De Visconti-Sforza Tarot

De kaart Gerechtigheid uit het 15^e eeuwse Visconti-Sforza deck (linksonder) lijkt misschien recht toe recht aan, qua betekenis. Maar dit is slechts schijn, de kaart bevat wel degelijk subtiele esoterische symboliek.

De Visconti-Sforza Tarot (15e eeuw)

De kaart Dame van Zwaarden van het 15e eeuwse Visconti di Modrone deck. Op haar jurk is een granaatappelpatroon gedrukt. De GRANAATAPPEL (klik hier) is een symbool voor de kundalini-energie.

15e eeuwse Italiaanse tarotkaart met het wapen van de Sforza-familie (Museum August Kestner, Hanover). De vrouw maakt met de hand waarmee ze haar zwaard vast heeft het teken van het heilige huwelijk (2=1).

Voordat het heilige huwelijk ter hoogte van het zesde chakra kan plaatsvinden, moeten de eerste vijf chakra’s worden gezuiverd, en moeten de twee energiebanen die langs de wervelkolom stromen – en die de energetische blauwdruk vormen van de dualiteit in de mens – in balans worden gebracht. Dit is waar de kaart Gerechtigheid voor staat. Het zwaard symboliseert de zuiverende werking van de kundalini (Sophia) en de weegschaal staat voor de energetische balans.

Klik hier voor het ZWAARD als symbool voor de kundalini.

De symbolische betekenis van een zwaard, met betrekking tot spiritueel ontwaken, wordt bevestigd door andere tarotkaarten uit de 15e eeuw. Op beide kaarten hierboven (midden en rechts) maakt de vrouw het (geheime) teken van het heilige huwelijk (twee vingers tegen elkaar: 2=1): de innerlijke polariteit is versmolten tot een eenheid als gevolg van de inwerking van het zwaard/de kundalini.

Rechts: een alchemistisch embleem met de essentie van het spirituele proces van ontwaken. De handen die naar boven en naar onder wijzen maken het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK (2=1). Om de zon (God) en de aarde (de mens) te verbinden, moet de kundalini-energie (de zon in het midden) de mens zuiveren (ZWAARD) en de polaire energieën in balans brengen (WEEGSCHAAL). (Andreas Friedrichen, Emblemata Nova, 1617)

Het ‘Sigillum Sapientum’ (Zegel der Wijzen) van de alchemist. De innerlijke éénwording (hexagram en oeroboeros) komt tot stand door de inwerking van de goddelijke Sophia (vrouw met ZWAARD EN WEEGSCHAAL) in de mens. (J.M. Faust, Philalethes Illustratus, 1706).

Een alchemistische afbeelding van Sophia, staand op de maan. In haar geopende buik zien we op de plaats van de wervelkolom een ZWAARD met een (kundalini-)SLANG er omheen. Met haar linkerhand maakt zij het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK. (16e eeuw, Nationaal Museum van Praag)

De vrouw op de Visconti-kaart Gerechtigheid draagt een jurk met een hexagonaal patroon. Dit is een verwijzing naar het hexagram (zespuntige ster); het universele symbool voor de versmelting van de tegenstellingen (rechts). Met de hand waarmee de vrouw de weegschaal vast houdt, maakt zij subtiel het teken van het heilige huwelijk. De schalen van de weegschaal hebben verschillende kleuren: goud en zilver. Dit is een verwijzing naar de polaire energieën – zon (goud) en maan (zilver) – die in balans zijn gebracht.

Een bevestiging van deze interpretatie kunnen we vinden, bijvoorbeeld, op de buitengevel van New Suffolk County Court House in de VS (hieronder). Om de weegschaal van Vrouwe Justitia kronkelen twee slangen: een verwijzing naar de caduceus, het symbool voor een kundalini-ontwaken. De slangen van de caduceus staan voor de polaire energiebanen.

hexagram en hexagon

Op de bovenkant van de kaart zien we een vrouw, rijdend op een wit paard, in een harnas en met het zwaard geheven. Dit is een metafoor voor de zuiverende werking van Sophia/de kundalini-shakti in actie. Een wit paard staat voor uitgezuiverde dierlijke driften. Zowel het harnas van de vrouw, als de metalen plaat op het hoofd van het paard, bestaat uit een helft van goud en een helft van zilver. Het dek van het paard is versierd met vijfbladige bloemen: de Roos van Venus, een oeroud kundalini-symbool (rechts).

Rechts: een alchemistische afbeelding van het Magnum Opus. De alchemist is bedekt met de Roos van Venus/de kundalini-energie.

Ongetwijfeld is dit beeld van een strijdlustige vrouw op een paard geïnspireerd door de Franse Jeanne ‘d Arc, die zo’n twintig jaar voor het verschijnen van dit tarotspel op de brandstapel aan haar einde kwam (rechtsonder).

Ook de aartsengel Michaël (linksonder) wordt vaak afgebeeld met een zwaard en een weegschaal. De betekenis hiervan is hetzelfde als de kaart Gerechtigheid van de tarot. De engel Michaël staat voor de goddelijke (kundalini-)energie in ons bekken die, eenmaal ontwaakt, ten strijde trekt tegen onze innerlijke demonen, en die onze polaire energieën in balans brengt.

Lees meer over de SYMBOLIEK IN DE BIJBEL in mijn boek ‘Kundalini-ontwaken’.

De aartsengel Michaël op de gevel van de Servisch-Orthodoxe Kerk in Triëst.

Rechts: Jeanne d’Arc, Charles Amable Lenoir, circa 1900. Met het teken van het heilige huwelijk (2=1) suggereert de kunstenaar dat Jeanne d’Arc een kundalini-ontwaken heeft doorgemaakt.

De Tarot van Marseille

De Tarot van Marseille is een verzamelnaam van tarot decks die ontworpen en geproduceerd zijn door verschillende personen, in een bepaalde periode, in een specifiek geografisch gebied. De diverse uitvoeringen lijken qua stijl op elkaar en zijn makkelijk herkenbaar als ‘Marseille decks’. Voor de tarot-onderzoeker zijn met name de onderlinge verschillen interessant.

Dat de vrouw op de kaart Sophia/de kundalini-shakti is mogen we afleiden uit haar veelkleurige jurk. De drukkunst stond toen nog in de kinderschoenen. Met het beperkte kleurenspectrum dat de ontwerpers tot hun beschikking hadden, hebben ze getracht alle chakra-kleuren te verwerken in de jurk.

De gevlochten halsketting verwijst naar de twee polaire energiebanen die bij een kundalini-ontwaken versmelten tot één. De gekrulde haarlokken van de vrouw staan voor hetzelfde. Op beide kaarten raakt één haarlok de halsketting, om aan te geven dat ze voor hetzelfde staan.

Tarot van Marseille,
versie Pierre Madenié (1709)

Tarot van Marseille,
versie Payen-Webb (18e eeuw)

De ontwerper van het Payen-Webb deck heeft de kaart een afwijkende naam heeft gegeven: La Balance (De Balans).
Dit versterkt de esoterische betekenis van innerlijke balans.

De Tarot van Parijs (rechts) gooit het over een iets andere boeg, waardoor nog duidelijker wordt waar de kaart Gerechtigheid voor staat. De figuur heeft een hoofd met een mannelijk en een vrouwelijk gezicht; een verwijzing naar de androgyne ‘Rebis’ uit de alchemie (helemaal rechts), in wie de polaire energieën in balans zijn gebracht en zijn versmolten.

De Tarot van Paris (17e eeuw)

Een weergave in symbolen van de alchemist die het Magnum Opus heeft voltooid. (Buch der Heiligen Dreifaltigkeit, 15e eeuw)

Niet alleen in de tarot, ook daarbuiten, probeerde men esoterische kennis over het spirituele proces van ontwaken, die indruiste tegen de leer van de kerk, toch te communiceren door deze op verhulde wijze te verwerken in christelijke kunst. Hier drie voorbeelden van kundalini-symboliek op afbeeldingen van de kardinale deugd Gerechtigheid.
Van links naar rechts:
1. De vrouw houdt het zwaard tussen de twee schalen van de weegschaal, waardoor de symboliek van drie energiebanen ontstaat (gravure uit 1593).
2.De vrouw steekt de MIDDELVINGER (klik hier) van haar linkerhand uit. De middelvinger staat in de esoterische symboliek voor de wervelkolom, met erin stromend de kundalini-energie (Jacob Matham, 17e eeuw).
3. De vrouw houdt de weegschaal voor een PILAAR (klik hier), waardoor de symboliek van drie energiebanen ontstaat. Het afbeelden van slechts EEN BEEN (klik hier) symboliseert de versmelting van de polaire energieën (Lucas van Leyden, 1530, Rijksmuseum).

Oswald Wirth en Rider-Waite-Smith

De occultisten van de Golden Dawn, Oswald Wirth and Arthur Waite, hebben niet veel nieuwe elementen toegevoegd aan de kaart. Arthur Waite heeft de kaarten Gerechtigheid en Kracht omgewisseld, waardoor Gerechtigheid in zijn deck nummer 11 heeft. De kroon bij zowel Wirth als Waite heeft drie punten; een verwijzing naar de drie energiebanen die betrokken zijn bij een kundalini-ontwaken.

Op beide kaarten heeft de vrouw op haar borst het symbool van een cirkel in een vierkant. Dit is een verwijzing naar ‘squaring the circle‘ (‘vierkant maken van de cirkel’) uit de alchemie: een metafoor voor het Magnum Opus (proces van Godsrealisatie). Zie illustratie hieronder.

Klik hier om verder te lezen over de metafoor SQUARING THE CIRCLE.

De Zevende van de Twaalf Sleutels, van Basilius Valentinus.

Oswald Wirth Tarot (1889)

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

De twee linten aan de mantel op de RWS-kaart hebben dezelfde betekenis als de twee pilaren: de polaire energieën. De letter Y op de linten symboliseert in de alchemie de versmelting van de tegenstellingen (zie RWS-kaart 5 De Hierofant).

Ook het androgyne uiterlijk van de RWS-vrouw, alsmede het zichtbaar zijn van slechts één schoen, verwijst hier naar. Ze houdt haar zwaard en weegschaal precies voor de twee pilaren. De betekenis hiervan is dat zij (Sophia/de kundalini) deze twee pilaren/energiebanen zuivert en in balans brengt.

De cirkel met een punt in het midden, aan het handvat van haar zwaard, is het symbool voor goud; een verwijzing naar de goddelijke energie waar dit zwaard voor staat. Het doek tussen de pilaren is – net als op tarotkaart nummer 2 De Hogepriesteres – de sluier van Isis, waarachter de Grotere Werkelijkheid verborgen wordt gehouden.

Château des Avenières

Op de mozaïek in de kapel van Château des Avenières zijn de twee pilaren voorzien van de letters B en J. Een element dat we kennen van de kaart De Hogepriesteres van het RWS-deck. Deze letters staan voor Boaz en Jachin: de namen van de bronzen zuilen bij de ingang van koning Salomo’s tempel. Volgens het Oude Testament leidt deze ingang naar de Ark des Verbonds in het Heilige der Heiligen, waar de mens met God kan communiceren.

De tempel staat voor de mens zelf, de pilaren voor de polaire energiebanen langs de wervelkolom en de ingang bevindt zich aan de onderkant wervelkolom, in het bekken. De Ark des Verbonds bevindt zich in het hoofd van de mens: als de pijnappelklier en hypofyse worden geactiveerd door de opgestegen kundalini (Sophia) ontstaat een verbinding met God.

Lees meer over de betekenis van de TEMPEL VAN SALOMO in mijn boek ‘Kundalini-ontwaken’.

Op de kleine kroon van de vrouw is een uraeus-cobra geplaatst: de slang die in het Oude Egypte symbool staat voor de kundalini en waarmee farao’s vaak werden afgebeeld.

Château des Avenières (1917)

Een model van de tempel van Salomo

Conclusie

De tarot gebruikt bekende archetypes om deze te vertalen naar aspecten van spiritueel ontwaken. De kaart Gerechtigheid laat Sophia zien in haar rol van goddelijke Moeder die orde op zaken stelt in ons innerlijk. Alles wat tussen ons en haar echtgenoot, God de Vader, in staat, verwijdert zij met haar zwaard. Niet altijd pijnloos, maar wel met goede intenties en liefde, zoals een echte moeder. Ons interieur wordt door haar gezuiverd en in balans gebracht: om de aardse dualiteit te kunnen overstijgen, moet deze innerlijk eerst in balans zijn.

Deze spirituele taken zijn vergelijkbaar met de rol van Vrouwe Justitia (de Rechtspraak) in de buitenwereld: de samenleving ‘opschonen’ van wat de harmonie verstoort, en straffen opleggen die evenredig zijn met de begane overtredingen, zodat de onderlinge balans wordt hersteld.

Rechts: een beeld van Gerechtigheid op het dak van het Paleis op de Dam in Amsterdam (beeldhouwer Artus Quellinus, 17e eeuw). Ook dit beeld is voorzien van esoterische symboliek. In plaats van een zwaard draagt de vrouw een SCEPTER (symbool voor de wervelkolom, klik hier) met aan de bovenkant een zon en het alziend Oog van God. De scepter staat geplaatst op haar BEKKEN, ter hoogte van het heiligbeen, de woonplaats van de kundalini, en het Oog van God bevindt zich ter hoogte van de PIJNAPPELKLIER.

De Visconti-Sforza Zegewagen

Op een tweede kaart die behouden is gebleven uit de 15^e eeuw, de Visconti-Sforza Zegewagen (rechts), hebben de twee witte paarden gouden vleugels. Hierdoor kan je niet meer om een spirituele betekenis heen. Vleugels verbeelden het vermogen te kunnen opstijgen naar de goddelijke dimensies. De ontwerper van deze kaart heeft zich waarschijnlijk laten inspireren door afbeeldingen van de god Apollo in zijn zonnewagen (linksonder).

Ook zijn er overeenkomsten met de wijze waarop de tenhemelopneming van de profeet Eliah wordt afgebeeld. De Bijbel zegt dat Eliah naar de hemel werd gebracht door een vurige wagen met vurige paarden (2 Koningen 2:11). Dit is een metafoor voor de laatste fase van een kundalini-proces. Lees meer hierover in mijn boek ‘Johannes de Doper die Jezus de Christus werd’.

Rechtsonder een icoon van de tenhemelopneming van Eliah. De wagenwielen met acht spaken verwijzen ook hier naar het kundalini-symbool de achtpuntige MORGENSTER (klik hier). De vlammen om Eliah heen hebben de (dennenappel-)vorm van de PIJNAPPELKLIER (klik hier), die een grote rol speelt in het kundalini-proces en de Godservaring.

De Visconti-Sforza Zegewagen, 15e eeuw.

Apollo op zijn zonnewagen, door Pinturicchio, circa 1509.

Oude icoon van de tenhemelopneming van de profeet Eliah in een ‘vurige wagen met vurige paarden’.

De vrouw op de Visconti-Sforza kaart zit op een troon, tussen twee getorste (spiraalvormige) pilaren. Deze verwijzen naar de twee polaire energiebanen die langs de wervelkolom stromen, en die de mens verbonden houden met de dualiteit.

