechtsonder.

Château des Avenières (1917)

De kundalini, hier gepersonifieerd door een vrouw die een kroon draagt met zeven sterren (chakra’s), staat op twee FONEINEN: een met een GOUDEN, en één met een ZILVEREN, vloeistof. Uit: Alchemical Notebook, Johann Grasshoff, 1620.

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

Rechts: Illustratie van Matthias Gerung uit de Ottheinrich-Bibel, Bayerische Staatsbibliothek, 1530. Ook hierin zit kundalini-symboliek verwerkt: de kleurcombinatie ROOD-BLAUW van de engel en het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK (2=1 met de vingers).

De Rider-Waite-Smith Tarot

Pamela Colman-Smith heeft voor nóg een andere manier gekozen om de polariteiten uit te drukken: haar godin staat met één voet op het land en met één voet in het water. Dit beeld komt waarschijnlijk uit een visioen van de apostel Johannes, dat beschreven wordt in het Bijbelboek Openbaring (10:1-2):

‘En ik zag een andere sterke Engel uit de hemel afdalen. Hij was bekleed met een wolk en boven Zijn hoofd was een regenboog. Zijn gezicht was als de zon, en Zijn voeten waren als zuilen van vuur. En Hij had in Zijn hand een boekje, dat geopend was. En Hij zette Zijn rechtervoet op de zee en Zijn linker op de aarde.’

Dit visioen zijn beelden van een kundalini-ontwaken. De engel personifieert de goddelijke kundalini-energie.

Lees meer over KUNDALINI en de BIJBEL in mijn boek ‘Kundalini-ontwaken’.

De irissen, langs de waterkant, zijn een esoterisch symbool voor de pijnappelklier en het kundalini-proces. In de christelijke schilderkunst is de iris veelvuldig gebruikt om (verhuld) te verwijzen naar het kundalini-ontwaken dat Jezus heeft doorgemaakt. Zie drie voorbeelden hieronder, alsmede mijn boek Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie.

Klik hier voor meer voorbeelden van de IRIS als symbool voor de kundalini in de christelijke schilderkunst

De verschijning van Christus aan het meer van Tiberias, Albert Bouts, begin 16e eeuw.

De verrijzenis van Christus, Pietro Perugino, circa 1495, Kathedraal van Sansepolcro, Italië.

Het Laatste Oordeel (uitsnede), Ambrosius Benson, 1540, Fine Arts Museum of San Francisco

Het Griekse godenpantheon kent ook een godin Iris: de persoonlijke boodschapper van Hera. Iris is qua taken de vrouwelijke tegenhanger van Hermes. Zij wordt, net als Hermes, vaak afgebeeld met een caduceus.

Rechts zien we Iris een plengoffer (libatie) brengen: een ritueel waarbij een vloeistof wordt uitgegoten als offer voor, of door, de goden. In de iconografie van de Oude Grieken werden plengoffers gebruikt om op een verhulde manier te verwijzen naar de kundalini-energie. Zo ook op deze vaas uit de 5e eeuw voor Chr.

Deze afbeelding bevat een prachtige combinatie van de verschillende kundalini-metaforen die ook gebruikt zijn voor de kaart Gematigdheid. Iris giet vloeistof in een schaal die wordt vast gehouden door de god Apollo. Zij vertegenwoordigen de mannelijke en vrouwelijke energieën (polariteiten). Precies onder de kan en de schaal staat een hert (de kundalini). Iris houdt een caduceus in haar hand.

De goden Iris en Apollo

Conclusie

Al vanaf de 15^e eeuw is in de tarotkaart van de kardinale deugd Gematigdheid symboliek verwerkt om verboden kennis over de kundalini-energie te communiceren. Talloze voorbeelden tonen aan dat voor deze ‘ketterij’ niet alleen de tarot, en niet alleen de kardinale deugden, zijn gebruikt. Waar je ook om je heen kijkt in musea en kerken, overal zie je creatieve pogingen van kunstenaars om ons te wijzen op een bron van goddelijke energie in ons bekken. Zelfs op illustraties in oude Bijbels!

Deze energiebron ontwaakt, als wij ‘deugdelijk’ leven, waarbij zelfbeheersing (gematigdheid) ten opzichte van de zintuiglijke geneugten een belangrijke factor is. Wie het goddelijke wil ervaren, moet het aardse loslaten.

Links: de godin Venus maakt haar zoon Aeneas onsterfelijk.
Dat het hier gaat om een kundalini-ontwaken mogen we afleiden uit hun handen die het teken maken van HET HEILIGE HUWELIJK (2=1), klik hier.

De personen die getroffen worden door de Dood op beide bovenstaande kaarten, lijken dit niet te ervaren als een onprettige gebeurtenis. Op bijna alle gezichten zien we een vredige glimlach. Dit bevestigt ons dat deze kaart staat niet staat voor de fysieke dood, maar voor een mystieke ervaring. De mens wordt bevrijd van zijn ego en ervaart de eenheid van het goddelijke.

Op de Estensi kaart (midden-boven) zijn de ‘doden’ hooggeplaatste geestelijken en een koning. In het licht van de overige symboliek mogen we ook de koning interpreteren als een spiritueel voltooide individu: in de alchemie staat de koning voor de persoon die het Magnum Opus heeft voltooid (zie ook de alchemistische illustraties hieronder).

Rechts: De GELUKZALIGE gezichtsuitdrukking van de man (alchemist) in het graf toont dat hij een Godservaring heeft, opgewekt door de kundalini-energie (SLANG), die is opgestegen tot in zijn hoofd. Zijn rode kleding staat voor een voltooid Magnum Opus. (Atalanta Fugiens, embleem 50, Michael Maier, 1617)

In de geopende buik van de Visconti Di Modrone-Dood (boven) zijn de ingewanden zichtbaar. Ze maken een spiraalbeweging die verwijst naar de opstijgende kundalini.

De zeis is het instrument van de Dood waarmee hij alles weg hakt wat tussen de mens en God in staat. Deze zuiverende werking komt in de eeuwen hierna, bij de Tarot van Marseille, nog meer centraal te staan.

Rechts: het Magnum Opus (Godsrealisatie) van de alchemist in beelden. De achterste persoon op de wolf, met de twee adelaarshoofden, staat voor de versmolten POLAIRE ENERGIEBANEN (zon en maan). De voorste persoon, met de ZEIS, staat voor de zuiverende kundalini-energie. De LADDER symboliseert de opstijging van de kundalini door de WERVELKOLOM. De WOLF staat voor de dierlijke energieën die worden gebruikt voor het proces van Godsrealisatie. (Book of Alchemical Formulas, Claudio de Domenico Celentano di Valle, 1606)

De Tarot van Marseille

De Dood van de Tarot van Marseille gaat te werk als een tuinman. Met een grote zeis maait hij het veld waarin hij staat. Om hem heen liggen lichaamsdelen: handen, voeten, botten en hoofden. Dat de zeis staat voor de werking van de kundalini-energie kunnen we afleiden uit de inkleuring van de kaart. De zeis heeft dezelfde kleur als de wervelkolom van de Dood.

Op de kaarten van Pierre Madeniè en Nicolas Conver (hierboven) heeft de zeis ook nog eens de kleuren rood en blauw van de polaire energieën. Ter bevestiging van deze interpretatie, laat één van de afgehakte handen op de kaart Pierre van Madeniè (wit omcirkeld) het teken van het heilige huwelijk (2=1) zien.

De Dood hakt, buiten de tarot, maar zelden ledematen af. Dit is een beeld dat komt uit de alchemie en verwijst naar de spirituele fase van desintegratie: de oude mens wordt in stukken gehakt, waarna de geboorte van de nieuwe mens plaatsvindt. De afgehakte ledematen symboliseren het verwijderen van oude ballast en overbodige egostukken. Alles wat tussen de mens en God in staat wordt verwijderd. Hieronder drie alchemistische illustraties van dit zuiveringsproces.

Het volgende citaat uit het Bijbelboek Openbaring heeft waarschijnlijk gediend als inspiratie voor de Dood van de Tarot van Marseille: God die zijn sikkel (de kundalini-energie) stuurt om de mens te oogsten als deze er klaar voor is.

En ik zag, en zie, een witte wolk, en op de wolk zat Iemand als een Mensenzoon, met op Zijn hoofd een gouden kroon en in Zijn hand een scherpe sikkel.En een andere engel kwam uit de tempel en riep met luide stem tegen Hem Die op de wolk zat: Zend Uw sikkel en maai, want het uur om te maaien is voor U gekomen, omdat de oogst van de aarde geheel rijp is geworden. En Hij Die op de wolk zat, zond Zijn sikkel op de aarde, en de aarde werd gemaaid. (Openbaring 14:14-16)

Wat opvalt, op alle drie de bovenstaande kaarten, is dat de twee hoofden op de voorgrond niet afgehakt en dood lijken, maar ze staan rechtop en kijken blij. Ze lijken eerder op nieuw gewas dat uit de grond omhoog komt. Betekenisvol in dit verband, is dat de inkleuring suggereert dat de hoofden zich buiten het maaigebied van de zeis bevinden. De kroon die ze dragen is een verwijzing naar spirituele voltooiing.

Een Bijbelcitaat dat aansluit bij dit beeld van sterven en wedergeboorte, is de bekende gelijkenis van de graankorrel, uit het evangelie van Johannes:

Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Als de tarwekorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft hij alleen, maar als hij sterft, draagt hij veel vrucht. Wie zijn leven liefheeft, zal het verliezen, en wie zijn leven haat in deze wereld, zal het behouden tot het eeuwige leven. (Joh. 12:24-25)

Lees meer over de SYMBOLIEK IN DE BIJBEL in mijn boek: ‘Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel’

In het hindoeïsme bedienen de goden zich van een heel scala aan wapens om de werking van de kundalini in beelden uit te drukken.

Links: de god Vishnoe met een zogenaamde Sudarshana Chakra. Dit draaiende, vlijmscherpe wiel verwijst naar de spiraalbeweging van de opstijgende kundalini. De zeven koppen van de (kundalini-)slang staan voor de zeven chakra’s die gezuiverd worden.

Rechts: de godin Kali; een personificatie van de zuiverende kundalini-energie. De staande cobra om de hals van Shiva (wit omcirkeld) versterkt de symboliek. Met haar uitgestoken tong speurt Kali naar onzuiverheden in de mens; een verwijzing naar de (kundalini-)cobra die met haar tong een prooi ‘ruikt’ (rechtsonder).

Links: Krishna – een incarnatie van de god Vishnoe – onthoofdt een tegenstander met zijn Sudarshana Chakra. Deze tegen-stander is Narakasura, de heerser over alle koninkrijken op aarde. De trident in de rechterhand van Narakasura staat voor de drie energiebanen die betrokken zijn bij een kundalini-ontwaken.

De Oswald Wirth Tarot

Oswald Wirth (linksonder) heeft geen nieuwe elementen ingebracht op de kaart. De esoterische symboliek is zelfs voor een deel verdwenen, vergeleken met de Tarot van Marseille. De mozaïek van Châteaux des Avenière (midden-onder), die gebaseerd is op Wirth’s tarot, bevat wel nieuwe elementen. De Dood staat in een grote poel van vuur, in plaats van in het groen. Menigeen zal hierbij denken aan hellevuur, maar dit is goddelijk vuur: het reinigende vuur van de kundalini.

Chateaux des Avenières (1917)

Rechts: Tarot of the Master, Vacchetta, 1893. Linksonder op de kaart ligt de HELM VAN HERMES, de god met de slangenstaf de CADUCEUS.

Op de achtergrond zien we een sfinx: een mensenhoofd op een leeuwenlichaam. Een sfinx staat voor de mens die het dierlijke heeft overwonnen en leeft vanuit het goddelijke. Op de voorgrond, in het groen, zien we het hoofd van een man met een uraeus-cobra op zijn hoofddeksel. Dit is een ondubbelzinnige verwijzing naar een kundalini-ontwaken. Achter de Dood loopt een kronkelweg, omhoog de bergen in. Dit is een metafoor voor een bewustzijnsverruiming.