Spiraalvormige pilaren werden ook gebruikt in de christelijke kunst uit die tijd om (verhuld) te communiceren dat Jezus een kundalini-ontwaken had doorgemaakt. Hieronder twee voorbeelden. Lees over het kundalini proces van Jezus in mijn boek ‘Johannes de Doper die Jezus de Christus werd’.

Jezus in discussie met de Schriftgeleerden. Hij wijst omhoog naar de SPIRAALVORMIGE PILAAR (klik hier) en met zijn ander hand naar zijn BEKKEN, de verblijfplaats van de kundalini. (Garofalo Benvenuto Tisi, 1520)

Jezus staat tussen twee SPIRAALVORMIGE PILAREN (klik hier). Met allebei zijn handen maakt hij het teken van het HEILIGE HUWELIJK (klik hier): twee vingers tegen elkaar, 2=1. (Bernardino Passeri, 1593, Bowyer Bible)

Het platform waarop de Visconti-Sforza vrouw zit is zeshoekig: het hexagram is het universele symbool voor de versmelting van de tegenstellingen. Ook haar jurk is voorzien van een zeshoekig patroon.

Een rijksappel (globus cruciger) uit circa 1879

De vrouw draagt een kroon en in haar handen houdt ze een scepter en een rijksappel (een globe met een kruis erop). Zoals we zagen bij de bespreking van tarotkaart De Keizer staat een rijksappel voor de overwinning van het spirituele (het kruis) op het aardse (de globe). De vleugels van de paarden zijn een extra element om tot uitdrukking te brengen dat de dierlijke driften zijn gesublimeerd (getransformeerd).

Opmerkelijk is dat op beide Visconti-kaarten een vrouw is afgebeeld, terwijl we in de eeuwen die gaan volgen alleen nog maar zegevierende mannen zien. Een triomftocht is van oudsher iets voor legerbevelhebbers en geen vrouwenaangelegenheid.

Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat de kaarten een eerbetoon zijn aan bepaalde vrouwen uit de Visconti-familie. Een andere reden zou kunnen zijn dat het een verwijzing is naar Gods (Heilige) Geest, of de kundalini-energie, die in de meeste spirituele tradities als vrouwelijk wordt gezien, en die de inwerkende goddelijke kracht is bij een spiritueel ontwaken. Denk hierbij ook aan de tarotkaarten De Hogepriesteres en De Keizerin.

Hermes/Mercurius

Dat een kundalini-ontwaken het onderliggende thema is van tarotkaart De Zegewagen kunnen we ook afleiden uit twee van de allereerste gedrukte exemplaren: het Rothshield deck en de Tarot van Bologna (hiernaast). Van het Rothschild deck zijn alleen ongekleurde, ongesneden drukvellen bewaard gebleven.

Beide decks hebben de vrouw op de Zegewagen vervangen voor een man met vleugels aan zijn helm; een verwijzing naar de Griekse god Hermes (Mercurius bij de Romeinen), wiens slangenstaf de caduceus het klassieke symbool is voor een kundalini-ontwaken (hieronder).

Rothschild deck (circa 1500)

Tarot van Bologna
(circa 1600)

De Tarot van Marseille

Op De Zegewagen uit de Tarot van Marseille zien we een man in militaire kleding, met een scepter en een kroon, staand in een wagen die de vorm heeft van een kubus. Het dak boven zijn hoofd rust op vier pilaren. Zowel de kubus als de vier pilaren verwijst naar het aardse/het fysieke: in de numerologie is vier het getal van de aarde (vier elementen, vier windrichtingen, vier jaargetijden, enz.).

Tarot van Marseille,
versie Jacques Viéville (1650)

Tarot van Marseille,
versie Jean Noblet (1659)

Tarot van Marseille,
versie Nicolas Conver (1760)

In de symboliek staat de maan, met haar steeds wisselende vorm, voor de dualiteit en de vergankelijkheid van het aardse. Deze betekenis wordt bevestigd door de gezichten van de manen op de schouders van de wagenmenner: de één kijkt blij en de ander kijkt droevig.

Er zijn ook verschillen tussen de diverse Marseille-kaarten. De twee paarden op de kaart van Jacques Viéville (linksboven) hebben een mannenhoofd met kroon. De betekenis hiervan is dat de menselijke wil het dierlijke heeft overwonnen. De paarden op de kaart van Jean Noblet (midden-boven) hebben een verschillende kleur: blauw en rood – de kleuren van het vrouwelijke en het mannelijke. De paarden van Nicolas Conver (rechtsboven) zijn beide blauw van kleur; een verwijzing naar de ‘vergoddelijking’ van het dierlijke.

Op twee kaarten (Viéville en Conver) hebben de paarden geen achterbenen, maar zitten met hun lijf vast aan de wagen. Dit symboliseert dat paarden en wagen niet los van elkaar kunnen worden gezien. De wagen staat voor het lichaam van de mens (voertuig van de ziel) en de paarden staan voor de dierlijke driften, die we ervaren via het lichaam – een gevolg van onze dierlijke afkomst. De man op de Viéville-kaart heeft twee zonnen op zijn borst; een verwijzing naar de goddelijke (kundalini) energieën en die door hem heen stromen.

De scepter op de kaart van Nicolas Conver is verrijkt met de symbolen voor de zon, de maan en (waarschijnlijk) de aarde. De symbolen zijn gedeeltelijk over elkaar heen geplaatst: de polaire energieën (zon en maan) zijn versmolten. De scepter valt deels samen met een van de spiraalvormige pilaren: deze verwijst naar de kundalini-energie.

De SCEPTER (klik hier) en de PILAAR (klik hier) zijn beide een symbool voor de ontwaakte wervelkolom.

Waarschijnlijk hebben de filosofieën van Plato gediend als inspiratiebron voor De Zegewagen van de Tarot van Marseille. In zijn werk Phaedrus gebruikt Plato het beeld van een wagen met twee paarden als metafoor voor de krachten die werkzaam zijn in de mens. Eén van de twee paarden is wit van kleur, nobel, gehoorzaam en onsterfelijk; het andere paard is zwart, gedeformeerd, koppig en sterfelijk.

Nicolas Conver, detail.

Het klassieke symbool
voor de zon

Er zijn volgens Plato twee krachten (paarden)
werkzaam in de mens.

Plato beschrijft hiermee de tweedeling in de mens: we hebben allemaal een hogere, goddelijke natuur, en tevens een lagere, dierlijke natuur. Het witte paard wil opstijgen, naar de hemel. Het zwarte paard trekt de andere kant op, richting de aarde. Het verstand van de mens (de wagenmenner) moet deze tegenstrijdige krachten in de juiste richting zien te krijgen.

Deze TWEEDELING in de mens vinden we ook terug in de Bijbel. Lees hierover in mijn boek ‘Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel’.

De lijven van de paarden van de Marseille Zegewagen staan in tegengestelde richtingen. Hun hoofden kijken echter dezelfde kant op: de wagenmenner is erin geslaagd koers te houden op het goddelijke. Oswald Wirth en Arthur E. Waite zullen dit thema overnemen in hun decks, zoals we nu gaan zien.

De Oswald Wirth Tarot

Oswald Wirth blijft met zijn Zegewagen dicht bij die van de Tarot van Marseille. De twee paarden zijn twee sfinxen geworden, in een donkere en een lichte kleur, om de dualiteit waar zij voor staan te benadrukken. Een sfinx – een leeuwenlichaam met een vrouwenhoofd – staat voor meesterschap over het dierlijke. Net zoals de twee manen op de schouders van de man, hebben de sfinxen ook verschillende gezichtsuitdrukkingen.

De wielen hebben bij Wirth zes spaken; een verwijzing naar het hexagram. Hij brengt het sterrendak uit de Visconti di Modrone Tarot terug. De sterren zijn allen vijfpuntig: een pentagram staat in de tarot voor de voltooide mens (zie tarotkaart De Magiër). Aan de bovenkant van de scepter zien we een driehoek op een cirkel; dit symboliseert de overwinning van het spirituele (de driehoek) op het aardse (de cirkel).

Op de voorkant van de wagen  is een gevleugelde zonneschijf afgebeeld; een symbool uit het Oude Egypte dat verwijst naar vergoddelijking. De figuur onder de gevleugelde zonneschijf is een door Wirth verzonnen variant op het yoni-lingam symbool uit de Tantra-traditie, dat staat voor de versmelting van het mannelijke en het vrouwelijke. De kleine gele DUBBELE CIRKEL (klik hier) op de voorkant van het dak van de wagen is een symbool uit de alchemie, dat ook de versmelting van de polaire energieën symboliseert. Deze dubbele cirkel zien we ook langs het dak van de wagen op de Tarot van Marseille kaart van Jean Noblet (boven).

Oswald Wirth Tarot (1889)

Illustratie van Oswald Wirth,
uit ‘La Clef de La Magie Noir’, circa 1920.

Rechtsboven is de wagenmenner afgebeeld op een andere wijze, maar met dezelfde symbolische betekenis als tarotkaart De Zegewagen. Het is een illustratie van Oscar Wirth uit het occulte boek ‘La Clef de La Magie Noir’. De wagenmenner zit bovenop (meesterschap) een gekanteld vierkant (de aarde) die bestaat uit een witte driehoek met de Hebreeuwse letters JHWH (God), en een zwarte driehoek met een afbeelding van de duivel. De twee driehoeken staan voor respectievelijk de hogere en lagere natuur in de mens. Tevens vertegenwoordigen ze de polaire energieën (dualiteit) in het algemeen. Het zijn de twee driehoeken van het hexagram. Deze zijn op deze afbeelding versmolten tot een vierkant. Onderop ligt de Dwaas van tarotkaart nummer 0. De Dwaas staat voor de persoon die geen weet heeft van God, of Hem afwijst. Ook de Dwaas is overwonnen door de wagenmenner: hij heeft het goddelijke gerealiseerd.

De Rider-Waite-Smith Tarot

Kunstenares Pamela Colman-Smith heeft een aantal nieuwe elementen toegevoegd aan de Zegewagen, ten opzichte van Wirth en de Tarot van Marseille. Het zijn niet langer de twee sfinxen die  onderdeel uitmaken van de wagen, maar de wagenmenner zelf. De wagen, met ook de vorm van een kubus, lijkt op de grond te rusten. De wagenmenner rijst, als het ware, uit de kubus omhoog. Dit is een beeld dat we kunnen terugvinden in de traditie van het Oude Egypte (zie midden-onder) en verwijst naar het overwinnen van de materie (de kubus).

Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

Amun-priester Hor (Oude Egypte)

Uit: The Magus, or Celestial Intelligencer (Francis Barrett, 1801)
Bron: www.fromoldbooks.org

De lauwerkrans die de man draagt staat voor zijn behaalde spirituele zege. De achtpuntige ster op zijn kroon is de MORGENSTER (klik hier) en verwijst naar een kundalini-ontwaken (zie ook tarotkaart De Ster). Op de gordel, om zijn middel, staan (waarschijnlijk) de tekens van de zodiak. Daar weer onder staan geomantische symbolen (zie afbeelding rechtsboven). Deze werden gebruikt voor magische rituelen door de leden van het occulte groepering The Golden Dawn, waarvan Arthur E. Waite en Pamela Colman-Smith lid waren.

De twee sfinxen – die niet zichtbaar vast zitten aan de kubus – houden de punt van hun staart tussen hun voorpoten. Dit is een verwijzing naar de oeroboros, de slang die in zijn eigen staart bijt: een symbool uit de alchemie dat verwijst naar de eenheid van alles. Op de alchemistische illustratie linksonder wordt een verband gelegd tussen een vierkant (kubus) en de oeroboros. Vergelijkbare symboliek zien we terug op een bijzondere afbeelding van Al-Buraq, het goddelijke rijdier van de profeet Mohammed (rechtsonder).

Uit het alchemistische manuscript
‘De Bekroning van de Natuur’

Al-Buraq (op deze afbeelding uit circa 1775) is het ‘dier met het vrouwenhoofd’ waarop de profeet Mohammed zijn beroemde Nachtreis heeft gemaakt door de zeven hemelen (lees: chakra’s), een verhaal dat we mogen zien als een metafoor voor een kundalini-ontwaken.

Met de hand waarmee hij zijn scepter (symbool voor zijn ontwaakte wervelkolom) vast houdt, maakt de RWS-wagenmenner het teken van het HEILIGE HUWELIJK (klik hier): twee vingers tegen elkaar, 2=1.

Achter de zegewagen ligt een rivier: de wagenmenner heeft een succesvolle (spirituele) overtocht gemaakt. Hij heeft daarbij de ommuurde stad, symbool voor ‘de wereld’, achter gelaten. Het verlaten van een stad staat ook in de Bijbel symbool voor een vertrek uit een leven gericht op de materie. Lees meer hierover in mijn boek ‘Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel’.

Château des Avenières

De wagenmenner op de mozaïek van Château des Avenières (linksonder) draagt de atef-kroon van Osiris; de Egyptische god die staat voor wederopstanding en vernieuwing (midden-onder). Aan de voorkant van de kroon kronkelt een uraeus-cobra; het Egyptische symbool voor de kundalini-energie. De twee rode veren aan de zijkant symboliseren, net als de vleugels van de caduceus, de voltooiing van een kundalini-proces.

Château des Avenières (1917)

De Egyptische god Osiris
met atef-kroon, heka en nekhakha.

De Egyptische god Ptah
met Was-scepter
(Hermitage Museum)

De kromstaf (heka) staat voor de wervelkolom met hierin de kundalini-energie. Met deze herdersstaf werden schapen (lees: het dierlijke in de mens) gehoed. De vlegel (nekhakha) verwijst naar het lijden waarmee een kundalini-ontwaken gepaard gaat. Het ontmantelen en afleggen van het ego (de oude mens) is zelden pijnloos. De drie linten aan de vlegel staan voor de drie energiebanen die betrokken zijn bij een kundalini-ontwaken. De wagenmenner heeft in zijn linkerhand zowel een heka als de nekhakha. Ze zijn geplaatst op de slangvormige riem die de man draagt. Dit mogen we zien als een bevestiging van onze interpretatie dat beide staan voor de kundalini.

Klik hier voor de GESEL als symbool voor de zuiverende werking van de kundalini.

Op het dak van de wagen zien we goud- en zilverkleurige pentagrammen: de kleuren die verbonden zijn met de polaire energieën (zon en maan). De zegewagen rust op een aardbol. Duidelijker kan het bijna niet: de man heeft meesterschap verkregen over het aardse.

De twee punten van de wagen (links) zijn een afgeleide van de was-scepter waarmee in het Oude Egypte machthebbers (goden, koningen, priesters) werden afgebeeld (zie Ptah, rechtsboven). Het is niet duidelijk welk dier wordt uitgebeeld op de was-scepter (en op de Zegewagen), en dit is ook de bedoeling. Dit zogenaamde ‘Seth-beest’ staat voor het dierlijke in de mens in het algemeen. De was-scepter staat voor macht over de dierlijke driften. De onderkant van scepter is vaak gevorkt (twee-puntig); dit staat voor de dualiteit die, tezamen met het dierlijke, is overwonnen.

Conclusie

De Zegewagen staat voor overwinning: de spirituele aspirant heeft meesterschap verkregen over de aardse verlokkingen (geld, status, macht, roem, etc.) en de dierlijke impulsen van het lichaam. Het beeld van een zegewagen geeft aan dat hiervoor een strijd moet worden geleverd.