Rechts: Op deze alchemistische illustratie zien we op de voorgrond een glazen KOLF, met vloeistof erin, waarvan de bovenkant tegen de SCHEDEL ernaast is geplaatst. De betekenis hiervan is: het door de alchemisten begeerde LEVENSELIXER is een metafoor voor de veranderingen in het hersenvocht, onder invloed van een kundalini-ontwaken. Op de achtergrond staat een grote SFINX: een symbool voor de wedergeboren mens. (Mystère des Cathédrales, Fulcanelli, 1926)

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

De Rider-Waite-Smith Tarot

In de handen van Pamela Colman-Smith heeft de kaart een ware metamorfose ondergaan. Haar Dood zwaait niet met een grote zeis, maar draagt een banier met een witte roos erop. De diepere betekenis hiervan is echter hetzelfde als de zeis: de inwerking van het goddelijke in de mens. In de esoterische tradities staat de roos voor de mystieke ervaring, en zij is van oudsher verbonden met godinnen uit allerlei tradities, waaronder Isis, Ishtar en Venus. In algemene zin staat de roos voor het vrouwelijke aspect van God, oftewel de kundalini-energie.

De specifieke vorm van de RWS-roos komt uit de alchemie en de traditie van de Rozenkruizers (hieronder). Een wilde roos heeft altijd vijf blaadjes (rechtsonder). Als de dualiteit versmelt tijdens het Magnum Opus, ontstaat er een roos met tien blaadjes: de RWS-roos.

Wat opvalt, is dat de vlag op de RWS-kaart niet wappert, maar perfect vierkant is. Zowel een vierkant (de vier elementen) als de kleur zwart staat in de alchemie voor het aardse. Gecombineerd met de witte roos staat de RWS-vlag voor de transformatie/zuivering van de materie (het zwarte vierkant), door inwerking van het goddelijke (de witte roos). Het hart van de roos zit vol met zaadjes: het nieuwe leven dat deze Dood brengt.

Cruce Rosea, symbool van de Rozenkruisers.

Detail van de Ripley Scroll (ca. 1490).

Rugosa Alba, historische roos.

De drie figuren, rechts op de kaart, die met hun ogen dicht de Dood afwachten, hebben allen bloemen in hun haar (het meisje en het kind) of op hun kleding (de bisschop). Hun gesloten ogen verwijzen naar een innerlijke ervaring. Op de handen en mouwen van de bisschop staan dezelfde kruisjes als op de teugels van het paard. Een gelijkarmig kruis verwijst naar de versmelting van de polariteiten. Ook op de borst van de Dood staat een (half) kruis. Op de achterkant van de mantel van de bisschop staat het alchemistische symbool voor de zon/het goddelijke: een cirkel met een kruis erin.

Deze drie figuren hebben zich door noeste innerlijke arbeid waardig gemaakt voor de genade van de mystieke dood. De bisschop verwijst naar de kaart van de Hierofant: in hem is de dualiteit versmolten tot de eenheid van het goddelijke. Hij is meester over de materie. De vrouw met de bloemenkrans op het hoofd vinden we terug op de kaart Kracht: zij heeft haar dierlijke driften overwonnen en gesublimeerd. Het kind is een symbool van heelheid. Het staat centraal op de kaart De Zon. Ook het witte paard van de Dood – symbool voor de uitzuivering van de dierlijke energieën – is een element van De Zon. De bisschop, de vrouw en het kind, stralen allen overgave uit. Ze zijn bereid om hun ego los te laten; een innerlijke houding die moed vraagt en niet vanzelfsprekend is.

Ook de twee pilaren op de achtergrond zien we terug op een andere kaart uit de grote arcana: de Maan. Deze pilaren staan voor de ida-nadi en pingala-nadi, links en rechts van de wervelkolom, die ons de dualiteit laten ervaren. De opkomende zon, tussen de twee pilaren, is de opstijgende kundalini in de sushumna-nadi, in de wervelkolom.

Het alchemistische symbool voor de zon/het goddelijke.

Op de helm van de Dood hangt een rode veer. Dit element vinden we ook terug op de tarotkaarten De Dwaas en De Zon. De rode veer staat voor de kundalini-energie, die omhoog gebracht is, vanaf het eerste chakra (kleur rood) naar de kruin. Ook de witte roos zien we terug bij De Dwaas.

Petrus Bonus Series, embleem 2 (14e eeuw): ‘De zoon doodt de vader terwijl hij zit op de troon.’ De koning maakt met zijn linkerhand het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK (2=1).

Onder het paard ligt een dode koning. Dit is waarschijnlijk een verwijzing naar een bekend esoterisch thema: ‘de dood van de oude koning’ (zie links). Het archetype van de oude koning staat voor het ego, dat de scepter zwaait in de spiritueel onbewuste mens. Deze moet eerst sterven, om plaats te maken voor een nieuwe koning, die verbonden is met het goddelijke. De blauwe mantel en rode schoenen van de koning op de RWS-kaart staan voor respectievelijk het vrouwelijke en mannelijke in hem, die één zijn geworden (de energetische aanzet tot zijn dood). Zijn grijze haren wijzen op ouderdom (oude koning).

Rechts: deze illustratie geeft in beeldtaal drie aspecten van het alchemistische proces weer: zuivering, vereniging van de polariteiten, en het afleggen van het ego. De blauwe vrouw met slangenstaart is Sophia/de kundalini. Zij heeft de polariteiten (rode man en witte vrouw) verenigd (de zespuntige ster om haar hoofd), waarna een ONTHOOFDING (aflegging van het ego) heeft plaats gevonden. Ook het vuur onder de glazen kolf staat voor Sophia/de kundalini. In de kolf zien we vier ROZEN, met VIJF BLOEMBLAADJES. De drie zwarte rozen staan voor het hart, hoofd en lichaam van de alchemist, die worden uitgezuiverd. De gouden roos staat voor zijn ziel. (Aurora Consurgens, 15e eeuw)

Een illustratie van het Magnum Opus. De boomstam staat voor de wervelkolom. Centraal staat Hermes met zijn staf de CADUCEUS (het symbool voor een kundalini-ontwaken). De RODE EN WITTE ROOS staan voor de twee polaire energiebanen. (Alchymiæ Complementum et Perfectio, Samuel Norton, 1630)

De alchemist heeft het Magnum Opus voltooid. Zijn lichaam is bedekt met VIJF-BLADIGE RODE ROZEN. De staf in zijn hand staat voor zijn wervelkolom, met bovenaan de pijnappelklier. Hij heeft borsten: hij is nu androgyn. (Een 15e eeuwse alchemistische illustratie uit de Bibliotheek van het Vaticaan)

Conclusie

Onze wervelkolom herbergt een groot Mysterie, waarover in het 15e eeuwse katholieke Italië niet zomaar openlijk gesproken kon worden. De geheime kennis over het goddelijke in de mens vond ondergronds een weg naar, ironisch genoeg, een kaartspel voor de adel, dat een paar eeuwen later de Tarot zou gaan heten.

De kaart De Dood staat voor innerlijk sterven, en verrijzen als nieuwe mens. Over deze ‘opgestane’ mens heeft ‘de tweede dood’ (de fysieke dood) geen macht, lezen we in het Bijbelboek Openbaring:

Zalig en heilig is hij die deelheeft aan de eerste opstanding. Over hen heeft de tweede dood geen macht, maar zij zullen priesters van God en van Christus zijn, en zij zullen met Hem als koningen regeren, duizend jaar lang.
(Openbaring 20:6)

De ladder op dit embleem staat voor de wervelkolom en de zeven chakra’s. Opklimmen tot God betekent GESNOEID en ONTHOOFD (de scène op de achtergrond) worden. (Emblemata moralia & bellica, Jacob de Heyden, 1615).

De gehangene heeft zijn handen op zijn rug. Ze liggen op zijn heiligbeen, de verblijfplaats van de kundalini-energie. Ook in de christelijke schilderkunst vinden we verwijzingen terug naar het heiligbeen. Bijvoorbeeld door het vormen van een driehoek – de vorm van het heiligbeen – met de handen, ter hoogte van het bekken. Hieronder twee voorbeelden.

Rechts: het HEILIGBEEN heeft de vorm van een DRIEHOEK

De Estensi (Karel VI) Tarot

Een tweede handgeschilderde kaart uit de 15^e eeuw, die behouden is gebleven, komt uit de Estensi Tarot (links), ook wel genoemd de Karel VI Tarot (naar keizer Karel VI). Deze Gehangene heeft twee gevulde zakken in zijn handen. De inhoud ervan is niet geheel duidelijk; is het goud zoals de meeste tarotonderzoekers veronderstellen? Waar deze zakken voor staan blijkt uit twee andere kaarten uit ongeveer dezelfde tijd, die wij alleen kennen van ongesneden drukvellen: de zogenaamde Rothshield Sheet en de Rosenwald Sheet (hieronder). Van deze allereerste gedrukte tarotkaarten zijn helaas geen gekleurde originelen bewaard gebleven.

Bij een kundalini-ontwaken zijn drie energiebanen betrokken, die langs en door de wervelkolom stromen (zie de illustratie van de Tibetaanse yogi hierboven). De buitenste twee energiebanen vormen de energetische blauwdruk van de dualiteit in onze innerlijke wereld. Deze energiebanen worden tijdens het proces van spiritueel ontwaken in balans gebracht, waarna ze versmelten ter hoogte van het zesde chakra (de pijnappelklier).

Op de Rosenwald-kaart (linksonder) houdt de Gevangene de twee zakken precies voor de twee verticale houten stijlen, links en rechts van de man. Hiermee wordt tot uitdrukking gebracht dat de twee energiebanen die langs zijn wervelkolom stromen in balans zijn gebracht.

Op de Rothshield-kaart (midden-onder) worden deze energiebanen ook nog eens gesymboliseerd door de twee wapperende linten van het koord waarmee zijn been is vastgebonden. Soortgelijke symboliek vinden we tevens terug op illustraties uit de alchemie (rechtsonder).

Het haar van de man op de Estensi-kaart is rood-bruin van kleur en heeft de vorm van een vlam. Dit is een verwijzing naar het kundalini-vuur dat in hem brandt. Ook de rode-gele onderkant van zijn tuniek lijkt op vuur.

De lichaamshouding van de Estensi Gehangene vinden we terug op een alchemistische afbeeldingen (rechts en onder) uit ongeveer dezelfde tijd. Op de illustratie rechts wordt de fase van destillatie/evaporatie uitgedrukt in beeldtaal. Op de bodem van de kolf zien we de alchemist in gebed (gericht op God). Zijn inspanningen werpen vruchten af: de opstijgende figuur symboliseert zijn spirituele ascentie.

De houding van zijn armen staat voor de bereikte balans tussen de innerlijke polariteiten (dualiteit). Eén been omhoog staat voor de versmelting van deze polariteiten. Deze interpretatie wordt bevestigd door de pauw ernaast, die op één poot staat. In de alchemie staat een pauw voor het bereiken van een bepaalde fase in het Magnum Opus (proces van Godsrealisatie).

Alchemistische illustratie
(Wellcome Institute Library, London (ms. 29, Fol. 40))

Links: de alchemist die het Magnum Opus heeft voltooid. De BALANS-symboliek van de ARMEN wordt versterkt door het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK: 2=1 (klik hier), van beide handen. De symbolen van de zes planeten, op de cirkel, staan voor de ZES CHAKRA’S die gezuiverd en geactiveerd zijn door het kundalini-vuur. De HAREN van de man verwijzen naar dit VUUR. Een cirkel met in het midden een punt staat in de alchemie voor de zon/goud/Godsrealisatie. (Andreas Libavius, 16e eeuw).

De Tarot van Marseille

Ook de Tarot van Marseille geeft ons diverse aanwijzingen dat de Gehangene niet zomaar een afbeelding is van een martelaar of verrader die een straf moet ondergaan, maar dat de kaart staat voor een fase in het spirituele proces van ontwaken.

Op de onderstaande kaarten van Jacques Viéville (circa 1650), Jean Dodal (circa 1700) en Francois Chosson (1736) is de nummering in spiegelbeeld gedrukt. Dit zou een vergissing kunnen zijn, maar het zou ook een aanwijzing kunnen zijn dat we de kaarten moeten omdraaien om de symboliek ervan te begrijpen. Omgekeerd wordt de man op de kaart iemand die aan het opstijgen is (spirituele ascentie). Op de kaart van Nicolas Bodet uit België (1739) staat zowel het cijfer als de naam verkeerd om. Dit maakt opzet nog aannemelijker.