De Bhagavad Gita, het heilige boek van de yogi’s, gaat hierover. De Gita is een dialoog tussen prins Arjuna en Krishna, die samen in een wagen zitten. Arjuna staat op het punt om, met zijn leger, ten strijde trekken tegen zijn eigen familie (lees: zichzelf) om zijn rechtmatige plek op de koningstroon (het Koninkrijk van God) te bemachtigen.

Ook de Bhagavad Gita gaat over het gevecht in de mens tussen zijn hogere en lagere natuur. Arjuna wordt geadviseerd door Krishna (God), die tevens de paarden van de wagen aanstuurt. In het ultieme gevecht met onze demonen en driften worden we geholpen door God.

Verslaat men op het slagveld zelfs
Nog meer dan honderdduizend man,
De hoogste overwinnaar toch
Is wie alleen zichzelf verslaat.

– De Boeddha (Dhammapada, vers 103) –

Arjuna en Krishna trekken ten strijde (Bhagavad Gita)

Spreekt het thema ‘overwinnen van de lagere natuur’ je aan?
Lees dan ook het artikel: ‘Van Aapmens tot Godmens’

Visconti di Modrone deck (15e eeuw)

Schematische weergave energiebanen

Rosarium Philosophorum (ca. 1550)

De Visconti di Modrone Geliefden

De man en vrouw op de Visconti di Modrone kaart bevinden zich in een tent. Ook dit is een aanwijzing dat het tafereel gaat over een innerlijk proces. Een tent – een tijdelijke behuizing – is een gangbare metafoor voor het lichaam.

De tentpaal met aan weerszijde een vrouw en een man, is een tweede metafoor op de kaart voor de drie energiebanen. De man en vrouw geven elkaar een hand; dit staat voor een versmelting van de polaire energieën. Op de kleding van de man staat – nauwelijks meer zichtbaar – een hexagonale (zeshoekige) fontein afgebeeld. Dezelfde fontein vinden we ook terug op de kaart Aas van Bekers van het Visconti-Sforza deck (linksonder).

Een fontein is een universele metafoor voor een kundalini-ontwaken. Een hexagram is het symbool voor de versmelting van de tegenstellingen (mannelijke en vrouwelijk energieën). De maillot van de man – één been wit en één been rood – vult de symboliek van de fontein op zijn kleding prachtig aan: rood en wit zijn de kleuren van de polaire energieën in de alchemie.

Klik hier voor meer informatie over de kleuren ROOD EN WIT voor het HEILIGE HUWELIJK.

Een hexagram

Visconti-Sforza Tarot, Aas van Bekers,
met zeshoekige fontein.

Een afbeelding uit het Rosarium philosophorum (1550): een symbolische weergave van de drie energiebanen, met een fontein als metafoor voor de ontwaakte kundalini. De helende en transformerende, goddelijke energie vloeit in drie stromen uit naar lichaam, hart (gevoelswereld) en hoofd (denken).

Het tentdoek is bezaaid met vijfbladige bloemen. Deze verwijzen naar de ‘Roos van Venus’, een oeroud symbool voor de kundalini-energie. Op de afbeelding rechts is de alchemist bedekt met dezelfde vijfbladige rozen: de kundalini-energie heeft zijn lichaam en geest volledig gezuiverd en getransformeerd.

Klik hier voor een artikel over VENUS en de KUNDALINI-ENERGIE in de alchemie.

Op het dak van de tent staat – ook nauwelijks meer zichtbaar – in gouden blokletters AMOR, zoals de god Cupido ook genoemd wordt. Het Latijnse cupido betekent ‘begeerte’. Als twee mensen zich tot elkaar aangetrokken voelen maakt dit oerkrachten vrij in de onderbuik, het gebied waar ook de kundalini-energie zich bevindt. Deze energetische tumult kan worden gebruikt om de kundalini te laten ontwaken. Om deze vervolgens te laten opstijgen naar het zesde en zevende chakra, is het belangrijk dat de energie niet afvloeit via de onderste chakra’s door middel van fysieke seksuele activiteit. De energie van Amor moet naar ‘het dak van de tent’ worden gebracht dus!

Op de rand van het tentdoek staat het wapenschild van de familie Visconti afgebeeld: het rood/witte kruis van het Huis van Savoy, met wie er een alliantie was, en de zogenaamde ‘Biscione Viscontio’: een blauw draakachtig wezen dat een rode man uitspuwt. Interessant is, dat men niet weet wat de betekenis is van deze biscione op het wapen. Wat stelt het precies voor en welk verband is er met de Viconti’s? Is het een slang of een draak? Is het een kind of een volwassene in de bek van de biscione? Wordt deze opgegeten of juist uitgespuwd? Deze onduidelijkheden zijn – net als bij alchemistische afbeeldingen – vaak een indicatie dat er een diepere betekenis achter schuilt die men niet zomaar in het openbaar kon, of wilde, communiceren.

Alchemistische illustratie (15e eeuw) van het Magnum Opus (voltooid proces van Godsrealisatie). De schelp en de VIJFBLADIGE ROZEN verwijzen beide naar de godin VENUS, die de KUNDALINI-energie personifieert.

Lees meer over de godin VENUS/Aphrodite als een personificatie van de KUNDALINI-energie.

Het wapenschild van de familie Visconti (Bibliothèque Nationale de France,
16e eeuw)

Valentina Visconti afgebeeld met wapenschild (Miniatuur uit ‘De Natura Deorum’ van Cicero, circa 1400)

De god Quetzalcoatl van de Azteken

Biscione komt van het Italiaanse biscia, dat ‘niet-giftige slang’ betekent. De Visconti-biscione heeft alle kenmerken van een metafoor die verwijst naar een kundalini-ontwaken. Een slang is hét universele symbool voor de kundalini-energie. De biscione is ook nog eens blauw van kleur; een verwijzing naar het hemelse/goddelijke.

Op veel afbeeldingen is de Visconti-biscione voorzien van veren of een kroon. Beide zijn een verwijzing naar een voltooid ontwaken. Als het kundalini-proces tot een succesvol einde is gebracht wordt de slang vaak met vleugels of veren afgebeeld. Een bekend voorbeeld is de god Quetzalcoatl van de Azteken, wiens naam ook gevederde slang betekent. Coatl betekent slang en de quetzal was een prachtige inheemse vogel.

Op de afbeelding rechtsboven zien we hoe Quetzalcoatl een man verslindt. Opgegeten worden door de kundalini-slang staat voor een transformatieproces. Bij de Visconti-biscione wordt de man weer uitgespuwd: het proces is voltooid. De rode kleur van de man (hij is niet gevild, zoals sommigen suggereren) is een alchemistisch element en is de kleur voor een voltooid Magnum Opus.

De Visconti-Sforza Geliefden

De kaart De Geliefden van het Visconti-Sforza deck  (linksonder) heeft dezelfde esoterische boodschap, verpakt in iets andere beelden. Amor staat nu op een pilaar, tussen de man en de vrouw in, ter hoogte van hun hoofd: hier moet hij – innerlijk – naartoe worden gebracht, betekent dit. Het is een getorste (gedraaide) pilaar, verwijzend naar de beweging van de opstijgende kundalini-slang. Op de kleding van zowel de man als de vrouw is een zeshoekig patroon aangebracht: een verwijzing naar het hexagram. Ook de bovenkant van de pilaar is zeshoekig.

Visconti-Sforza deck (15e eeuw)

Ronde schaal met tarotspelers, 1480-1510, Louvre museum

Verrassend genoeg waren mensen in de adellijke kringen van de 15e eeuw heel goed op de hoogte van het (verboden) esoterische/alchemistische gedachtegoed. Dit blijkt niet alleen uit de allereerste tarot decks, maar bijvoorbeeld ook uit een sierbord uit die tijd dat nu te bezichtigen is in het Louvre Museum (rechtsboven).

De man in het midden maakt met zijn rechterhand, waarmee hij ook een speelkaart (de naam tarot is pas later gegeven aan de kaarten) vast houdt, het teken van het heilige huwelijk (twee vingers tegen elkaar, 2=1). Met de wijsvinger van zijn andere hand raakt hij de wijsvinger aan van de vrouw die naast hem staat, hiermee ook het heilige huwelijk uitbeeldend.

Klik hier voor verwijzingen naar het HEILIGE HUWELIJK in de christelijke kunst.

De Tarot van Marseille

De Tarot van Marseille presenteert het thema van deze kaart als een keuze. Een jongeman staat tussen twee vrouwen. Beiden vragen zijn aandacht. Boven hen hangt Cupido met een gespannen pijl-en-boog. De details van deze kaart zijn belangrijk bij het bepalen van de betekenis ervan. Bij de versies van Jean Noblet en Nicolas Conver reikt de linkerhand van de jongeman naar het kruis van de vrouw met de bloemen in het haar. Met zijn andere hand houdt hij de gordel om zijn middel vast. Deze combinatie staat voor het beteugelen van de seksuele driften.

Tarot van Marseille,
versie Jean Noblet (circa 1650)

Tarot van Marseille,
versie Nicolas Conver (1760)

Tarot van Bologna
(Giacomo Zoni, 1780)

In de eeuwen die volgen zien we dat de vrouw met de bloemen er steeds sensueler uit gaat zien, en steeds duidelijker staat voor verleiding en seksuele aantrekkingskracht. De andere vrouw draagt een lauwerkrans. Zij staat voor kuisheid; voor het overwinnen van de dierlijke driften. Deze vrouw gaat er op decks die volgen steeds spiritueler uitzien.

Op De Geliefden van de Tarot van Bologna (rechtsboven) draagt de vrouw een kroon in plaats van een lauwerkrans. De esoterische betekenis van een kroon is spiritueel meesterschap. De jongeman staat op een splitsing van wegen. Hij moet een keuze maken. Dit element zien we ook terug op De Geliefden van de Oswald Wirth Tarot (1889) en op het mozaïek van Château des Avenières (1917), hieronder.

Vermeldenswaard is ook de kaart van de Zwitserse Besançon Tarot (uitgever Renault) uit 1820 (rechts). De opvallende verticale strook op de jurk van de linkse vrouw is waarschijnlijk een verwijzing naar de wervelkolom.

Tarot van Besançon (1820)

Oswald Wirth Tarot (1889)

Château des Avenières (1917)

Johannes de Doper, Francesco Squarcione, 1449.

Het spirituele aspect van de kaart De Geliefden is heel belangrijk en kan gemakkelijk over het hoofd worden gezien, door de schijnbare oubolligheid van de moraal. Het is niet simpelweg een oproep tot kuisheid. De kaart laat zien dat er een keuze gemaakt moet worden tussen óf zintuiglijk plezier, óf de weg naar God gaan. Niet uit morele overwegingen, maar om de energetische consequenties. Om God te ervaren zijn de oerkrachten van onze dierlijke driften nodig. Deze moeten hiervoor bewaard en uitgezuiverd worden. Op zich is er niets mis met seks en zintuiglijk plezier, maar als je verlangt naar God, dan moet je kiezen waar je jouw krachten voor gaat aanwenden. Zoals de Engelsen zeggen: you can’t have your cake and eat it too… je kunt je cake niet én opeten én bewaren!

In de Bijbel zegt Jezus tegen zijn leerlingen “Houd je lendenen omgord en je lampen brandend” (Lucas 12:35). Dit is een aansporing om de seksuele-/kundalini-energie niet te verspillen maar te bewaren voor de hogere chakra’s (de lampen). Op het schilderij rechtsboven is door de kunstenaar (verhuld, maar toch duidelijk genoeg) verwerkt dat Johannes de Doper zich onthield van seksuele activiteit, waardoor hij transformeerde in de Christus. Lees hierover in mijn boek ‘Johannes de Doper die Jezus de Christus werd’.

Als je kiest voor God is het zeker niet de bedoeling om je af te sluiten voor de liefde. Op de alchemistische emblemen van Johann Theodor de Bry en Basilius Valentinus (rechts en onder) zien we dat Cupido juist een belangrijke rol heeft in het proces van Godsrealisatie. De afbeeldingen vertellen ons dat de liefdeskrachten moeten worden aangewakkerd. Na destillatie (transformatie) leveren ze het door de alchemist felbegeerde ‘levenselixer’ (drank der onsterfelijkheid).

Rechts: embleem uit ‘Proscenium vitæ humanæ sive Emblematum Secularium’ (Johann Theodor de Bry, 1627). De lange tunnel staat voor de wervelkolom. De RODE MAN en WITTE VROUW verwijzen naar de versmelting van de polaire energieën/het HEILIGE HUWELIJK (klik hier).

Links: gravure van ‘De Vijfde Sleutel’, uit het alchemistische manuscript ‘De Twaalf Sleutels van Basilius Valentinus’ (circa 1600). De alchemist wakkert het innerlijke liefdesvuur (Cupido) bewust aan (man met blaasbalg). De seksuele energie die hierbij vrijkomt wordt gesublimeerd (leeuw met kroon). Het hart en de chakra’s komen hierdoor volledig tot bloei (het hart met de zeven ROZEN VAN VENUS). De innerlijke dualiteit versmelt tot een eenheid (één been van de vrouw komt onder haar rok uit). De bovenkant van de enorme distilleerkolf loopt naar het hoofd van de vrouw: onder invloed van de opstijgende energieën gaan de pijnappelklier en hypofyse hormonen en endogene opiaten produceren (het ‘levenselixer’).

De Rider-Waite-Smith Geliefden (1909)

De Rider-Waite-Smith Tarot

De RWS-Tarot heeft gebruik gemaakt van het Bijbelverhaal over Adam en Eva om precies hetzelfde als alle voorgaande decks duidelijk te maken. Doordat de eerste mensen aten van de verboden vruchten werden ze uit het paradijs verdreven. Dit eeuwenoude verhaal, dat iedereen kent, gaat over de keuzemogelijkheid die de mens heeft tussen kortstondige aardse genoegens (de vruchten) of het eeuwige goddelijke (het paradijs).

De Boom der kennis van goed en kwaad, waarvan Adam en Eva niet mochten eten van God, bevindt zich in ons, net als de Boom des levens, die midden in het paradijs stond. Als we kiezen voor het aardse (zintuiglijk plezier), stroomt onze de levensenergie door de ida- en pingala-nadi. Dit is de ‘Boom der kennis van goed en kwaad’. Als we kiezen voor God, dan ontwaakt de kundalini en stroomt door onze wervelkolom omhoog naar de kruin. Dit is de ‘Boom des levens’.

Lees meer over de symboliek in het Bijbelboek Genesis in mijn boek Kundalini-ontwaken.

Op de RWS-kaart staat Eva voor de Boom der kennis van goed en kwaad. In de boom zien we de slang die probeert haar te verleiden om van de verboden vruchten te eten. Als de kundalini-energie gebruikt wordt voor seksuele activiteit, is het de slang die verleidt en aanzet tot ‘het kwade’ (lees: het dierlijke). De Boom des levens, waar Adam voor staat, zit vol met vlammen; een verwijzing naar het kundalini-vuur. De engel gebaart met zijn armen dat Adam en Eva een vrij keuze hebben tussen de beide bomen.