Op de drie Franse kaarten zijn van elke verticale boomstam precies zes takken afgezaagd. De stompen, die een andere kleur hebben dan de stammen, om ze meer op te laten vallen, staan voor de zes chakra’s van de Gehangene, die zijn uitgezuiverd (‘gesnoeid’) door de kundalini-energie.

Op drie van de bovenstaande vier kaarten zitten de armen van de man op zijn rug, en komen zijn vingertoppen boven zijn schouders uit. Een merkwaardige, onnatuurlijke houding: hoe moet dit worden geïnterpreteerd? Ik denk dat deze vingers een foutje zijn in het ontwerp: ze zitten precies op de plaats waar we op de Visconti-kaart vuurvlammen zien. De vingers moeten eigenlijk vlammen zijn.

Dodal en Chosson hebben de broek van de Gehangene op de plaats van het kruis wit gelaten. Dit is een verwijzing naar de zuivering en sublimatie (transformatie) van de seksuele energieën. Op alle kaarten vormen de benen van de man een kruis: een symbool voor de versmelting van de tegenstellingen.

De Gehangene op de kaart van Dodal kijkt scheel. Dit kan een slordigheidje zijn, maar het zou ook een verwijzing kunnen zijn naar de opening van het ‘derde oog’ (het zesde chakra) bij een kundalini-ontwaken. Soortgelijke symboliek vinden we in de Noorse mythes.

Om Wijsheid (Sophia/de kundalini) te verkrijgen offert de Noorse oppergod Odin zichzelf door zich aan de (kundalini-)boom Yggdrasil op te hangen (links). Dit symboliseert de dood van het ego, of de oude mens, als gevolg van een kundalini-ontwaken. Voor ditzelfde doel offert hij ook een van zijn ogen, waardoor hij nog maar met één oog ziet. Dit verbeeldt de opening van zijn derde oog.

Links: De Noorse god Odin hangend
aan de wereldboom Yggdrasil.

De Oswald Wirth Tarot

De Gehangene van Oswald Wirth (linksonder) heeft twee zakken met geld onder zijn armen geklemd: één met gouden en één met zilveren munten. Dit is een nieuw ingebracht element op de kaart om de balans tussen de polariteiten uit te drukken. Net als goud en zilver staan in de alchemie ook de kleuren rood en wit voor de tegenstellingen. Deze twee kleuren zijn verenigd (eenwording) in de tuniek die de man draagt.

Het alchemistische
symbool voor ZWAVEL

Het Magnum Opus (oftewel: een kundalini-ontwaken) in alchemistische symbolen, inclusief het symbool voor ZWAVEL. (Uit: De Hermetische Triomf, 1740)

Op de tuniek zijn tevens een wassende en een afnemende maan afgebeeld. Ook dit staat symbool voor de dualiteit, die versmolten is in de Gehangene. Zoals we eerder zagen, staan de twee verticale boomstammen voor de twee polaire energiebanen die langs de wervelkolom stromen. De dwarsbalk, die bovenop de verticale stammen ligt, staat voor het heilige huwelijk (de vereniging van de tegenstellingen), dat plaats vindt bij het zesde chakra. De Gehangene hangt aan deze dwarsbalk: hij ervaart de eenheid van het goddelijke.

Oswald Wirth heeft de armen van zijn Gehangene nadrukkelijker in de vorm van een driehoek geplaatst. Tezamen met het kruis dat de benen maken, ontstaat hiermee het symbool voor zwavel (midden-boven), dat in de alchemie staat voor het Magnum Opus. Het rossige haar van de man heeft de vorm van vlammetjes.

Chateaux des Avenières (1917)

Op de mozaïek van Châteaux des Avenières (links), die gebaseerd is op Wirth’s tarot, zien we een vogel met een menselijk hoofd wegvliegen van de Gehangene. Dit is de zogenaamde Ba-vogel die in het Oude Egypte stond voor de ‘essentie’ van de mens; voor datgene wat na de dood blijft voortleven (zie hieronder). De mozaïek wil hiermee tot uitdrukking brengen dat de Gehangene, al tijdens zijn leven, van het stoffelijke/aardse is bevrijd.

Papyrus of Ani met BA-VOGEL,
New Kingdom, Dynasty XVIII, Collection of The British Museum.

Tussen de twee boomstammen loopt een landweggetje. Deze weg symboliseert de kundalini-energie die van bekken naar hoofd stroomt. De weg begint bij de linker elleboog van de Gehangene, en is via zijn onderarm en hand verbonden met zijn heiligbeen, de verblijfplaats van de kundalini.

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

De Rider-Waite-Smith Tarot

Pamela Colman-Smith heeft gekozen voor kleding in de kleuren rood (het mannelijke) en blauw (het vrouwelijke) om de versmelting van de tegenstellingen uit te drukken. Het aureool om het hoofd van de Gehangene geeft nog meer duidelijkheid over zijn innerlijke wereld: zijn kruinchakra is volledig geopend; zijn bewustzijn is ‘verlicht’. Het haar van de man is licht van kleur (zijn innerlijk is gezuiverd) en heeft, net als op de 15e eeuwse Estensi-kaart (boven), de vorm van een vlam.

Een opmerkelijke verandering is het T-kruis waaraan de man hangt. De letter T wordt in het Hebreeuws Tav genoemd. De oorspronkelijke schrijfwijze van de Tav was een kruis met gelijke armen. De Tav is met veel mystiek omgeven. Als laatste letter van het Hebreeuwse alfabet staat hij voor voltooiing, en de oude schrijfwijze van een kruis verbindt de Tav met, onder andere, de kruisiging van Jezus.

Door de verticale boomstam achter de Gehangene verschijnt de symboliek van de ontwaakte wervelkolom. In veel tradities staat zowel een boom als een pilaar voor de wervelkolom met erin stromend de kundalini-energie. Het T-kruis op deze kaart is, als het ware, een combinatie van beiden.

Klik hier voor de PILAAR als symbool voor de ontwaakte wervelkolom.

Hieronder vier afbeeldingen waarbij de pilaar verwijst naar een kundalini-ontwaken. De begroeiing aan het T-kruis op de RWS-kaart moet ons vertellen dat het hier gaat om ‘levend’ hout. Een extra aanwijzing dat de verticale stam staat voor de ontwaakte wervelkolom.

De kundalini-SLANG en een PILAAR met dennenappel, als symbool voor de wervelkolom en pijnappelklier. (Asclepius reliëf uit het Romeinse tijdperk)

De hindoe-god Shiva

Een bijzondere afbeelding van het KATHAARSE sacrament het CONSOLAMENTUM: de doop met de Heilige Geest door middel van handoplegging. De PILAAR precies achter de naakte RUG van de gedoopte, en de HAND die omhoog wijst, moeten ons vertellen dat het hier gaat om het activeren van de kundalini-energie. Rechts op de afbeelding kijken twee Franciscaanse broeders vol ontzetting naar het ‘heidense’ ritueel. (tweede helft 13e eeuw, Bibliothèque nationale de France)

Het kundalini-proces (het verkrijgen van het LEVENS ELIXER) uitgedrukt in alchemistische beelden. Herkenbaar zijn de DRIE PILAREN (energiebanen) en hun onderlinge verband. De MAN EN VROUW staan voor de dualiteit. (Uit het manuscript Liber de arte distillandi simplicia et composita, van Hieronymus Brunschwig, 1654)

Conclusie

De Gehangene is geworteld in de eenheid van het goddelijke. In hem brandt het zuiverende kundalini-vuur. In zijn binnenwereld zijn de polariteiten in balans gebracht en versmolten. Op het fysieke niveau is hij misschien gebonden, maar innerlijk is hij volkomen vrij. Hij heeft een transformatieproces doorgemaakt en hij ervaart het leven nu vanuit een staat van onthechting en sereniteit.

De Visconti Tarot

Tarotkaart Kracht wordt meestal uitgelegd als een allegorie van de ‘kardinale’ deugd Fortitudo. Grote denkers als Plato, Aristoteles en Thomas van Aquino zijn gekomen tot vier belangrijke deugden die de mens zou moeten nastreven:

1. Prudentia (voorzichtigheid – verstandigheid – wijsheid)
2. Iustitia (rechtvaardigheid – rechtschapenheid)
3. Fortitudo (moed – sterkte)
4. Temperantia (gematigdheid – matigheid – zelfbeheersing)

Ze worden kardinaal genoemd omdat andere deugden op hun beurt weer steunen op deze vier.

Dat de Visconti Di Modrone kaart, uit de 15^e eeuw (hiernaast), ook staat voor een spiritueel proces wordt duidelijk als we de details nader bestuderen. De mantel van de vrouw heeft een krullen-patroon, vergelijkbaar met de vacht van de leeuw. Deze mantel is gevoerd met wit (=gezuiverd) dierenbont. De haren van de vrouw hebben dezelfde kleur als die van de leeuw. Dit zijn drie aanwijzingen dat de krachten van de leeuw (het dierlijke) en de vrouw (het goddelijke) tezamen nu één krachtbron vormen.

De sublimatie (vergoddelijking) van de dierlijke energieën kunnen we afleiden uit de volgende details: de kroon, de gouden kleur van de leeuw, en de donkerblauwe kleur van de mantel van de vrouw. Donkerblauw (indigo) is de kleur van de zesde chakra, waar het HEILIGE HUWELIJK (klik hier) plaatsvindt. De leeuw houdt één voorpoot omhoog; een verwijzing naar de ‘eenheid’ van het goddelijke.

Klik hier voor EEN BEEN als symbool voor het HEILIGE HUWELIJK

De gouden haren van de vrouw hangen op een vreemde manier in de lucht, ongehinderd door de zwaartekracht. Ze symboliseren de kundalini-energie die vanaf het bekken naar het hoofd stroomt. De vrouw houdt de bek van de leeuw open en zit op hem: ze heeft hem in haar macht.

De Visconti Di Mordone tarot sluit met deze kaart aan bij een reeds bestaand thema in de godeniconografie: godinnen staand of rijdend op een leeuw. Hieronder drie voorbeelden. De diepere betekenis hiervan komt overeen met de bovenstaande interpretatie van de kaart Kracht. Bij alle onderstaande godinnen zien we ook het thema terug van (het zichtbaar zijn/optrekken van) één been: ze zijn geworteld in de eenheid van het goddelijke.

De Tarot van Marseille

De Tarot van Marseille (een verzamelnaam voor de tarotspellen van verschillende ontwerpers, gedurende een bepaalde tijdsperiode, in een specifiek geografisch gebied) benadrukt nog meer de mystieke eenheidservaring. De hoed op het hoofd van de vrouw is nu een combinatie van een kroon en een lemniscaat (hieronder).

Het symbool van de lemniscaat staat voor oneindigheid. Esoterisch wordt het gebruikt als een verwijzing naar de versmelting van de tegenpolen: het heilige huwelijk. De aardse dualiteit versmelt tot de eenheid van het goddelijke. Ook onze hogere en lagere natuur zijn tegenpolen die hierbij één worden. De hoed van de Magiër (tarotkaart nr 1) heeft tevens de vorm van een lemniscaat.

Klik hier voor meer informatie over het HEILIGE HUWELIJK

Dat de vrouw en de leeuw één krachtbron vormen komt op de Jacques Veiville-kaart (linksonder) tot uiting door de staart van de leeuw die om de voet van de vrouw gekruld ligt. Op de kaart van Francois Chosson (midden-onder) is het hele achterlijf van de lijf verdwenen onder de mantel van de vrouw. Chosson heeft tevens veren toegevoegd aan de hoed van de vrouw. Dit is een verwijzing naar het kundalini-symbool de caduceus.

Klik hier voor de CADUCEUS als verborgen kundalini-symbool in de christelijke schilderkunst.

Een merkwaardig detail op sommige Marseille-kaarten is de blote voet van de vrouw. Op de kaart van Jacques Viéville komt zelfs een geheel bloot onderbeen onder de jurk uit. Omdat de vrouw voor het overige volledig gekleed is, inclusief hoed, voel je dat dit een betekenis moet hebben. Net als de opgeheven voorpoot van de Visconti-leeuw verwijst dit naar de (innerlijke) versmelting van de polaire energieën; naar goddelijke eenheid.

Klik hier voor EEN BEEN als symbool voor het HEILIGE HUWELIJK

Op deze houtsnede uit het alchemistische manuscript Azoth van Basilius Valentinus (1613) wordt het LEMNISCAAT in verband gebracht met de versmelting van de tegenpolen zon en maan, alsmede de sublimatie van de dierlijke driften: een LEEUW die een vogel – symbool voor het hogere – verzwelgt.