Rechts: er is altijd een groep mensen geweest die wist dat de meeste Bijbelverhalen gaan over innerlijke, spirituele processen. Op talloze schilderijen in kerken en musea zien we hiervan het bewijs. Op dit schilderij van Lambert Hopfer legt Adam zijn hand op Eva’s borst, op het moment dat zij hem een vrucht aanbiedt. Hiermee wil Hopfer ons in beelden duidelijk maken wat de diepere betekenis is van de ‘verboden vruchten’.

Onder: Michelangelo durfde nog een stapje verder te gaan. Op zijn versie van het scheppingsverhaal, dat te zien is in de Sixtijnse Kapel, in het hart van Rome, suggereert hij met de lichaamshouding van Adam en Eva orale seks.

Lambert Hopfer, 16e eeuw,
Detroit Institute of Arts, VS

De Thoth Tarot

Ook deze kaart van de Thoth Tarot zit boordevol symboliek. Een aantal van de beelden verwijst naar het heilige huwelijk: de innerlijke versmelting van de polariteiten (koning en koningin). De hiervoor vereiste sublimatie van het dierlijke wordt gesymboliseerd door de rode leeuw en de witte adelaar op de voorgrond.

In de alchemie staat een rode leeuw voor getransformeerde dierlijke krachten. Zijn recht omhoog staande staart verwijst naar de opgestegen kundalini (zie ook het alchemistische embleem hieronder). Een adelaar symboliseert voltooiing van het proces van Godsrealisatie. De kleur wit staat voor uitzuivering. 
Aleister Crowley zelf legt deze beelden overigens enigszins anders uit. Wie hierin is geïnteresseerd verwijs ik graag naar zijn boek The Book of Thoth.

De Thoth Tarot (1969)

Links: De leeuw eet de kundalini-slang op en wordt hierdoor getransformeerd (opstaande staart). Op deze alchemistische afbeelding worden de polaire energieën verbeeld door de rode en witte roos, alsmede de zon en maan. (De Twaalfde Sleutel, Basilius Valentinus, circa 1600)

Conclusie

Bij veel moderne tarot decks is De Geliefden een lofzang op de liefde geworden en is de diepere laag uit deze kaart verdwenen. Misschien wordt de oorspronkelijke betekenis nog het best samengevat met de woorden van God zelf in het Nieuwe Testament.

Als Jezus een bezoek wil brengen aan Jeruzalem, de hoofdstad van Judea, geeft hij zijn leerlingen de opdracht om een ezel voor hem te gaan halen. We lezen dan: En zij gingen heen, en vonden het veulen gebonden bij de deur, buiten bij een tweesprong, en zij ontbonden het (Marcus 11:4). Jezus neemt plaats op het dier en trekt Jeruzalem binnen, onder luid gejuich van de menigte.

De betekenis van dit Bijbelcitaat is: onze ezel (dierlijke/seksuele energieën) bevindt zich bij een tweesprong (keuzemogelijkheid). Als we het dier losmaken (de energie niet onderdrukken, maar laten stromen) en naar Jezus/God brengen (naar de hogere chakra’s brengen), kan Hij deze gebruiken om ons hart (Jeruzalem) binnen te trekken.
(uit mijn boek ‘Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel‘)

Rechts: Jezus trekt op een ezel Jeruzalem binnen. De afbeelding op het kleed dat voor Jezus wordt neergelegd symboliseert het opstijgen van de kundalini naar de PIJNAPPELKLIER (klik hier). Met zijn rechterhand maakt Jezus het teken van het HEILIGE HUWELIJK (klik hier): twee vingers tegen elkaar, 2=1. (onbekende kunstenaar, 15e eeuw, Hermitage Museum, St. Petersburg)

De Paus

Oorspronkelijk heette kaart nummer 5 van de tarot De Paus. Arthur Waite verving, in 1909, in zijn Rider-Waite-Smith deck De Paus voor De Hierofant en vrijwel alle tarot decks die hierna volgden namen dit over. De diepere betekenis van de kaart is echter altijd hetzelfde gebleven. Ook toen de kaart nog De Paus heette stond deze voor de persoon in wie het heilige huwelijk zich heeft voltrokken.

Op de Paus-kaart van de 15e eeuwse Visconti-Sforza Tarot zien we drie verwijzingen naar het heilige huwelijk: de twee opgestoken vingers van de Paus; het Griekse kruis (een kruis met gelijke armen) bovenaan zijn staf; en het zeshoekige patroon op zijn kleed, een afgeleide van het hexagram – het universele symbool voor de vereniging van de tegenstellingen.

Klik hier voor meer voorbeelden van het HEXAGRAM als (verborgen) symbool in de christelijke schilderkunst.

De Paus draagt, net zoals de Pausin (tarotkaart nummer 2), een pontificale (pauselijke) tiara: een drievoudige kroon. Officieel staan de drie kronen voor de drievoudige macht van de paus: priester, leraar en koning. Esoterisch staat een tiara voor meesterschap over lichaam, gevoel en denken (zie de alchemistische illustraties hieronder).

De Paus van de Visconti-Sforza tarot (1454)

Een hexagram

Een octagon

Een alchemistische afbeelding van het heilige huwelijk uit het Boek van de Heilige Drievuldigheid (15e eeuw). Het mannelijke en vrouwelijke zijn versmolten tot een androgyne figuur. De drie kronen om buik, borst en hoofd staan voor meesterschap over het lichaam (de dierlijke driften, de onderbuik), de gevoelswereld (hart) en het denken.

De alchemist (links) heeft een drievoudig (de drie kronen) koningschap (meesterschap) verworven over het aardse. De driehoek met punt omhoog (het symbool voor vuur) met het vuur erin, staat voor het kundalini-vuur, dat lichaam, gevoel en denken (de drie pijlen) van de alchemist heeft uitgezuiverd, waardoor hij dit koningschap heeft bereikt. Rechts zien we een alchemistische oven; symbool voor het bekken en de wervelkolom van de alchemist, met erin stromend het vuur van de kundalini. De drie ringen op de pijp en de drie pijlen aan de vlag staan voor lichaam, gevoel en denken die worden gezuiverd in de ‘oven’. Een afbeelding uit het alchemistische manuscript Speculum Veritatis, dat zich bevindt in de bibliotheek van het Vaticaan.

Charles VI tarot

Ook uit de 15e eeuw is het Charles VI – of Gringonneur – deck; ontworpen voor koning Karel VI van Frankrijk (rechts). De Paus-kaart van dit spel bevat symboliek die verwijst naar een kundalini-ontwaken.

Links en rechts langs de wervelkolom lopen twee energiebanen; ida- en pingala-nadi genoemd in de yogatraditie. Bij een kundalini-ontwaken versmelten deze energiebanen ter hoogte van het voorhoofd. Tijdens dit proces wordt de pijnappelklier – midden in ons hoofd – geactiveerd. De twee kardinalen naast de Paus symboliseren deze twee energiebanen. Hun gekruiste handen staan voor de versmelting, net zoals de twee sleutels (van het Koninkrijk der Hemelen), die de Paus rechtop tegen elkaar houdt.

Ook buiten de tarot gebruikten kunstenaars de attributen van heiligen om heimelijk te verwijzen naar een proces van kundalini-ontwaken. Linksonder een voorbeeld. Een schilderij van de apostel Petrus, die door de katholieke kerk gezien wordt als de eerste paus, met alchemistische symboliek.

De Paus-kaart van het
Charles VI deck (15e eeuw)

Paus Leo VII
(paus van 936 tot 939, afbeelding uit 1842)

De pijnappelklier

Boven: Asclepius Reliëf, Lepcis Magna Museum. De wervelkolom als een PILAAR (klik hier) met bovenaan de PIJNAPPELKLIER.

Links: De twee SLEUTELS tegen elkaar staan voor de versmelting van de polaire energieën. Dit wordt bevestigd door het KOORD om de twee middelste vingers: 2=1. De VLOER verwijst naar de drie fases van het alchemistische Magnum Opus: NIGREDO (zwart), ALBEDO (wit) EN RUBEDO (rood), klik hier. (Fiorenzo di Lorenzo, 15e eeuw)

De DENNENAPPEL (klik hier) als verwijzing naar de PIJNAPPELKLIER en het kundalini-proces van Jezus. (Gasparo da Pesaro, 15e eeuw)

De ontwerper van deze kaart heeft niet gekozen voor de in die tijd gangbare pauselijke tiara met drie kronen, maar voor één van de allereerste varianten, die tot de 12e eeuw werd gedragen, met slechts één kroon. Ik denk omdat deze kroon – nog meer dan de tiara – de pijnappelkliervorm ervan benadrukt. Het heeft de kunstenaar ook de mogelijkheid gegeven een dennenappelpatroon aan de kroon toe te voegen.

Klik hier voor de DENNENAPPEL als (verborgen) symbool voor de PIJNAPPELKLIER in de christelijke schilderkunst.

Waarschijnlijk ook niet toevallig, is de kleurkeuze rood (kleding kardinalen) en blauw (kleding paus). Deze twee kleuren worden traditioneel verbonden met, respectievelijk, de mannelijke energieën (hitte, vuur, de zon) en de vrouwelijke energieën (koelte, water, de maan) in de mens.

Frankrijk 17e eeuw

Om de symboliek van de vereniging van de tegenstellingen te versterken voegt men vanaf de 17e eeuw aan de Paus-kaart twee pilaren toe op de achtergrond, en twee lager geplaatste geestelijken op de voorgrond. Hun geschoren kruinen verbeelden een samenvoeging van twee alchemistische symbolen. De dubbele cirkel staat symbool voor de versmelting van de polaire energieën en een cirkel met een punt in het midden is het symbool voor de zon/goud/het goddelijke. Ook de hoed op de rug van de figuur linksonder verwijst naar het symbool de dubbele cirkel.

Tarot van Marseille, Pierre Madenié (1709)

De alchemist heeft het magnum Opus voltooid (DRIE KRONEN). In hem zijn de polaire energieën (ZON EN MAAN) versmolten tot de eenheid van het goddelijke. (Johannes de Monte-Snyder, Metamorphosis Planetarum, 1663)

De figuur linksonder op de Paus-kaart van Jacques Viéville (links) maakt met zijn hand, net zoals de Paus zelf, het teken van het heilige huwelijk (2=1).

De Paus van de Italiaan Rossini (rechtsonder) heeft op zijn borst een decoratie die verwijst naar het kundalini-symbool de achtpuntige Morgenster. Bovenaan zijn staf, die symbool staat voor de ontwaakte wervelkolom, prijkt een bloem, een esoterisch symbool voor een geopend kruinchakra.

Klik hier voor de STAF als (verborgen) symbool voor de kundalini in de christelijke schilderkunst.

De achtpuntige Morgenster

Tarot van Parijs, Jacques Viéville (1650)

Tarot anoniem van Parijs (17e eeuw)

Italiaans deck, Rossini, Turijn, 2e helft 17e eeuw.

De zogenaamde ‘Tarot anonyme de Paris’ (midden-boven) heeft de – voor die tijd – meest gewaagde uitvoering van de Paus. Een enorme sleutel staat op zijn schoot geplaatst en reikt tot aan de punt van zijn tiara. Dit symboliseert de ontwaakte kundalini-energie in zijn wervelkolom: de ‘sleutel’ naar het Koninkrijk van God. Twee vingers – het teken van het heilige huwelijk – rusten op zijn staf. Op zijn handschoenen staat het symbool de dubbele cirkel. De Paus kijkt opzij, naar een sfinx en een kleine piramide naast hem. Een sfinx – een leeuwenlichaam met een vrouwenhoofd – symboliseert meesterschap over de dierlijke driften.

De Oswald Wirth Tarot

Oswald Wirth handhaaft de thema’s van zijn voorgangers. Hij verlaagt de twee pilaren achter de Paus, waardoor de compositie van de kaart – Paus, twee pilaren, en twee figuren op de voorgrond – de vorm krijgt van een pentagram; het symbool voor de ‘voltooide mens’. Ook op de kaart van Wirth maakt de figuur linksonder met zijn hand het teken van het heilige huwelijk (2=1).

Klik hier voor verwijzingen naar het HEILIGE HUWELIJK in de christelijke schilderkunst.

Oswald Wirth (1889)

Uit H. C. Agrippa’s Libri tres de occulta philosophia

De Rider-Waite-Smith Tarot

Arthur Waite verandert de naam van tarotkaart nummer 5 in De Hierofant, maar het beeld blijft in grote lijnen hetzelfde: een paus met tiara, twee pilaren en twee lager geplaatste geestelijken (linksonder). Nieuw zijn de elementen uit de alchemie die verwijzen naar het heilige huwelijk – de vereniging van de rode koning en de witte koningin: de kleur rood en wit van het kazuifel van de Paus, en de rozen (rood) en lelies (wit) op de kleding van de figuren op de voorgrond.

Klik hier voor de LELIE als symbool voor een kundalini-ontwaken.

De Rider-Waite-Smith Hierofant (1909)

Paus Gregorius I (540-604)

De koning op deze afbeelding staat symbool voor de alchemist die het goddelijke heeft verwezenlijkt. De ROOS en de LELIE symboliseren, net als de zon en de maan, de polaire energiebanen die versmelten tijdens het kundalini-proces. (Basilius Valentinus, 1613)

Een 17e eeuwse ets met alchemisten die ijverig aan het werk zijn in hun (innerlijke) tuin. De zes perkjes staan voor het eerste tot en met het zesde chakra (bij het zesde chakra vindt het heilige huwelijk plaats). Achterin staat een (KUNDALINI-)BOOM waaruit water (energie) stroomt naar de rest van de tuin. Om de boom heen is een slinger gewikkeld (de beweging omhoog van de ‘kundalini-slang’) met RODE en WITTE ROZEN – de kleuren van het alchemistische huwelijk.

Maria wordt bezocht door de Heilige Geest, in de vorm van een duif (links). Hierdoor zal zij, volgens de Bijbel, zwanger raken van Jezus. Kunstenaar Dante Gabriel Rossetti (1857) wil ons laten weten dat dit verhaal een metafoor is voor een kundalini-ontwaken. Maria is op ongebruikelijke wijze afgebeeld: werkend in de tuin, RODE ROZEN en WITTE LELIES verzorgend, als een alchemiste. De GIETER die naast haar staat is versierd met een zon (symbool voor het goddelijke), en een omhoog lopende waterstroom: de kundalini-energie. Haar lange RODE HAAR (de kleur van vuur) hangt tot aan haar bekken, de plaats in de mens waar de kundalini-energie zich bevindt.

Onder het kazuifel draagt de RWS-Hierofant een blauw kleed, waardoor de kaart tevens de betekenisvolle kleurcombinatie rood-blauw (mannelijk-vrouwelijk) bevat. Ook de Y op de rug van de twee mannen op de voorgrond staat voor de versmelting van de tegenstellingen. Op de alchemistische illustratie uit Symbola Aureae Mensae (linksonder) zien we een androgyne figuur, of rebis, die een letter Y in één hand houdt en met de andere hand het teken van het heilige huwelijk maakt. De RWS-Hierofant is ook opvallend androgyn: het is niet zonder meer duidelijk of dit een man of vrouw is. Overige elementen die verwijzen naar de versmolten dualiteit zijn de zwart-wit geblokte stroken op de vloer, en de gekruiste sleutels op de voorgrond.