Een alchemistische illustratie van het Magnum Opus (voltooid proces van Godsrealisatie), waarvan de symboliek dezelfde betekenis heeft als tarotkaart Kracht. De POLAIRE ENERGIEËN (koning en koningin) zijn versmolten. Dit is ook de betekenis van de twee SLANGEN die één zijn geworden (op de voorgrond). Meesterschap over de dierlijke natuur (de LEEUW). De boom met zonnen symboliseert de zeven CHAKRA’S die gezuiverd en geactiveerd zijn door de kundalini-energie. (Johann Daniel Mylius, Philosophia Reformata, 1622)

Ook in de christelijke schilderkunst is het tonen van slechts één been gebruikt om verhuld te communiceren dat Jezus een kundalini-ontwaken had doorgemaakt. Hieronder drie voorbeelden.

Lees over het kundalini-ontwaken van Jezus in mijn boek ‘Johannes de Doper die Jezus de Christus werd’.

De zespuntige ster (HEXAGRAM, klik hier) verwijst naar het heilige huwelijk (2=1). Jacopino di Francesco (pseudo), 14e eeuw.

Francisco de Zurbaran, 1661.

Francesco Squarcione, 15e eeuw,
National Museum of Art of Romania.

Bij latere tarot decks, zoals de Italiaanse Liguria-Piedmont uit 1840 (rechts), vormt de leeuw nog meer één geheel met de vrouw. Door de plaatsing van de leeuw ter hoogte van haar buik is het nog duidelijker waar het dier voor staat: de energieën van de emoties en het libido. Deze krachten worden door de vrouw (met haar handen) in bedwang gehouden.

De occultisten

Oswald Wirth (linksonder) heeft niet veel aan de kaart veranderd. De manen van zijn leeuw zijn vuurrood, een verwijzing naar de ‘brandende’ verlangens en emoties waar de leeuw voor staat. Ook de lange tong van het dier lijkt op een grote vuurvlam.

De mozaïek van Châteaux des Avenières (rechtsonder), die gebaseerd is op Wirth’s tarot, heeft ter verduidelijking van de overige symboliek drie elementen toegevoegd:  een vuurspuwende vulkaan, een plas met water met een stromend beekje, en een boom met een slang erin. Dit zijn alle drie klassieke metaforen voor een kundalini-ontwaken. Ze zijn op de mozaïek met elkaar verbonden (de vulkaan wordt weerspiegeld in de bron); een bevestiging dat ze staan voor hetzelfde.

Chateaux des Avenières (1917)

Een subtiele verandering is dat op de mozaïek van Châteaux des Avenières de vrouw de bek van de leeuw met zachte hand lijkt te sluiten, terwijl op alle kaarten uit de voorgaande eeuwen een tegenovergestelde actie plaatsvindt: de bek van de leeuw wordt juist open gehouden. Het sluiten van de bek staat voor het tot bedaren brengen van de innerlijke roerselen. Voor de betekenis van de kaart maakt dit geen groot verschil. In beide gevallen heeft de vrouw het dier onder controle en ze (de hogere en lagere natuur) zijn verbonden.

Het tot rust brengen van de leeuw zien we ook terug op de kaart van Rider-Waite-Smith (hiernaast). Arthur Waite heeft Kracht geruild met de positie van de kaart Gerechtigheid, waardoor Kracht in zijn deck nummer 8 heeft.

De vrouw draagt een witte jurk, een verwijzing naar de zuiverheid van het goddelijke, waar zij voor staat. Ze is verbonden met de leeuw door een lange bloemenkrans, die zowel om haar middel zit als om de hals van het dier. Dit moet ons vertellen dat ze samen één krachtbron vormen.

De keuze van een bloemenkrans – en niet bijvoorbeeld een touw – betekent dat de vrouw haar macht uitoefent met zachtheid en liefde (de rode rozen). De plaatsing van de krans om haar middel verwijst naar het onder controle hebben van de emoties en het libido (waar de leeuw voor staat).

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

De bloemenkrans symboliseert een geopend kruinchakra.

De leeuw is opvallend oranje van kleur. Dit zou een verwijzing kunnen zijn naar het tweede chakra, dat verbonden is met de seksuele driften. De bloemenkrans om het hoofd van de vrouw is een universeel symbool voor een geopend kruinchakra. We zien dit ook terug in, bijvoorbeeld, de christelijke heiligen-iconografie (rechtsboven). Deze kaart laat hiermee zien dat de dierlijke energieën zijn uitgezuiverd en naar de kruin gebracht. De RWS-kaart Bekers Twee (rechts) zegt hetzelfde met andere beelden.

Conclusie

Tarotkaart Kracht geeft een inkijkje in de innerlijke wereld van de spiritueel ontwaakte mens. Wij worden geboren in een lichaam met dierlijke instincten, maar we krijgen ook een goddelijk potentieel mee. Gedurende ons hele leven strijden het hogere en het lagere in ons om de macht. De ene keer zijn we wat egoïstischer (dierlijk), de andere keer weer wat altruïstischer (goddelijk).

Onze spirituele opdracht is het overwinnen van onze dierlijke impulsen (op deze tarotkaart gesymboliseerd door de leeuw) en ons goddelijke potentieel te realiseren. De zuivering en sublimatie die hiervoor nodig zijn, kunnen wij niet alleen tot stand brengen. De kundalini-energie in ons bekken is de regisseuse en de werkende kracht in dit proces. Zij wordt gepersonifieerd door de vrouw op de kaart. Onze taak is om haar werk te ondersteunen met de juiste leefwijze: zuiverheid in denken en doen, en onze WILSKRACHT (het thema van deze kaart) gebruiken om steeds opnieuw te kiezen voor het goddelijke.

Deze tarotkaart laat zien dat dit de weg opent naar de versmelting van de hogere en lagere energieën tot één krachtbron, die ons transformeert en (her)verbindt met het Eeuwige.

RWS Bekers Twee

Rechts: deze illustratie laat hetzelfde zien als tarotkaart Kracht, met andere symboliek. De yogi heeft zijn dierlijke driften overwonnen (hij zit op een TIJGERVEL) en van de lagere chakra’s naar de hogere chakra’s gebracht (de kleur ORANJE van de tijger is ook te zien op zijn voorhoofd). In zijn innerlijke wereld is het rustig en vredig (hij zit in meditatie). Zijn BLAUWE kleur verwijst naar de vergoddelijking van alles wat aards was in hem. De weg omhoog van de ontwaakte KUNDALINI-energie, langs de chakra’s, is schematisch weergegeven. Zijn KRUINCHAKRA is volledig geopend. Zijn hart is ontwaakt (het hartchakra achter hem).

Links: een alchemistische illustratie. De opgeheven staart en de kroon verwijzen naar een succesvolle SUBLIMATIE van de dierlijke energieën. De polaire energieën (zon en maan, de ogen van de leeuw) zijn versmolten (HEXAGRAM) in het voorhoofd.

Traditionele betekenis

Traditioneel staat het rad van fortuin voor de instabiliteit van voorspoed en maatschappelijk succes; alles wat je hebt bereikt in het leven kan je zo weer verliezen. De oudste afbeeldingen van een rad van fortuin stammen uit de vroege middeleeuwen. In de meeste gevallen zien we de Romeinse godin Fortuna (Tyche bij de Oude Grieken) die aan een groot wiel (Rota Fortunae) draait, waaraan meerdere personen zich hebben vastgeklampt. Door de draaiing is er een constante dynamiek van veranderende posities: sommigen zijn op weg omhoog, anderen zijn op weg naar beneden. Aan de bovenkant van het wiel bevindt zich – tijdelijk! – de grote geluksvogel: de koning of een andere machthebber. Soms is Fortuna geblinddoekt. Dit is een verwijzing naar haar willekeur: zij lijkt zonder aanziens des persoons voorspoed en tegenslag uit te delen.

De Visconti Tarot

Op de allereerste Rad van Fortuin-kaart, die van de 15e eeuwse Visconti tarot (linksonder), heeft zowel de persoon die omhoog beweegt aan het wiel, als degene die zich bovenaan bevindt, een paar ezelsoren. De ontwerpers van de kaart willen ons hiermee duidelijk maken dat degenen die zich bezig houden met status, macht en geld, grote ezels zijn. Deze wereldse zaken zijn vluchtig, en je bent overgeleverd aan de grillen van Vrouwe Fortuna, zoals het beeld van het rad van fortuin laat zien. Van blijvende waarde is innerlijke rijkdom, verkregen door een op God gericht leven.

De Tarot van Marseille en familie

Vanaf de 16e eeuw staat het ronddraaiende wiel op tarotkaart het Rad van Fortuin voor de circulaire (spiraal-)beweging van de kundalini-energie. De beweging omhoog staat voor spirituele ascentie: groeien in bewustzijn van het materiële/dierlijke naar het goddelijke. De beweging naar beneden staat voor spiritueel afglijden: de weg terug naar een onbewust, ‘dierlijk’ leven.

Tarot van Bologna (Giacomo Zoni, 1780)

Liguria-Piedmont Tarot (1860)

De ontwerper van de Tarot van Marseille-kaart (linksboven) heeft het wiel op een waterpartij (de ‘kundalini-bron’ in het bekken) geplaatst. Rechts op de kaart zien we een hond, met een halsband om en een rok aan, op weg naar de bovenkant van het wiel. Deze hond in mensenkleding symboliseert de spiritueel onbewuste mens die leeft vanuit zijn dierlijke, lagere natuur. De halsband betekent het ‘in toom’ houden van ons driftleven, een voorwaarde voor het proces van Godsrealisatie. De keuze van een hond heeft te maken met de al enigszins getemde aard van dit dier. Het is een huisdier, dat niet meer volledig leeft naar zijn instincten, maar heeft leren gehoorzamen aan de mens.

Bovenop het wiel van de Tarot van Marseille-kaart bevindt zich een sfinx-achtig wezen – een mensenhoofd op een dierenlichaam – dat symbool staat voor de persoon die meesterschap heeft verkregen over zijn dierlijke natuur. Dit kunnen we opmaken uit de kroon op het hoofd van de sfinx en uit de vleugels (symbool voor sublimatie) die aan het dierenlijf zitten. Het rode zwaard staat voor de sturende kracht achter dit proces van spiritueel ontwaken: de kundalini-energie.

Op weg naar beneden, terug naar een spiritueel onbewust leven, bevindt zich een figuur met een staart van vuur. Dit moet ons duidelijk maken dat de ontwaakte kundalini-energie in deze persoon niet is opgestegen naar de kruin, maar is blijven hangen in de buik en voedt de lagere chakra’s (zintuiglijk genot en ego-aspecten). Dit is het centrale thema van tarotkaart 15 De Duivel.

Ook bij de Tarot van Bologna-kaart (midden-boven) is een hond in mensenkleding op weg omhoog, en bevindt zich een sfinx-achtige figuur, met kroon, scepter en vleugel, bovenop het wiel. Dat het ronddraaiende wiel staat voor de spiraalbeweging van de kundalini kunnen we opmaken uit de pilaar met grote vlam die aan het wiel vast zit.

Bij de Liguria-Piedmont Tarot (rechtsboven) is het nog duidelijker dat de waterpartij onder het wiel staat voor de kundalini in het bekken: om het wiel heen – slecht ingekleurd, maar toch duidelijk genoeg zichtbaar – stroomt ook water.

De ‘kundalini-godin’ Shakti als een vrouwelijke gestalte in een schaal (het bekken, de Heilige Graal) met goddelijk vuur, en als een opgerolde slang (gouache uit Rajasthan, India, 19e eeuw).

De mens als een hybride wezen: deels mens en deels hond/wolf. Deze twee helften willen tegenovergestelde richtingen uit, hetgeen ons voortdurend innerlijke worstelingen geeft. Illustratie uit: De Kroniek van Neurenberg, Hartmann Schedel, 1493.

Links een tekening van ‘de slangenpilaar’ uit Delphi, rechts de huidige staat van de pilaar, opgericht in 447 voor Christus.

Hieronder drie illustraties uit de spirituele traditie van de alchemie met verwijzingen naar de circulaire beweging (spiraalbeweging van een slang) van de opstijgende kundalini.

De vier vogels staan voor fases in het alchemistische proces van het Magnum Opus. (De Negende Sleutel, Basilius Valentinus, 1625)