Klik hier voor de LETTER Y als (verborgen) symbool voor het HEILIGE HUWELIJK in de christelijke schilderkunst.

De staf van de RWS-Hierofant is veel korter dan gebruikelijk (zie afbeelding boven van paus Gregorius I) en rust op zijn/haar knie. We mogen dit zien als een bevestiging van onze interpretatie dat de staf van de Paus/Hierofant staat voor de wervelkolom. Het drievoudige kruis bovenaan de staf heeft, esoterisch gezien, dezelfde betekenis als de drie ringen op de pijp van de alchemistische oven (zie hierboven): lichaam, gevoel en denken zijn door het kundalini-vuur in de wervelkolom uitgezuiverd. De drie dwarsbalkjes worden naar boven toe steeds korter, waardoor ze een driehoek vormen met de punt naar boven: het symbool voor het element vuur.

Rechts: de spirituele aspirant (krijger) ontvangt drie zegekransen voor zijn overwinning op het dierlijke (het driekoppige monster), dat verbonden was met zijn lichaam, gevoel en denken. Een gravure uit Discours Philosophique, S. Stuart de Chevalier, 1781.

Een gravure uit Michael Maier’s Symbola Aureae Mensae (1617)

Klik hier voor de LETTER Y als (verborgen) symbool voor
het HEILIGE HUWELIJK in de christelijke schilderkunst.

Jozef heeft zijn Y-VORMIGE STAF geplaatst bij het BEKKEN van Jezus, de verblijfplaats van de kundalini. Jezus wijst naar zijn WERVELKOLOM. (Boccaccio Boccaccino, voor 1523)

De Tarot van Château des Avenières

De Hierofant van Château des Avenières (linksonder) draagt de kroon van de Egyptische god Amun-Ra. Deze kroon bestaat uit een rode zonneschijf en twee opstaande, gestileerde veren. De veren zijn een variant op het universele thema van twee vleugels: symbool voor bewustzijnsverruiming (denk, bijvoorbeeld, aan de caduceus).

De twee geknielde vrouwen naast de Hierofant staan, net als de pilaren, voor de dualiteit, hetgeen benadrukt wordt door hun verschillende huidskleur. De kleuren rood en blauw van de pilaren en de kleding van de Hierofant staan voor respectievelijk de mannelijke en de vrouwelijke energieën.

De vrouw rechts wijst naar de staf van de Hierofant. Het is een bijzondere staf, waaraan een ketting met versieringen – waaronder Ankh-tekens – bevestigd zit, die zich niets lijkt aan te trekken van de zwaartekracht. Dit symboliseert het vermogen van de Hierofant om met de ontwaakte kundalini-energie, stromend in zijn wervelkolom (de staf), anderen in te wijden in het goddelijke. Helemaal rechts zien we een muurschildering uit de tempel van Seti I, waarop een initiatie, met een soortgelijke staf, inclusief een horizontaal zwevende ketting, is afgebeeld.

Château des Avenières (1917)

Muurschildering uit de tempel van Seti I
in Abydos, Egypte

Conclusie

De naam van de vijfde kaart van de tarot is een eeuw geleden veranderd van Paus in Hierofant, maar de diepere betekenis is altijd hetzelfde gebleven: spirituele voltooiing.

Het pentagram is een symbool dat – ook in de tarot – wordt gebruikt voor de voltooide mens. Dat deze kaart nummer 5 heeft gekregen zal dan ook geen toeval zijn.

Staf en drievoudige kroon – vaste attributen op deze kaart – staan voor meesterschap over lichaam, gevoelswereld (hart) en denken (hoofd).

De Hierofant is androgyn: in hem/haar heeft het heilige huwelijk plaatsgevonden. Innerlijk is de dualiteit (de mannelijke en vrouwelijke energieën) versmolten tot de eenheid van het goddelijke. De uiterlijke dualiteit (het aardse) heeft geen vat meer op hem/haar. Dit wordt gesymboliseerd door de twee nederige en gedienstige geestelijken op de kaart.

Dit artikel is gepubliceerd in Paravisie Magazine (juni ’19). Copyright Anne-Marie Wegh 2019

Het meest recente boek van Anne-Marie:
Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie

Illustrations from the tarot decks, reproduced by permission of U.S. Games Systems, Inc., Stamford, CT 06902. c. by U.S. Games Systems, Inc.  All rights reserved.
Foto’s Châteaux de Avenières: http://hermetism.free.fr/Avenieres

Caduceus

De twee vleugels bovenaan de caduceus staan voor een bewustzijnsverruiming. De staf zelf heeft dezelfde betekenis als de scepter in de hand van de Keizer: de wervelkolom met erin stromend de goddelijke kundalini. De twee slangen die langs de staf omhoog kronkelen, staan voor de dualiteit die tijdens het proces van ontwaken versmelt tot een eenheid. Op de kaart van de Keizer is dit aspect op subtiele wijze verwerkt in zijn benen.

De Boeddha op jongere leeftijd

De god Ganesha

In het Hindoeïsme worden goden en heiligen afgebeeld met slechts EEN VOET op de grond om tot uitdrukking te brengen dat zij niet (langer) verbonden zijn met de dualiteit, maar geworteld zijn in de EENHEID van het goddelijke.

Benedetto Diana, 1486.

Giuseppe Cesari, 1593.

William-Adolphe Bouguereau, 19e eeuw.

De zogenaamde ‘rijksappel’ (een globe met een kruis erop) in de hand van de Keizer heeft, net als de scepter, zowel een wereldse als een spirituele betekenis. In de hand van een vorst staat staat de rijksappel voor een heerser (‘bezitter van de wereld’) die het christendom als dominante geloofsleer verspreidt. Esoterisch staat de aardbol met kruis voor het heersen van het spirituele over het materiële; voor meesterschap over het aardse/dierlijke.

Hieronder twee emblemen met de alchemist die het Magnum Opus heeft volbracht, afgebeeld als heersend koning/keizer.

‘Wijsheid verkrijgen’ (tekst bovenaan) is een verhulde verwijzing naar de gnostische SOPHIA (Grieks voor Wijsheid), de personificatie van de KUNDALINI. (George Wither’s Emblem Book, 1635)

De koning in het water staat voor het GODDELIJKE IN HET ONDERBEWUSTE, dat ‘gered’ (gerealiseerd) moet worden. (Splendor Solis, 16e eeuw)

De Tarot van Marseille

Op alle decks die zijn verschenen onder de verzamelnaam ‘Tarot van Marseille’ is de Keizer en profil afgebeeld. Met deze lichaamshouding brengt hij het getal 4 – het getal van de aarde in de symboliek – tot uitdrukking. Deze interpretatie wordt bevestigd door het extra getal 4 dat op sommige decks onder het Romeinse cijfer (IIII) van de kaart is geplaatst (midden-onder). De Keizer is de enige Marseille-tarotkaart met een dergelijke dubbele nummering.

De Tarot van Marseille,
versie Jean Noblet (circa 1650)

De Tarot van Marseille, versie Jean Dodal, met een extra 4 (1701-1705)

Links: de alchemist, afgebeeld als een krijger, staat in het transformerende vuur van de kundalini. De zes bomen staan voor zijn zes chakra’s die worden uitgezuiverd. Naast hem staat de god Hermes met zijn staf de CADUCEUS, het klassieke symbool voor een kundalini-ontwaken. Hermes brengt de RIJKSAPPEL in zijn hand omhoog: een verwijzing naar de SUBLIMATIE (vergoddelijking) van de lagere (aardse) energieën. (Philosophia Hermetica, Federico Gualdi, ca. 1790)

De godin Ma’at

De god Osiris met twee struisvogelveren aan zijn kroon.

De godin Renenutet. Ze werd afgebeeld als een cobra, of als een vrouw met het hoofd van een cobra.

ROOD EN WIT (de twee veren, klik hier) vertegenwoordigen in de alchemie de polaire energieën/dualiteit, die versmelten tot een eenheid. De SPIRAALVORMIGE STAAF (klik hier) verwijst naar de kundalini. De SCHORPIOEN (vlag, klik hier) staat voor de dood van het ego. (Jörg Breu sr., 16e eeuw)

De drie veren verwijzen naar de drie fases van het Magnum Opus: NEGREDO (zwart), ALBEDO (wit) EN RUBEDO (rood), klik hier. Er is slechts EEN BEEN van Jezus afgebeeld. Dit staat voor het HEILIGE HUWELIJK (2=1), klik hier. (Michael Pacher, circa 1470)

Giovan Battista Moroni

Dubbelkoppige adelaar

Een overtuigende aanwijzing dat de adelaar op de kaart De Keizer (en De Keizerin) een spirituele betekenis heeft, is de variant van een dubbelkoppige adelaar op sommige decks. De dubbelkoppige adelaar is een alchemistisch symbool voor een voltooid Magnum Opus (proces van godsrealisatie). De twee koppen staan voor de versmelting van de polaire energieën/dualiteit (zie embleem rechts).

De vroegste Keizer met een dubbelkoppige adelaar vinden we in één van de allereerste gedrukte decks, het zogenaamde Budapest-Metraopolitan deck, waarvan alleen een ongesneden, ongekleurd drukvel bewaard is gebleven (linksonder).

Van latere datum zijn de twee kaarten midden- en rechtsonder. Op de Italiaanse kaart (rechtsonder) is een dubbelkoppige adelaar boven op de scepter geplaatst. Tevens staat er geen adelaar meer op een schild, maar het is nu een levensgrote vogel naast de Keizer. We mogen dit zien als een tweede aanwijzing dat de adelaar op tarotkaart nummer 4 staat voor spirituele realisatie.

Uit: Medicinisch Chymisch und Alchemitisches Oraculum, 1755.

Budapest-Metropolitan deck, 16e eeuw.

Tarot d’Epinal, een reproductie van een Frans deck uit 1830.

Italiaans deck, Serravalle Sesia, 1880.

De alchemie beschouwde Jezus als een alchemist die het Grote Werk in zichzelf had voltooid. Linksonder een opmerkelijke illustratie van Christus als een dubbelkoppige adelaar.

Ook in de christelijke schilderkunst is het symbool van de dubbelkoppige adelaar gebruikt, als verwijzing naar het kundalini proces van Jezus. Rechtsonder een voorbeeld hiervan.

Klik hier voor de DUBBELKOPPIGE ADELAAR als (verborgen) symbool voor een kundalini-ontwaken in de christelijke schilderkunst.

Christus afgebeeld als een alchemist die het Magnum Opus (de DUBBELKOPPIGE ADELAAR) heeft voltooid. Uit het alchemistische manuscript: ‘Boek van de Heilige Drie-eenheid’.

Titian, Palazzo ducale di Urbino, 1544.

Oswald Wirth Tarot

Oswald Wirth heeft zijn Keizer op een kubus met een adelaar geplaatst. In de alchemie staat een kubus symbool voor het aardse (de drie dimensies). Zowel de adelaar als het feit dat de Keizer op de kubus zit verwijzen naar zijn meesterschap over het aardse. De lyre op de adelaar is een attribuut van de Griekse zonnegod Apollo; een extra element om ons te bevestigen dat de Keizer staat voor de spirituele aspirant die het goddelijke heeft verwezenlijkt.

De zon en maan op de borst van de Keizer staan voor de dualiteit, die hij heeft overwonnen. De twee energiebanen die langs zijn wervelkolom stromen, en die de energetische blauwdruk vormen voor onze innerlijke dualiteit, zijn versmolten tot een eenheid.

Op de bovenkant van zijn scepter (symbool voor wervelkolom) is een fleur-de-lys, of ‘Franse lelie’, geplaatst; een esoterisch symbool voor de pijnappelklier. Zie de alchemistische illustratie helemaal rechts.

Oswald Wirth Keizer (1889)

Een alchemistische illustratie van het proces van kundalini-ontwaken. De scepter met fleur-de-lys staat symbool voor de wervelkolom met bovenaan de pijnappelklier.

Château des Avenières

De Keizer in de kapel van Château des Avenières is een Egyptische versie van de Oswald Wirth-Keizer. De kubus is aan de voorkant verrijkt met 4 x 4 vierkantjes; een verwijzing naar de 4 elementen. De adelaar is vervangen voor een feniks, net als bij de Keizerin. Een element dat de algehele symboliek van spiritueel ontwaken benadrukt (een adelaar kan nog gezien worden als heraldiek).

De Keizer draagt een zogenaamde Pschent: een dubbele kroon die staat voor de vereniging van de twee deelgebieden Boven-Egypte en Beneden-Egypte. Volgens de geschiedschrijving hebben meerdere farao’s voor de taak gestaan om de twee helften van hun land te verenigen tot één koninkrijk.

Wie zich verdiept in de details van de geschiedenis van Egypte en bekend is met spirituele processen kan zich niet aan de indruk onttrekken dat de verhalen rond Boven- en Beneden-Egypte een symbolische laag bevatten. Deze twee rijken staan ook voor de hogere (goddelijke) en lagere (dierlijke) natuur in de mens. In een kundalini-ontwaken is het de taak van de spirituele aspirant om beide naturen te verenigen. De innerlijke strijd die hiermee gepaard gaat, wordt verbeeld door de oorlog tussen de twee Egyptische deelgebieden.

De Keizer in mozaïek van Château des Avenières (1917)

De PSCHENT (midden) is samengesteld uit twee kronen: links de godin Wadjet met de rode kroon van Beneden-Egypte en rechts de godin Nekhbet met de witte kroon van Boven-Egypte.

Op de onderkant van de kroon zien we een zogenaamde uraeus: een gestileerde, opstaande, Egyptische cobra; symbool voor de ontwaakte kundalini-energie. Op deze plaats in het hoofd – ter hoogte van het zesde chakra – vindt de versmelting van de tegenstellingen plaatsvindt; ook de vereniging van de lagere en hogere natuur.

Rider-Waite-Smith Keizer

De RWS-Keizer is gekleed in rood. Dit is, zoals we zagen bij de bespreking van de voorgaande kaart, de Keizerin, een verwijzing naar het alchemistische koningspaar (rode koning en witte koningin) dat versmelt tijdens het Magnum Opus. De rode en witte stenen in de kroon van de Keizer staan voor dit heilige huwelijk. De bergen op de achtergrond symboliseren een verruimd bewustzijn.

Klik hier voor meer informatie over de kleuren ROOD EN WIT en het HEILIGE HUWELIJK.

De ramskoppen op de troon hebben een dubbele betekenis. Waar de RWS-Keizerin verbonden is met de vrouwelijke energie van de planeet Venus, is de Keizer verbonden met de mannelijke energie van de planeet Mars. Het zodiac teken voor Mars is Ram.

De ram staat tevens symbool voor de dierlijke natuur die de Keizer heeft overwonnen. Dit wordt duidelijk als we twee andere decks die ook beinvloed zijn door de filosofiën van de occulte groepering The Golden Dawn, ernaast leggen (hieronder).

Bij de Classic Golden Dawn kaart ligt één voet van de Keizer op een ram. Bij de Builders of the Adytum kaart zit de Keizer op een kubus met een ramskop. Zowel staan als zitten op iets symboliseert meesterschap over datgene.

Rider-Waite-Smith Keizer (1909)

Classic Golden Dawn Tarot (2004)

Builders of the Adytum Tarot (circa 1950)

De Classic Golden Dawn-Keizer heeft tevens een scepter met bovenaan een ramskop. De betekenis hiervan is dat de dierlijke energie (van de lagere chakra’s) gesublimeerd is (naar de hogere chakra’s is gebracht).

De scepter van de RWS-Keizer zegt hetzelfde, met andere beelden. De RWS-scepter is een afgeleide van de Ankh, het Egyptishe symbool dat staat voor eeuwig leven (linksonder). Een Ankh is een gestileerde weergave van de wervelkolom met bovenaan de pijnappelklier, vergelijkbaar met de caduceus. De Ankh-scepter van de RWS-Keizer is bovenop een van de ramskoppen geplaatst. De boodschap hiervan is dat de Keizer de dierlijke energieën van de onderbuik omhoog geleid heeft, via de wervelkolom, naar de pijnappelklier.

De Egyptische god Ptah met een ANKH op zijn staf (4e-3e eeuw v. Chr.)

links: Jezus als ‘Koning van het Heelal’, met de duivel, in de vorm van een draak, onder zijn voet. Beeld en betekenis zijn vergelijkbaar met het ‘spirituele keizerschap’ van tarotkaart nummer 4. In de woorden van Jezus: “MIJN KONINKRIJK IS NIET VAN DEZE WERELD…” (Joh. 18:36).

Thoth Tarot

De Thoth-Keizer kijkt opzij, naar de Thoth-Keizerin, met wie hij een paar vormt. Beide kaarten hebben een schild met een dubbelkoppige adelaar.

Aleister Crowley heeft niet veel christelijke thema’s verwerkt in zijn deck. Rechtsonder op zijn Keizer zien we één van de uitzonderingen: het zegevierende Lam uit het boek Openbaring, met de visioenen van Johannes. Uit het volgende citaat kunnen we opmaken dat het Bijbelse Lam op deze kaart de tegenhanger is van de seksuele energie waar de ram voor staat:

¹En ik zag, en zie, het Lam stond op de berg Sion, en bij Hem honderdvierenveertigduizend mensen met op hun voorhoofd de Naam van Zijn Vader geschreven….
⁴Zij zijn het die niet met vrouwen bevlekt zijn, want zij zijn maagden. Dezen zijn het die het Lam volgen waar Het ook naartoe gaat. Dezen zijn gekocht uit de mensen, als eerstelingen voor God en het Lam.
(Openbaring 14:1 en 4)

De Thoth-Keizer (1969)

‘Mensen met op hun voorhoofd de Naam van Zijn Vader geschreven’, zijn degenen die het heilige huwelijk ter hoogte van het zesde chakra hebben voltooid. ‘Zij zijn maagden…’. Duidelijker kan het bijna niet!

Het getal 144.000 is ook betekenisvol. De som van de ‘bloemblaadjes’ van de eerste zes hoofdchakra’s is 144 (4+6+10+12+16+96). Het aantal bloemblaadjes van het zevende chakra is een symbolisch groot getal: 1000. Honderdvierenveertigduizend verwijst naar het volledig geopend zijn van alle chakra’s na een voltooid kundalini-ontwaken.

Lees meer over de symboliek in de Bijbel in mijn boek ‘Kundalini-ontwaken’.

Volgens Aleister Crowley drukt zijn Keizer met zijn lichaamshouding het alchemistische symbool voor zwavel uit (een driehoek met een kruis eronder). Zwavel is één van de drie primaire elementen die betrokken zijn bij het Magnum Opus.

Rechts: een ingekleurde gravure van Giovanni Lacinio, uit 1714, van het Magnum Opus, met veel elementen die we ook terugzien op de diverse Keizer-kaarten door de eeuwen heen. Op de boomstam (wervelkolom) staan de symbolen van de drie primaire alchemistische elementen: zout, zwavel en kwik. De twee LEEUWEN staan voor de dierlijke energieën die, gesublimeerd (de vleugels), de krachten leveren om het proces van Godsrealisatie tot stand te brengen. Boven de leeuwen staan de symbolen voor de VIER ELEMENTEN: vuur, aarde, water, en lucht. De globe met kruis (RIJKSAPPEL), bovenop de boomstam, staat voor het overwinnen van de materie (vier elementen) en het dierlijke (de leeuwen). De ZON en de MAAN, bovenaan de illustratie, staan voor de dualiteit. Deze zon en maan zijn ook klein afgebeeld in de globe: de dualiteit is versmolten tot een eenheid. De witte ADELAAR symboliseert het voltooide proces.

Conclusie

De Keizer vormt samen met kaart nummer drie, de Keizerin, het alchemistische paar dat versmelt tijdens het Magnum Opus. Ook staat de tarot-Keizer voor de mens in wie dit heilige huwelijk heeft plaatsgevonden: voor de spirituele aspirant die meesterschap heeft verworven over de materie en zijn dierlijke driften.

Zijn kroon en scepter zijn hem niet komen aanwaaien. Hij heeft hiervoor een langdurig en pijnlijk proces van zuivering en onthechting moeten doorlopen. Op de gravure van Sabine Stuart de Chevalier, uit 1781 (links), zien we deze moeizame weg van de alchemist naar het ‘spirituele keizerschap’ in prachtige beelden.

Dit artikel is gepubliceerd in Paravisie Magazine (juni ’19). Copyright Anne-Marie Wegh 2019

Het meest recente boek van Anne-Marie:
Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie

Illustrations from the tarot decks, reproduced by permission of U.S. Games Systems, Inc., Stamford, CT 06902. c. by U.S. Games Systems, Inc. All rights reserved.

Foto’s Châteaux de Avenières: http://hermetism.free.fr/Avenieres

Visconti Di Modrone deck

Visconti-Sforza deck

Wapenschild van de families Visconti en Sforza

De alchemie

In de traditie van de alchemie, die hoogtijdagen beleefde in de 15e eeuw, staat een adelaar – de koning der vogels – voor de voltooiing van het proces van godsrealisatie.

Op de gravure van Jacob de Heyden uit 1615 (rechts) zien we een adelaar balancerend op twee pilaren. Deze pilaren staan voor de innerlijke dualiteit, die omgevormd moet worden tot een (goddelijke) eenheid. Ze zijn verbonden met een touw, waaraan een trouwring hangt; een verwijzing naar het heilige huwelijk.

Klik hier voor het HEILIGE HUWELIJK als onderdeel van een proces van kundalini-ontwaken.

De alchemie gebruikt voor de versmelting van de polaire energiebanen het beeld van het samengaan van een koning en koningin. De illustratie uit Rosarium Philosophorum (rechts) is een voorbeeld hiervan. We zien een koninklijk paar, liggend in het water, hetgeen betekent dat dit proces plaatsvindt in ons onderbewuste. De vleugels symboliseren de voltooiing van het proces van eenwording. Een hand van de koning ligt op zijn geslachtsdelen. De boodschap hiervan is dat de seksuele energieën bewaard moet worden om het goddelijke te kunnen ervaren.

Deze krachtige oer-energieën in onze onderbuik moeten omhoog geleid worden naar de hogere chakra’s. In veel spirituele tradities wordt de uitdaging van het verkrijgen van meesterschap over de seksuele impulsen gesymboliseerd door een machtige draak die overwonnen moet worden (zie illustratie rechtsonder).

Uit: Rosarium Philosophorum (circa 1550)

De glazen kolf staat symbool voor de alchemist zelf. De koningin/keizerin en koning/keizer staan voor de mannelijke en vrouwelijke energieën die versmelten tijdens een kundalini-ontwaken. Uit: Johannes Conradus Barchusen (1666-1723), Le Traite Symbolique de la Pierre Philosophale (Elementa Chemiae).

Het Magnum Opus van de alchemist uitgedrukt in beelden (illustratie uit circa 1400). De koning en koningin zijn versmolten tot één figuur, ook wel rebis of hermafrodiet genoemd. De overwonnen draak ligt aan hun voeten. De drie slangen in de beker staan voor de drie energiebanen die betrokken zijn bij een kundalini-ontwaken. De vleugels, en de ouroboros in de hand van de koning, verwijzen naar de voltooiing van de innerlijke eenheid.

Tarot of Marseille

Met de eeuwen wordt duidelijker dat de kaarten nummer 3 en 4 van de tarot – de Keizerin en de Keizer – staan voor het alchemistische koninklijke paar dat versmelt tijdens het proces van Godsrealisatie. De Keizerin van de Tarot van Marseille (17e en 18e eeuw) zit op een troon met een rugleuning die de suggestie wekt van twee vleugels; het symbool voor spirituele voltooiing. Hiermee wordt de symboliek van de adelaar versterkt.

De Tarot van Marseille,
versie Jacques Vieville (circa 1650)

De Tarot van Marseille,
versie Jean Dodal (1701-1715)

Dubbelkoppige adelaar

Een overtuigende aanwijzing dat de adelaar op de kaart De Keizerin (en De Keizer) een spirituele betekenis heeft, is de variant van een dubbelkoppige adelaar op sommige decks. De dubbelkoppige adelaar is een alchemistisch symbool voor een voltooid Magnum Opus (proces van godsrealisatie). De twee koppen staan voor de versmelting van de polaire energieën/dualiteit (zie embleem rechts).

De vroegste Keizerin met een dubbelkoppige adelaar vinden we in één van de allereerste gedrukte decks, het zogenaamde Budapest-Metropolitan deck, waarvan alleen een ongesneden, ongekleurd drukvel bewaard is gebleven (linksonder).

Van latere datum zijn de twee andere kaarten hieronder. Carlo Della Rocca (rechtsonder) heeft het alchemistische symbool deels verborgen onder de hand van de Keizerin. De goede kijker ziet echter dat er tweede kop moet zitten aan de vogel. De Keizerin bevestigt de betekenis ervan door het teken van het heilige huwelijk (twee vingers tegen elkaar: 2=1) dat zij met beide handen maakt. Het feit dat de tweede kop van de adelaar is verborgen, geeft aan dat het een controversieel symbool was in die tijd.

Uit: Figuarium Aegyptiorum Secretarum (18e eeuw)

Budapest-Metropolitan deck, 16e eeuw.

Tarot d’Epinal, een reproductie van een Frans deck uit 1830.

Classic Tarot, Carlo Della Rocca, begin 19e eeuw.

De alchemie beschouwde Jezus als een alchemist die het Grote Werk in zichzelf had voltooid. Rechts een opmerkelijke illustratie van Christus als een dubbelkoppige adelaar.

Ook in de christelijke schilderkunst is het symbool van een dubbelkoppige adelaar gebruikt om te communiceren dat Jezus een kundalini-ontwaken had doorgemaakt. Helemaal rechts hiervan een voorbeeld.

Klik hier voor de DUBBELKOPPIGE ADELAAR als (verborgen) symbool voor een kundalini-ontwaken in de christelijke schilderkunst.

Christus afgebeeld als een alchemist die het Magnum Opus (de dubbelkoppige adelaar) heeft voltooid. Uit het alchemistische manuscript: ‘Boek van de Heilige Drie-eenheid’.

Quentin Matsys, circa 1510, Rijksmuseum.

Oswald Wirth

De Keizerin van de occultist Oswald Wirth (linksonder) heeft echte vleugels. Wirth heeft de kaart verrijkt met elementen die verwijzen naar een visioen van de apostel Johannes, uit het Bijbelboek Openbaring: een kroon van sterren en een maansikkel onder haar voeten (rechtsonder).

DE VROUW, HET KIND EN DE DRAAK
¹ En er verscheen een groot teken in de hemel: een vrouw, bekleed met de zon, en de maan was onder haar voeten en op haar hoofd een kroon van twaalf sterren.
² En zij was zwanger en schreeuwde het uit in barensnood en in haar pijn om te baren.
³ En er verscheen een ander teken in de hemel. En zie: een grote vuurrode draak met zeven koppen en tien hoorns. En op zijn koppen zeven diademen.
⁴ En zijn staart veegde het derde deel van de sterren van de hemel en wierp die op de aarde. En de draak stond voor de vrouw, die op het punt stond te baren, om haar Kind te verslinden, zodra zij Het gebaard zou hebben.
⁵ En zij baarde een Zoon, een mannelijk Kind, dat alle heidenvolken zal hoeden met een ijzeren staf. En haar Kind werd weggerukt naar God en naar Zijn troon.
(Openbaring 12:1-5)

Oswald Wirth Tarot (1889)

Dit zijn beelden van een kundalini-ontwaken dat Johannes doormaakt. De vrouw staat voor zijn ziel die op het punt staat het goddelijke ‘te baren’. Johannes heeft hiervoor een jarenlang louteringsproces doorgemaakt. De kroon met twaalf sterren staat voor zijn spirituele voltooiing. Het goddelijke licht stroomt ongehinderd door hem heen (zijn ziel is ‘bekleed met de zon’). Hij heeft de dualiteit/de materie (de maan) overwonnen.

De goddelijke geboorte wordt bedreigd door een grote vuurrode draak. Ook hier staat een draak voor de dierlijke driften in de mens. De kleur rood verwijst naar het eerste chakra, de energie die gericht is op onze meest basale (lees: dierlijke) behoeftes. De ijzeren staf waarmee het Kind zal hoeden, staat voor de wervelkolom van Johannes, met erin stromend de kundalini-energie.

De geboorte van dit goddelijke kind is het resultaat is van het heilige huwelijk. Ook de alchemie gebruikt het beeld van de geboorte van een kind, als onderdeel van het Magnum Opus (linksonder).

Lees meer over kundalini en de Bijbel in mijn boek ‘Kundalini-ontwaken’.

Alchemistische illustratie van het Magnum Opus (18e eeuw)

Chateau des Avenières (1917)

De Keizerin in de kapel van Château des Avenières (rechtsboven) lijkt grotendeels op de Keizerin van Oswald Wirth. Op het schild in haar hand zien we een feniks in plaats van een adelaar. Deze mythische vogel, die verrijst uit zijn as, staat in de alchemie voor het proces van spirituele wedergeboorte. De Keizerin heeft haar staf geplaatst op haar schoot/bekken, de verblijfplaats van de kundalini. In de esoterische traditie is de staf een veelgebruikt symbool voor de ontwaakte wervelkolom.

Klik hier voor de STAF als symbool voor een kundalini-ontwaken.

De Rider-Waite-Smith Keizerin

Arthur Waite en Pamela Colman-Smith hebben aan de Keizerin elementen toegevoegd die haar tevens een makro-kosmische betekenis geven. De RWS-Keizerin is God de Moeder: het vrouwelijke aspect van God, dat zich niet alleen in de mens bevindt (de kundalini in ons bekken), maar ook buiten de mens. Zij is de dragende, voedende energie waaruit het universum is opgebouwd.

De plaatsing van de Keizerin in de natuur verwijst naar haar makro-kosmische betekenis. Het koren op de voorgrond is een attribuut van Demeter, de Griekse godin van de landbouwgewassen en de oogst.

Op de jurk van de Keizerin zijn granaatappels afgebeeld. Zoals we al zagen bij de kaart van de Hogepriesteres, staan granaatappels, vanwege hun rode kleur en vele zaden, voor de kundalini: het ‘goddelijke zaad’ in ons bekken, ter hoogte van het eerste chakra (kleur rood).

De granaatappel speelt een belangrijke rol in de bekende Griekse mythe over de ontvoering van Persephone, de dochter van Demeter, door Hades, de god van de onderwereld. Een verhaal dat gezien wordt als een verklaring voor de wisselende seizoenen, maar dat op een dieper niveau staat voor een kundalini-ontwaken.

De Rider-Waite-Smith Keizerin (1909)

Persephone (de kundalini) wordt tegen haar wil door de god Hades meegenomen naar de onderwereld (de kundalini zit ‘opgesloten’ in het bekken). Demeter is ontroostbaar en gaat in de rouw, waardoor al het groen op aarde stopt met groeien (spirituele dorheid, geen verbinding meer met God ervaren). Zeus, de vader van Persephone, beveelt Hades om haar terug te brengen. Hades, echter, verleidt Persephone om zes zaden (bij het zesde chakra vindt het heilige huwelijk plaats) van een granaatappel te eten, waardoor ze ieder jaar een paar maanden terug moet naar de onderwereld. Persephone wordt bevrijd uit de onderwereld (het bekken) door de god Hermes, de god met de caduceus, die staat voor een kundalini-ontwaken.

Kunstenaar Frederic Leighton heeft de diepere betekenis van deze mythe verwerkt in zijn schilderij uit 1891 (rechts). We zien Hermes met in één hand de caduceus en zijn andere arm om Persephone heen; een uitbeelding van het versmelten van het mannelijke en het vrouwelijke. Deze interpretatie wordt bevestigd door de beide de handen van Persephone, die het teken van het heilige huwelijk (2=1) maken.

‘De terugkeer van Persephone’,
Frederic Leighton (1891)

Detail

Klik hier voor de GRANAATAPPEL als symbool voor een kundalini-ontwaken in de christelijke schilderkunst.

De doorzichtige sjaal van Maria loopt vanaf de granaatappel, die op de schoot ligt van het kindje Jezus naar het hoofd, de weg van de kundalini-energie naar de kruin. (Neri di Bicci, 1450)

De RWS-Keizerin zit op een oranje-rood doek en leunt tegen een oranje kussen. Deze kleuren verwijzen naar de verblijfplaats van de Keizerin (de kundalini) in de mens: in het bekken, ter hoogte van het eerste en tweede chakra (respectievelijk rood en oranje).

Deze interpretatie wordt bevestigd door de contouren van een slang op het kussen, opstijgend vanaf het bekken.

De Keizerin detail

Kundalini-slang

De Keizerin detail

Pijnappelklier

Rechts op de kaart zien we een beekje met water dat stroomt vanaf een boom, die de vorm heeft van een dennenappel (pijnappel), naar de voeten van de Keizerin. Dit water symboliseert de kundalini-energie die stroomt vanaf het bekken naar de pijnappelklier.

De kleur wit van de jurk van de Keizerin staat voor het vrouwelijke. In de alchemie staan de kleuren wit en rood voor de tegenstellingen van de dualiteit die tot een eenheid gebracht moeten worden. Vaak wordt hiervoor het beeld gebruikt van een huwelijk tussen een in het wit geklede koningin en een in het rood geklede koning (zie hieronder).

Klik hier voor meer informatie over de kleuren WIT EN ROOD voor het HEILIGE HUWELIJK.

De RWS-Keizer

Uit het alchemistische manuscript Aureum Vellus (1598)

Ook de hartvorm van het schild op de RWS-kaart, en het symbool van de planeet Venus (op het schild, op het zwarte kussen, en de granaatappels), zijn elementen die verwijzen naar de dualiteit, waarvan de Keizerin één helft vertegenwoordigt:
Keizerin – keizer
Vrouwelijk – mannelijk
Venus – Mars
Hart (gevoel) – hoofd (denken)

De RWS-Keizerin staat tevens voor een voltooid spiritueel ontwaken: de scepter, de kroon met twaalf sterren, en de lauwerkrans op haar hoofd, drukken dit uit. Een scepter staat voor authoriteit/meesterschap. De scepter op deze kaart heeft bovenaan een globe (aardbol) en staat voor meesterschap over het aardse/de materie. De sterren op het hoofd van de keizerin hebben de vorm van een hexagram (zespuntige ster); het symbool dat de versmelting van de tegenstellingen uitdrukt.

Klik hier voor het HEXAGRAM als symbool voor versmelting van de polaire energieën/dualiteit.

De lauwerkrans (een krans van lauriertakken) verwijst naar meesterschap over de seksuele driften. Een betekenis die ontleend wordt aan de Griekse mythe van Apollo en Daphne. De god Apollo achtervolgt de riviernymph Daphne (een naam die Laurier betekent), gedreven door lusten. Wanhopig roept zij de hulp in van haar vader de riviergod Penues. Deze verandert zijn dochter in een laurierboom, waardoor zij ontsnapt aan Apollo’s aanhoudende avances. Apollo maakt van de takken van de laurierboom een krans, die vervolgens een symbool wordt voor kuisheid.

De moraal van deze mythe is dat de kundalini-energie alleen kan ontwaken en uitgroeien tot een ‘levensboom´, die reikt tot aan de kruin van de mens, als de seksuele energie wordt bewaard. Een laurierboom is het hele jaar door groen. Dit symboliseert de onsterfelijkheid van de mens na een voltooid kundalini-ontwaken.

De Thoth-Keizerin (1969)

Thoth Tarot

Ook de Thoth-Keizerin zit vol met symboliek. Volgens Aleister Crowley staat de Keizerin voor zowel het (lage) materiële als het hoogste spirituele. Haar troon van waterspiralen staat voor haar geboorte uit water; een verwijzing naar de godin Venus. Water is een vrouwelijk element, net als de maan. Op een dieper niveau verwijst een geboorte uit water naar een kundalini-ontwaken.

Lees meer over de godin VENUS in mijn artikel ‘De Alchemie van Liefde‘.

De lotusbloem in de rechterhand van de Keizerin is een klassiek symbool voor spirituele perfectie. De blauwe lotus werd gezien als de heiligste van alle bloemen in het Oude Egypte. Crowley noemt haar in zijn Book of Thoth: ‘de blauwe Lotus van Isis, symbool voor het vrouwelijke’.

Op het schild aan de voeten van de Keizerin zien we een dubbelkoppige adelaar. Meestal worden de koppen naar buiten gedraaid afgebeeld. Crowley heeft ervoor gekozen om ze naar elkaar toe te draaien, en een versmelting van zon en maan ertussen te plaatsen, waardoor de symboliek van eenwording wordt versterkt.

De pelikaan die haar jongen voedt met haar eigen bloed, linksonder op de kaart, is ook een klassieke metafoor, uit onder andere de alchemie en het christendom. Crowley zelf legt dit uit als Moeder Natuur die haar kinderen (ons) voedt. In het christendom staat de zichzelf verwondende pelikaan voor de zelfopoffering van Christus voor het heil van de mensheid. In de alchemie staat de pelikaan voor de zelfopoffering van de spirituele aspirant: de opoffering van het ego – en het lijden dat hiermee gepaard gaat – om het goddelijke te realiseren.

Conclusie

Als vrouwelijk aspect van God bevindt de Keizerin zich zowel in ons bekken (de kundalini-energie), als in de totale schepping. Als we om ons heen kijken is alles wat wij kunnen zien, en alles wat groeit en bloeit, ‘de Keizerin’.

De Keizerin staat tevens voor de ‘voltooiing van de natuur’. De alchemie ziet de natuur/de mens als niet ‘af’. Een proces van sublimatie (vergoddelijking) is nog nodig (het Magnum Opus). De kroon en scepter van de Keizerin staan voor een voltooid proces van transformatie en voor meesterschap over het aardse/dierlijke.

Brighid, de moedergodin van Ierland.

Dit artikel is gepubliceerd in Paravisie Magazine (mei ’19). Copyright Anne-Marie Wegh 2019

Het meest recente boek van Anne-Marie:
Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie

Foto’s Châteaux de Avenières: http://hermetism.free.fr/Avenieres

De Pausin,
Visconti-Sforza Tarot (1454)

De Paus,
Visconti-Sforza Tarot (1454)

Zowel de Paus als de Pausin van de Visconti-Sforza tarot staat voor de spiritueel voltooide mens. De officiële lezing van de kerk is dat de paus de plaatsvervanger van Christus op aarde is. Van een bekleder van deze functie wordt impliciet een grote spirituele rijpheid verwacht. Idealiter wordt degene met de hoogste graad van spirituele volmaaktheid de leider van de rest.

Dat het in de praktijk helaas niet altijd zo werkt, neemt niet weg dat een paus prima kan dienen als archetype voor spirituele voltooiing. Zijn attributen onderstrepen dit.

Een tiara, een drievoudige kroon, staat voor een spirituele vervolmaking van lichaam, denken en voelen. In de Bijbel vinden we deze driedeling van de mens ook terug. Bijvoorbeeld in de gelijkenis van het zuurdeeg:

Een andere gelijkenis sprak Hij tot hen: Het Koninkrijk der hemelen is gelijk aan zuurdeeg, dat een vrouw nam en in drie maten meel verborg, totdat het helemaal doorzuurd was. (Mattheüs 13:33)

Het zuurdeeg is de kundalini-energie of Heilige Geest. Deze doorzuurt/doortrekt lichaam, gevoel en denken – de drie maten meel – waardoor het brood gaat rijzen (metafoor voor een bewustzijnsverruiming). We zullen de betekenis van een tiara verder uitdiepen bij de bespreking van de Paus-kaart.

Lees meer over de symboliek in de Bijbel in mijn boek ‘Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel‘.

De staf van hooggeplaatste geestelijken – een uiterlijk teken van authoriteit – staat op een dieper niveau symbool voor de wervelkolom met hierin stromend de ontwaakte kundalini-energie. Vaak vinden we versieringen aan de staf die naar het proces van spiritueel ontwaken verwijzen: een slang of dennenappel, bijvoorbeeld. In dit geval zien we bovenaan de staf van de Paus een Grieks kruis; een kruis met gelijke armen. Dit kruis staat in de esoterische tradities symbool voor het samengaan van de tegenstellingen. Voor het versmelten van de dualiteit tot een (goddelijke) eenheid; het eindresultaat van een kundalini-ontwaken.

Klik hier voor een STAF als verborgen symbool voor een ontwaakte wervelkolom in de christelijke schilderkunst.

Wat opvalt bij het bestuderen van de Visconti-Sforza kaart is dat de vrouw wel de attributen heeft van een paus, maar niet de bijpassende kledij. Zij is gekleed als een eenvoudige non. Haar kleding drukt uit dat zij afstand heeft gedaan van al haar bezittingen en een aan God toegewijd leven leidt. Hiermee wordt de benadrukt dat haar kroon en staf niet staan voor een machtspositie binnen de kerk, maar voor haar spirituele niveau.

Tarot van Marseille

Zo’n twee eeuwen later, bij de Tarot van Marseille, is de kleding van de Pausin aangepast. Ook zij is nu ‘vorstelijk’ gekleed, net als de Paus. De diepere betekenis van de kaart is echter niet veranderd. De Pausin staat nog steeds voor spirituele vervolmaking; voor het overstijgen van de dualiteit en het realiseren van de goddelijke ‘eenheid’. De staf met Maltezer kruis van de Visconti-Sforza kaart is bij de Jean Noblet Tarot vervangen voor twee gekruiste banden op de borst van de Pausin, die op hun beurt weer zijn versierd met kruisjes, om de symbolische betekenis van de banden te benadrukken. (dezelfde betekenis als de twee opgestoken vingers van de Paus: ik heb van de twee één gemaakt)

De Tarot van Marseille,
versie Jean Noblet (circa 1650)

Klik hier voor tarotkaart nummer 5
De Paus/Hierofant

De Tarot van Marseille,
versie Jean Dodal (1700-1715)

Met deze interpretatie vinden we ook het antwoord op de prangende vraag die tot op heden vele tarot-kenners heeft bezig gehouden. Waarom heeft Jean Dodal (ook behorend tot de Tarot van Marseille) zijn Pausin-kaart niet La Papesse (Frans voor pausin) genoemd, zoals zijn collega’s, maar La Pances (links)? Niemand die het weet. Het is een onbekend woord dat lijkt op – en uitgesproken hetzelfde klinkt als – het Franse woord voor buik: panse. Ik denk dat Dodal hiermee heeft willen verwijzen naar de kundalini-energie, die zich in de buik bevindt!

Klik hier voor meer voorbeelden van (verborgen) KUNDALINI SYMBOLIEK in de christelijke schilderkunst.

Jezus maakt met zijn rechterhand het teken van het HEILIGE HUWELIJK 2=1 (klik hier) en wijst naar zijn BEKKEN, de verblijfplaats van de kundalini-energie. Pietro Perugino, Vaticaans Paleis, 1507.

De sleutels van het Koninkrijk van God

De twee sleutels waarmee de Pausin op sommige decks wordt afgebeeld, zijn de twee sleutels van de paus die hem autoriteit geven op aarde en in de hemel. Deze betekenis ontleent de kerk aan de Bijbelpassage waarin Jezus zegt tot de apostel Petrus (die hiermee gezien wordt als de eerste paus):

En Ik zal u de sleutels van het Koninkrijk der hemelen geven; en wat u bindt op de aarde, zal in de hemelen gebonden zijn; en wat u ontbindt op de aarde, zal in de hemelen ontbonden zijn. (Mattheüs 16:19)

De twee vingers die de Pausin op de kaart hiernaast opgestoken houdt, wordt door de meesten gezien als een zegenend gebaar. In de esoterische traditie is dit, wat ik noem, ‘het teken van het heilige huwelijk (2=1)’, dat staat voor de versmelting van de polaire energiebanen/dualiteit. Dezelfde betekenis dus als het kruis op de borst en de gekruiste sleutels.

Klik hier voor meer informatie over het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK.

De Tarot van Bologna (17e eeuw)

Sommigen leggen de Pausin-kaart uit als een allegorie van de Rooms-katholieke kerk. Begrijpelijk, want de kerk (‘ecclesia’) wordt soms allegorisch afgebeeld als een vrouw met een tiara en twee sleutels (zie linksonder). Maar dit gaat niet op voor de Visconti-Sforza Pausin, want de kerk wordt nooit afgebeeld in een habijt.

‘Allegorie van de kerk’, kapel van de St. Pietersbasiliek in Rome.

Rechts: Zowel Jezus als Petrus maakt met de vingers het TEKEN VAN HET HEILIGE HUWELIJK 2=1 (klik hier). Petrus houdt hierbij de sleutels van GOUD EN ZILVER (de kleuren van de polaire energieën/dualiteit in de alchemie) tegen elkaar aan. Carlo Ceresa, circa 1653.

De werkelijke betekenis van een kaart – en de erin gebruikte symbolen – komt pas aan het licht als deze wordt gezien in samenhang met zijn ontwikkelingsgeschiedenis en met de andere kaarten van de grote arcana. De betekenis van de kaarten moest verborgen blijven voor het grote publiek. Hierin zijn de ontwerpers zeker geslaagd!

De Etteilla Tarot

In een tijdsbestek van ongeveer een eeuw zijn er drie Etteilla decks verschenen, met opvallende onderlinge verschillen. Etteilla decks hebben geen Pausin-kaart, maar Etteilla III is wel het eerste spel met een kaart genaamd De Hogepriesteres. Dat deze kaart staat voor een kundalini-ontwaken kunnen we mede afleiden uit haar voorgangster in deck I. Etteilla I heeft een kaart ´La Prudence´ (behoedzaamheid) waarop een vrouw staat afgebeeld die bijna op een slang gaat staan (linksonder). ‘La Prudence’ lijkt hiermee op het eerste oog te verwijzen naar uitkijken voor gevaar in de buitenwereld. Door de caduceus (symbool voor een kundalini-ontwaken) in haar hand krijgt de kaart echter een geheel andere betekenis: zorg ervoor (behoedzaamheid) dat je de (kundalini-)slang omhoog leidt (naar de kruin), in plaats van je door hem te laten bijten (d.w.z. de kundalini gebruiken voor de bevrediging van de lagere chakra’s)…!

Etteilla I (1788)

Etteilla III, Franse versie (circa 1870)

Etteilla III, Engelse versie

Ook op de La Prudence-kaart van Etteilla III zien we overduidelijke kundalini-symboliek. Een vrouw houdt een spiegel vast waarlangs een slang omhoog kronkelt (midden boven). De spiegel staat hier voor zelfreflectie/zelfkennis (het ‘Ken Uzelve’ op de tempel van Delphi). Het pad van de kundalini-slang vanaf het bekken omhoog naar de pijnappelklier, wordt tot uitdrukking gebracht door de spiegel met slang, en tevens door het patroon met dennenappel op de jurk van de vrouw. Een Engelse versie van deze kaart heet ineens The High Priestess (rechtsboven). Een verrassende aanpassing die een groot effect heeft gehad: De Pausin werd in vrijwel alle tarot decks die hierna volgden vervangen door De Hogepriesteres.

Klik hier voor de DENNENAPPEL als verborgen symbool voor de pijnappelklier in de christelijke schilderkunst.

De sluier van Isis

De Tarot van Oswald Wirth (linksonder) verschijnt in vrijwel dezelfde tijd als de Etteilla III Tarot. Bij Wirth heet de kaart nog Pausin, maar hij brengt wel een aantal nieuwe elementen in, die blijvend zullen blijken. Aan de tiara wordt een maansymbool toegevoegd waardoor de betekenis van deze kroon universeler (minder specifiek christelijk) wordt. Achter de Pausin staan nu twee grote pilaren met een doek ertussen. De pilaren staan voor de dualiteit, net als de twee sleutels, en de zwart-wit geblokte vloer. Uit het maansymbool mogen we afleiden dat het doek verwijst naar de ´sluier van Isis´, waarachter de Grotere Werkelijkheid wordt verborgen.

De betekenis van de kaart verschuift hiermee naar de energetische dimensies. De Pausin vertegenwoordigt niet meer zozeer de voltooide mens, als wel de goddelijke energie die deze voltooiing in de mens bewerkstelligt. Zij is bekend onder vele namen. De oosterse tradities noemen haar de kundalini-shakti. Het mystieke jodendom spreekt over de Shekinah. In het Oude Egypte was zij een machtige godin met meerdere gezichten en bijbehorende namen, waaronder Isis en Hathor.

De Hogepriesteres in de kapel van Château des Avenières (rechts) draagt de kroon van Isis. Haar gezicht is gedeeltelijk verborgen achter een sluier. Deze heeft dezelfde betekenis als het doek achter haar. De kundalini bevindt zich zowel in de mens als erbuiten; zij is ook de goddelijke energie waaruit de fysieke realiteit, zoals wij de waarnemen met onze zintuigen, is opgebouwd. Wat wij waarnemen is echter een illusie, volgens veel spirituele tradities. De oosterse tradities noemen dit Maya. Door Maya, of de sluier van Isis, zien wij de Grotere Werkelijkheid niet. Bij een volledig spiritueel ontwaken wordt deze sluier ‘opgelicht’.

Klik hier voor de PILAAR als een (verborgen) symbool voor een kundalini-ontwaken in de christelijke schilderkunst.

Oswald Wirth Tarot (1889)

Château des Avenières (1917)

De Rider-Waite-Smith Tarot (1909)

Rider-Waite-Smith Tarot

Arthur E. Waite borduurt met zijn deck verder voort op de thema´s die door zijn voorgangers zijn ingebracht. De pilaren zijn nu donker en licht (dualiteit) van kleur, en voorzien van de letters B en J; een verwijzing naar de pilaren Boaz en Jachin van de tempel van koning Salomon. Op het doek achter de priesteres zien we dadelpalmen en granaatappels. Hieronder zullen we de symboliek hiervan bespreken.

De tiara is vervangen voor een kroon bestaande uit twee maansikkels en een volle maan; een verwijzing naar de maancyclus, welke op haar beurt staat voor een spirituele opstanding of wedergeboorte. Pamela Colman-Smith, de uitvoerend kunstenares, heeft nog een extra maansikkel onder de voeten van de Hogepriesteres geplaatst.

Met twee vingers maakt de Hogepriesteres het ‘teken van het heilige huwelijk’, dat hetzelfde betekent als het Griekse kruis op haar borst: de vereniging van de tegenpolen (de pilaren B en J). De Bijbel is vervangen voor een rol met ‘TORA’ erop, die ze gedeeltelijk verborgen houdt achter haar kleed. Op de achtergrond zien we een kalme zee. Al deze nieuwe elementen wijzen in dezelfde richting: een kundalini-ontwaken!

Levensboom

Vrijwel elke spirituele traditie kent, in een of andere vorm, een ‘levensboom’: een mythische boom die een brug vormt tussen onze wereld en de wereld van de goden. De boomsoort kan verschillen, net als de legendes die eraan kleven, maar in alle gevallen gaat het om een innerlijke boom. Een energetische boom met zijn wortels in het bekkengebied, en waarvan de takken met (vaak bijzondere) vruchten zich bevinden in het hoofd van de mens.

Op het doek, achter de RWS-Hogepriesteres, zien we verwijzingen naar twee van deze ‘kundalini-bomen’. De granaatappels zijn geplaatst volgens de sefirots van de Kabbalistische Levensboom, die we mogen zien als een schematische voorstelling van de innerlijke wereld van de mens (rechts). De opwaartse beweging door de Boom de Levens – de weg terug van de materie naar het goddelijke – wordt in de kabbala ‘het pad van de slang’ genoemd.

De dadelpalm, ook op het doek achter de Hogepriesteres, werd al in het Oude Egypte als een heilige boom gezien. En later, in het jodendom en het christendom, heeft deze boom haar bijzondere status gehouden. Dit is terug te voeren op een aantal specifieke eigenschappen van de dadelpalm, die haar zeer geschikt maken als een metafoor voor een kundalini-ontwaken. Allereerst is zij, zoals de meeste levensbomen, het hele jaar door groen, een verwijzing naar ‘eeuwig leven’. Haar lange kale stam, met alleen bovenin bladeren, is een mooie uitbeelding van de wervelkolom. Daarbij hebben palmtakken een bijzonder kenmerk: de onderste blaadjes vervormen tot stekels, waardoor het lagere deel van de palmtak lijkt op een wervelkolom (zie rechts).

Verder lijken dadels – de vruchten van de vrouwelijke palmboom – qua vorm op de pijnappelklier. Pamela Colman-Smith heeft deze symbolische waarde van de dadel benadrukt door, naast een paar hangende rode dadels, in het midden van de kruin van de palmbomen een gele dadel toe te voegen. Ook de Latijnse naam van de dadelpalm is veelzeggend: Phoenix dactylifera. ‘Phoenix’ bevestigt dat reeds in oude culturen de dadelpalm stond voor het proces van spirituele wedergeboorte.

Zowel de figuur van de Hogepriesteres zelf, als de levensboom, staat voor de kundalini-energie. Een waterbron is weer een andere universele kundalini-metafoor. De onderkant van het kleed van de RWS-Hogepriesteres lijkt op stromend water, en op de achtergrond van de kaart strekt een kalme zee zich uit. Op de muurschildering uit een Egyptische graftombe (hieronder) zien we de overledene drinken uit een waterbron bij een dadelpalm.

Klik hier voor de PALMBOOM als symbool voor een kundalini-ontwaken in de christelijke schilderkunst.

De Kabbalistische Levensboom

Takken van een dadelpalm
(Phoenix dactylifera)

Muurschildering in het graf van Irynefer (TT 290), Luxor, Egypte

De heilige Bruno, Hieronymus Wierix, 16e eeuw

Om het eeuwige leven bij God te verwerven, moet wel eerst het ego sterven. Op de gravure van de heilige Bruno (links) zien we een ongebruikelijk kruisigingstafereel: Jezus die aan een palmboom hangt…! Hieronymus Wierix, de kunstenaar, heeft hiermee getracht esoterische kennis te communiceren. Namelijk, dat de kruisdood en wederopstanding van Jezus, op een dieper niveau, staan voor het sterven van het ego en een spirituele wedergeboorte. Door de palmboom met Jezus te plaatsen op een schedel, geeft Wierix ook aan waar dit proces plaatsvindt: in het hoofd. Met de middelste vingers van zijn rechterhand maakt hij het teken van het heilige huwelijk (2=1), dat in Jezus heeft plaatsgevonden.

Lees meer over de symboliek in de Bijbel in mijn boek ‘Ecce Homo, de beeldtaal van de Bijbel‘.

De pilaren Boaz en Jachin

In het Bijbelboek 1 Koningen lezen we over de legendarische tempel die koning Salomo laat bouwen voor God. Het gaat in dit verhaal niet om een echt gebouw, maar om de mens die van zichzelf een tempel maakt voor God om in te wonen. Een van de aanwijzingen dat we het verhaal niet letterlijk moeten nemen is het merkwaardige gegeven dat er tijdens de bouw van de tempel geen geluiden hoorbaar waren:

Het huis nu werd, toen het gebouwd werd, met afgewerkte stenen gebouwd, zoals die waren aangevoerd, zodat geen hamers of bijlen of enig ander ijzeren gereedschap in het huis gehoord werden toen het gebouwd werd… En met wenteltrappen ging men naar boven naar de middelste verdieping en van de middelste naar de derde. (1 Kon. 6:7-8)

De tempel van Salomo met de pilaren Jachin en Boaz

De zijkamers zijn bereikbaar met een wenteltrap; een prachtige metafoor voor de spiraalbeweging van de opstijgende kundalini. Zeven jaar doet Salomo over de bouw van de tempel; een verwijzing naar de opening/activering van de zeven chakra’s. Hij laat twee enorme koperen zuilen plaatsen tegen de voorhal van de tempel en geeft deze namen: Jachin en Boaz. De twee pilaren staan voor de twee energiebanen (in de yogatraditie ida-nadi en pingala-nadi genaamd), die links en rechts langs de wervelkolom stromen, en die ons verbinden met de dualiteit. Het zijn deze twee pilaren die door de spirituele aspirant tezamen gebracht moeten worden (het heilige huwelijk) om het kundalini-proces te voltooien.

Lees meer over de symboliek rond de bouw van DE TEMPEL VAN SALOMO in mijn boek ‘Kundalini-ontwaken’.

Granaatappels

De granaatappel stond in oude culturen voor vruchtbaarheid, overvloed, wedergeboorte en eeuwig leven. Het is een vrucht vol met zaden, dus associaties met vruchtbaarheid en overvloed zijn begrijpelijk. De granaatappel staat ook voor het ‘goddelijke zaad’ sluimerend bij ons heiligbeen. Dit dankt zij mede aan haar rode kleur, die overeenkomt met de kleur van het eerste chakra, waar de kundalini zich bevindt, en is een verklaring voor haar symbolische betekenis van wedergeboorte en eeuwig leven.

Granaatappels

De RWS-Dwaas

Het kindje Jezus heeft een granaatappel in zijn hand en wijst met zijn andere hand naar zijn bekken, de verblijfplaats van de kundalini. Ook Maria wijst naar het bekken van Jezus. Pietro di Domenico, 15e eeuw. Klik hier voor de GRANAATAPPEL in de christelijke schilderkunst.

Op de kleding van de RWS-Dwaas (hierboven) zijn ook granaatappels afgebeeld. Een extra element – naast de besproken rode veer, het symbool voor ether, en de adelaar – dat verwijst naar het spirituele potentieel van de eerste kaart van de grote arcana.

Op tarotkaart nummer 19 De Zon draagt het kind een krans van granaatappels (rechts). De diepere betekenis hiervan is dat de kundalini-energie naar het kruinchakra is gebracht.

Klik hier voor de GRANAATAPPEL als symbool voor de kundalini in de christelijke schilderkunst.

RWS De Zon

De vrouw met de maan onder haar voeten uit het boek Openbaring.

De vrouw met de maan onder haar voeten

De maansikkel onder de voeten van de Hogepriesteres verwijst naar een citaat uit het boek Openbaring, dat de visioenen bevat van de apostel Johannes:

En er verscheen een groot teken in de hemel: een vrouw, bekleed met de zon, en de maan was onder haar voeten en op haar hoofd een kroon van twaalf sterren. En zij was zwanger en schreeuwde het uit in barensnood en in haar pijn om te baren. (Openbaring 12:1-2)

De vrouw is bekleed met de zon, zegt de tekst. De zon staat voor het hemelse, het goddelijke, het eeuwige. De steeds weer veranderende maan staat voor het aardse, het tijdelijke, de dualiteit, de illusie van de materie. De vrouw heeft de maan onder haar voeten: zij heeft meesterschap verkregen over de materie/het aardse.

Haar kroon met sterren staat voor een geopend kruinchakra en het getal twaalf symboliseert spirituele volheid. Deze kroon met twaalf sterren heeft Colman-Smith gebruikt voor de volgende kaart van de grote arcana: de Keizerin.

Het visioen van Johannes zijn beelden van een kundalini-ontwaken, dat zich afspeelt in hem. Het kind dat op het punt staat geboren te worden is het goddelijke kind dat geboren wordt in zijn ziel. Met de toevoeging van de maansikkel onder de voeten van de Hogepriesteres – een nieuw element – wil Colman-Smit benadrukken waar deze kaart voor staat: een kundalini-ontwaken!

Lees meer over kundalini symboliek in de Bijbel in mijn boek ‘Kundalini-ontwaken’.

Conclusie

De kaart van de Hogepriesteres staat voor het goddelijke mysterie dat zich bevindt in ons bekken. De kennis hierover is altijd angstvallig verborgen gehouden voor het grote publiek, om misbruik te voorkomen. Dit is de betekenis van de slechts gedeeltelijk zichtbare Tora-rol op de RWS-Hogepriesteres. Zowel in de Bijbel (waarin de Tora is opgenomen), als in de tarot en de schilderkunst, is deze kennis verstopt in symboliek.

Alleen voor wie oprecht verlangt naar God en zuiver leeft, zal de Hogepriesteres haar sluier oplichten.

De rechtvaardige zal groeien als een palmboom…
(Psalm 92:13)

Dit artikel is gepubliceerd in Paravisie Magazine (april ’19). Copyright Anne-Marie Wegh 2019

Het meest recente boek van Anne-Marie:
Maria Magdalena, auteur van het vierde evangelie

Foto’s Châteaux de Avenières: http://hermetism.free.fr/Avenieres